Στην εκπομπή Action Τώρα παρουσιάστηκε η πρόταση για την εισαγωγή ταμπελών που περιγράφονται ως «DNA» τιμών στα φρέσκα προϊόντα όπως φρούτα, λαχανικά και κρεατικά. Αυτές οι ετικέτες στοχεύουν στο να προσφέρουν περισσότερα δεδομένα στους καταναλωτές για το πώς σχηματίζεται η τιμή.
Το νέο πλαίσιο ανοίγει συζητήσεις για διαφανή τιμολόγηση και για την επίδραση στην καθημερινή αγορά.
Τι είναι τα «DNA» των τιμών
Η ιδέα πίσω από τον όρο «DNA» τιμών περιγράφει μια ετικέτα που δεν δείχνει μόνο την τελική τιμή αλλά και στοιχεία για τη σύνθεση του κόστους. Στην πράξη, η ετικέτα μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες για παραγωγή, μεταφορά και ενδεχομένως ποιοτικούς δείκτες, δίνοντας στο κοινό μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.
Η κίνηση αυτή επιχειρείται στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας για καταναλωτική ενημέρωση.
Η πρόταση συζητήθηκε δημόσια στην εκπομπή Action Τώρα. Δεν υπάρχουν στο input ημερομηνίες εφαρμογής ή επίσημες αποφάσεις, Επομένως το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ καταγράφει την πρόθεση χωρίς να παρουσιάζει μη επαληθευμένα στοιχεία. Παρά ταύτα, η ιδέα έχει σχέση με ευρύτερα ζητήματα τιμολόγηση προϊόντων που απασχολούν την αγορά.
Ποια πληροφορία μπορεί να εμφανίζει η ετικέτα
Σε γενικές γραμμές, οι πληροφορίες που θα συνοδεύουν μια τέτοια ετικέτα μπορούν να αφορούν το κόστος παραγωγής, το κόστος διανομής και την πιθανή προέλευση του προϊόντος. Αυτές οι ενότητες θα βοηθούν τον καταναλωτή να συγκρίνει προσφορές με βάση δεδομένα πέρα από την αριθμητική τιμή.
Το εγχείρημα περιλαμβάνει έννοιες όπως το ψηφιακό αποτύπωμα και η ιχνηλασιμότητα του προϊόντος.
Η λεπτομέρεια των πληροφοριών θα καθορίσει εν μέρει το βαθμό χρησιμότητας για τον τελικό χρήστη. Σε αυτό το πλαίσιο, συζητείται επίσης ο τρόπος παρουσίασης ώστε να παραμένει απλός και κατανοητός χωρίς να δημιουργεί σύγχυση για τον αγοραστή. Σχετικές συζητήσεις για ετικέτες προϊόντων έχουν ήδη προκύψει σε άλλες αγορές με διαφορετικά μοντέλα εφαρμογής.
Τι αλλάζει για τον καταναλωτή
Για τον καταναλωτή, η κύρια υπόσχεση είναι η αύξηση της πληροφορίας αγοράς που επιτρέπει συγκρίσεις με περισσότερο τεκμηριωμένο τρόπο. Η πρόσβαση σε αναλυτικά στοιχεία μπορεί να μεταβάλει τις επιλογές στο καλάθι της αγοράς, ιδίως όταν πρόκειται για προϊόντα που διαφέρουν σημαντικά στην ποιότητα ή στην προέλευση.
Παράλληλα, υπάρχει συζήτηση για την ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων και για το πώς οι νέες ετικέτες θα επηρεάσουν την εμπιστοσύνη. Οι καταναλωτές αναμένουν σαφήνεια χωρίς υπερφόρτωση πληροφοριών. Το θέμα συνδέεται με ευρύτερα θέματα προστασία καταναλωτή και πρακτικές ορθής ενημέρωσης.
Προτεινόμενο Το νέο σύστημα δημιουργίας της Canva με ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη
Επιπτώσεις στην αγορά και στις παραγωγικές αλυσίδες
Σε επίπεδο αγοράς, η αύξηση διαφάνειας μπορεί να οδηγήσει σε αναπροσαρμογές συλλογικών συμπερασμάτων για κόστη και κερδοφορία. Οι μικροί παραγωγοί και τα καταστήματα λιανικής θα χρειαστεί να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους ώστε να αποτυπώσουν τα στοιχεία που θα εμφανίζονται στην ετικέτα.
Η προσαρμογή αυτή αφορά τόσο την τεχνολογία όσο και τη συλλογή δεδομένων.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι θα είναι κρίσιμο να εξεταστεί ο αντίκτυπος στην αλυσίδα εφοδιασμού και το κόστος συμμόρφωσης για τους φορείς. Η λεπτομέρεια στη συλλογή δεδομένων για τα αλυσίδα εφοδιασμού θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την αποδοχή της πρωτοβουλίας, χωρίς όμως προς το παρόν να υπάρχουν επίσημες δεσμεύσεις.
Τεχνικές προϋποθέσεις και πρακτική εφαρμογή
Η τεχνική υποδομή για τέτοιες ετικέτες μπορεί να περιλαμβάνει απλές έντυπες ετικέτες ή πιο σύνθετα ψηφιακά συστήματα που θα δείχνουν επιπλέον δεδομένα με σάρωση QR. Ο βαθμός ψηφιοποίησης θα καθορίσει και το εύρος των πληροφοριών που μπορούν να παρουσιαστούν χωρίς να δημιουργείται υπερφόρτωση.
Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία θα εξαρτηθεί από την ευκρίνεια παρουσίασης και από το κατά πόσο οι πληροφορίες είναι αξιόπιστες. Η εφαρμογή στοχεύει στα φρέσκα προϊόντα αλλά η τελική μορφή του εγχειρήματος παραμένει υπό διαβούλευση. Στο μέλλον θα κριθεί και η συμμετοχή δημόσιων αρχών ή ιδιωτικών πρωτοβουλιών για την καθιέρωση προτύπων.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα
Η παρουσία της πρότασης στην εκπομπή Action Τώρα ανοίγει τη δημόσια συζήτηση για το θέμα. Η ώθηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε δοκιμές, σε πιλοτικά προγράμματα ή σε περαιτέρω επεξεργασία πρότυπων. Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, απαιτείται συνεργασία μεταξύ παραγωγών, εμπόρων και φορέων πιστοποίησης.
Η συζήτηση γύρω από τις ετικέτες DNA τιμών ενσωματώνει έννοιες όπως διαφάνεια κόστους και φρέσκα προϊόντα που πωλούνται στη λιανική. Η παρακολούθηση των επόμενων βημάτων θα δείξει αν και πώς αυτή η πρόταση θα μεταφραστεί σε πρακτικό εργαλείο για τους καταναλωτές.
Η ιδέα παραμένει προς αξιολόγηση. Σε κάθε περίπτωση η απώτερη επιδίωξη είναι μεγαλύτερη διαφάνεια τιμών και πιο τεκμηριωμένες επιλογές για τον καταναλωτή.
