Η εμφάνιση των deep fake έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την είδηση και την εικόνα στο διαδίκτυο. Ψηφιακή απειλή που συχνά συγχέεται με ρεαλιστική αναπαράσταση τέθηκε στο επίκεντρο μιας συζήτησης στην εκπομπή, όπου, μεταξύ άλλων, μίλησε η Ελένη Χριστοδούλου για τρόπους διαχείρισης του φαινομένου.
Τι είναι τα deep fake
Με απλά λόγια, τα deep fake είναι τεχνητά παραγόμενα οπτικοακουστικά υλικά τα οποία μπορεί να μοιάζουν απολύτως γνήσια, χάρη σε μηχανές μάθησης και τεχνικές συνθετικής εικόνας. Η διάδοση τέτοιων αρχείων αλλάζει τον ρυθμό διάδοσης της πληροφορίας και θέτει ερωτήματα αξιοπιστίας για το περιεχόμενο που βλέπουμε.
Η τεχνολογία πίσω από τα deep fake αξιοποιεί μεγάλα δείγματα δεδομένων προκειμένου να συμπληρώσει χαρακτηριστικά και να δημιουργήσει εξομοιώσεις φωνής ή εικόνας, ενώ παράλληλα γίνονται πιο προσιτά τα εργαλεία δημιουργίας τους, γεγονός που πολλαπλασιάζει τους κινδύνους.
Πώς αναγνωρίζουμε τεχνητές συνθέσεις
Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι η κριτική προσέγγιση στην πηγή και τα μεταδεδομένα του αρχείου αφού, όπως εξήγησε η ομιλήτρια, δεν αρκεί μόνο η οπτική εντύπωση. Έλεγχος πηγής και διασταύρωση στοιχείων παραμένουν κρίσιμα εργαλεία για τον εντοπισμό μη αυθεντικού περιεχομένου.
Επιπλέον, η προσοχή σε ανεπαίσθητες ασυνέπειες στο βλέμμα, τον συγχρονισμό φωνής και χειλιών ή την ανώμαλη συμπεριφορά φωτισμού βοηθά στην αναγνώριση.
Τεχνικές λύσεις όπως εργαλεία ανίχνευσης και επαλήθευσης μπορούν να ενισχύσουν τη διαπίστωση, ενώ παράλληλα εκπαιδευτική επαγρύπνηση για το κοινό μειώνει την αυτοματοποιημένη διάδοση παραπληροφόρησης.
Συμβουλές από τη ραδιοφωνική συζήτηση
Στην εκπομπή ραδιοφωνική συνομιλία που φιλοξένησε το θέμα, η ομιλήτρια πρότεινε πρακτικά βήματα για ιδιώτες και φορείς. Στο πλαίσιο της κουβέντας, η αναφορά στην 2η ζωή δεν έχει έδειξε πως η δημόσια συζήτηση μπορεί να ευαισθητοποιήσει ευρύτερα κοινά.
Μεταξύ των συστάσεων περιλαμβάνονται η επιβεβαίωση από αξιόπιστες πηγές, ο περιορισμός του άμεσου sharing χωρίς έλεγχο και η χρήση επαληθευμένων εργαλείων. Η ανάγκη για συστηματικό έλεγχο των ροών πληροφοριών καταγράφηκε ως κεντρική προτεραιότητα.
Επικοινωνία Μέσων και ευθύνες
Ο δημόσιος λόγος και τα μέσα έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα όταν κυκλοφορούν αμφισβητήσιμα οπτικοακουστικά αρχεία. Η παρουσία της ραδιόφωνο STARFM στη συζήτηση ανέδειξε την ευθύνη των μέσων στην επιβεβαίωση του περιεχομένου πριν από τη μετάδοση. Η επιλογή αξιόπιστων διαδικασιών επαλήθευσης είναι κρίσιμο στοιχείο στην ορθή ενημέρωση.
Τέλος, η δημόσια ανταλλαγή εμπειριών από εκπομπές όπως αυτή με Κική Παπαρούνα αναδεικνύει την αναγκαιότητα για διαρκή εκπαίδευση τόσο επαγγελματιών όσο και πολιτών. Η ενημέρωση είναι κλειδί προφύλαξης, αλλά απαιτείται συντονισμένη δράση από εκπαιδευτικούς και μέσα για να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη διάδοση.
