Αντρέα Μάιερ: Διατροφή, άσκηση και καλός ύπνος για μακροζωία και ευζωία

Η Αντρέα Μάιερ, καθηγήτρια στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και ειδική στη γήρανση, βρέθηκε στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα για το πρώτο φόρουμ υγιούς μακροζωίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιούς Μακροζωίας. Στη συνέντευξή της στην «Κ», η κ. Μάιερ αποκάλυψε τους βασικούς μηχανισμούς που «καθαρίζουν τον οργανισμό» και πώς η διατροφή, η άσκηση και ο καλός ύπνος συμβάλλουν καθοριστικά στη μακροζωία και την ευζωία.

Αυτή η συζήτηση για τη μακροζωία, με ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα ζωής, έρχεται σε μια εποχή όπου το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, αλλά όχι πάντα η υγιής ζωή. Η προσέγγιση της κ. Μάιερ αναδεικνύει την επιστροφή σε πιο φυσικούς τρόπους ζωής, αντλώντας διδάγματα από τους προϊστορικούς προγόνους μας και την αναγκαστική τους άσκηση και περιορισμένη πρόσβαση στο φαγητό, που ενεργοποιούσε μηχανισμούς αυτοκάθαρσης στα κύτταρα.

Το νεοσύστατο Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιούς Μακροζωίας, που φιλοξένησε την κ. Μάιερ, θέτει στόχους για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προώθηση της έρευνας στη γήρανση.

Η σημασία της διατροφής και της διαλειμματικής νηστείας

Όπως μεταδίδει η «Κ», η Αντρέα Μάιερ αναφέρεται συχνά στους προϊστορικούς προγόνους μας, οι οποίοι επιβίωναν κυνηγώντας και είχαν αναγκαστικά διαλειμματική πρόσβαση στο φαγητό. Αυτό, εξηγεί, οδηγούσε σε φυσική άσκηση και περιορισμένη κατανάλωση, ενεργοποιώντας μηχανισμούς «καθαρισμού» στα κύτταρα του οργανισμού.

Η συνεχής έκθεση στο φαγητό σήμερα δεν είναι φυσική, και η μικρή πείνα μπορεί να ωφελήσει.

Η κ. Μάιερ, καθηγήτρια στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, υπογραμμίζει ότι η διατροφή είναι βασικός παράγοντας για το πόσο και πώς θα ζήσουμε. Προτείνει τη μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε πολυφαινόλες, λαχανικά, ψάρι, καρύδια και όσπρια, με λιγότερο κόκκινο κρέας, επεξεργασμένα τρόφιμα, γλυκά και αλάτι.

Με μια τέτοια αλλαγή, ένα άτομο 20 ετών μπορεί να κερδίσει έως και 12 χρόνια ζωής, ενώ ένα 50άρη έως και 8 χρόνια, γεγονός που η ίδια χαρακτηρίζει ως «επιστήμη».

Άσκηση, ύπνος και η παρακολούθηση του σώματος

Πέρα από τη διατροφή, η καθημερινή άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μιας καλής ζωής. Η κ. Μάιερ τονίζει ότι δεν αρκεί μία επίσκεψη στο γυμναστήριο, αλλά απαιτούνται τουλάχιστον 8.000 βήματα ημερησίως και η αύξηση των παλμών μέσω πραγματικού τρεξίματος.

Η εξάσκηση δεν πρέπει να αφορά μόνο τους μύες, αλλά και την αντοχή και την ισορροπία, με απλές πρακτικές όπως η σανίδα ή το πλύσιμο των δοντιών στο ένα πόδι με κλειστά μάτια.

Ο ποιοτικός ύπνος συνδέεται άμεσα με την άσκηση και είναι κρίσιμος για ένα καλύτερο προσδόκιμο ζωής. Ιδανικά, ο ύπνος πρέπει να υπερβαίνει τις έξι ώρες, με ενάμιση ώρα βαθύ ύπνο και ενάμιση ώρα ύπνο REM, κάτι που μπορεί να παρακολουθηθεί με έξυπνες συσκευές.

Η κ. Μάιερ παρομοιάζει την παρακολούθηση του σώματος με αυτή του αυτοκινήτου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να λαμβάνουμε τον οργανισμό μας εξίσου σοβαρά.

Για έναν καλό ύπνο, είναι σημαντικό να αισθάνεται κανείς κουρασμένος στο τέλος της ημέρας, να αποφεύγει το πολύ αργά βραδινό φαγητό και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, παράγοντες όπως το στρώμα, ο φωτισμός, ο θόρυβος και η θερμοκρασία του δωματίου (ιδανικά 18 βαθμοί Κελσίου) συμβάλλουν καθοριστικά στην ποιότητα του ύπνου.

Η διαχείριση του άγχους και η σημασία του σκοπού

Η καθηγήτρια Μάιερ διακρίνει το «καλό» από το «κακό» στρες. Το καλό στρες μοιάζει με την αδρεναλίνη που νιώθει κανείς όταν προσπαθεί να επιτύχει κάτι, όπως οι προϊστορικοί κυνηγοί. Αντίθετα, το κακό στρες, που προέρχεται από καταστάσεις όπως η κακοποίηση, ο σεξισμός, το μπούλινγκ ή μια κακή σχέση, είναι καταστροφικό και πρέπει να αποφεύγεται.

Η ψυχική υγεία είναι υψίστης σημασίας για μια μακρά και καλή ζωή, με την κ. Μάιερ να δίνει μεγάλη έμφαση στον ρόλο της θεραπείας. Υπογραμμίζει την ανάγκη να γνωρίζει κανείς τον εαυτό του, να κατανοεί τις αντιδράσεις του και να αναγνωρίζει στοιχεία όπως ο ναρκισσισμός, η κατάθλιψη, το άγχος και οι εθισμοί.

Ειδικοί στον τομέα της ψυχικής υγείας συμφωνούν ότι η αυτογνωσία και η αναζήτηση βοήθειας αποτελούν θεμέλιο λίθο για την αντιμετώπιση του χρόνιου στρες και την επίτευξη μιας ισορροπημένης ζωής, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του ατόμου απέναντι στις προκλήσεις.

Επιπλέον, η κ. Μάιερ τονίζει ότι το ζητούμενο δεν είναι η απλή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής (work-life balance), αλλά η ύπαρξη σκοπού. Υποστηρίζει ότι οι 8 ώρες εργασίας καθημερινά πρέπει να είναι ευχάριστες, καθώς η απουσία σκοπού στην εργασία μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχία και έλλειψη κινήτρου για ζωή.

Η ελληνική προσέγγιση στη μακροζωία και τα επόμενα βήματα

Η δυνατότητα ελέγχου της βιολογικής μας ηλικίας και του ρυθμού γήρανσης είναι υπαρκτή, με ένα καλό τεστ να είναι και το πώς αισθάνεται ο καθένας μας. Για μια καλή ζωή, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε και τι θέλουμε, να επενδύουμε στα μοναδικά μας χαρακτηριστικά και να αποφεύγουμε το κάπνισμα, να καταναλώνουμε ολόκληρα φρούτα αντί για χυμούς και να προστατευόμαστε από τον ήλιο.

Παρόλο που οι Έλληνες δεν ακολουθούν πάντα τις παραπάνω συμβουλές, η κ. Μάιερ επισημαίνει ότι η Ελλάδα διατηρεί καλό προσδόκιμο ζωής. Το μυστικό, κατά την ίδια, είναι η κοινωνική συμπεριφορά και η καταπολέμηση της μοναξιάς. Η αίσθηση του ανήκειν σε μια ομάδα, είτε μέσω της θρησκείας, είτε των παραδοσιακών καφενείων, είτε απλώς της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, δημιουργεί ένα αίσθημα αγάπης και φροντίδας, που συμβάλλει στην ευζωία και τη μακροζωία.