Η ψηφιακή εξαπάτηση εξελίσσεται γρήγορα και μεταμορφώνει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε εικόνες και ήχους. Σε εσωτερική συζήτηση για το θέμα ο Ο Φώτης Ρουμπιές μίλησε για τις προκλήσεις, ενώ η παρουσία στο στούντιο της Κική Παπαρούνα στην εκπομπή 2η ζωή δεν έχει – Κική Παπαρούνα έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για έλεγχο της πληροφορίας.
Τι είναι τα deepfake
Στο πυρήνα τους τα deepfake βίντεο χρησιμοποιούν αλγορίθμους μηχανικής μάθησης για να αλλοιώσουν πρόσωπα ή φωνές με ρεαλιστικό τρόπο. Η τεχνολογία βασίζεται σε νευρωνικά δίκτυα που μαθαίνουν μοτίβα από πραγματικά δείγματα και δημιουργούν νέο, συνθετικό περιεχόμενο.
Ο τρόπος με τον οποίο αναπαράγεται η εικόνα όμως δεν αφήνει πάντα εμφανή ίχνη, γι αυτό είναι σημαντικό να γίνεται ελεγχόμενος εντοπισμός με εργαλεία και διαδικασίες. deepfake τεχνολογία εμφανίζεται πλέον σε πολλαπλά πεδία, από ψυχαγωγία μέχρι κακόβουλη χειραγώγηση.
Πώς εντοπίζονται τα ψεύτικα βίντεο
Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι η ανθρώπινη επιτήρηση και η κριτική θεώρηση του περιεχομένου, σε συνδυασμό με τεχνικούς ελέγχους. Απλές παρατηρήσεις όπως ασυνήθιστη κίνηση των χειλιών ή άρρηκτη συγχρονισμός ήχου με εικόνα μπορούν να οδηγήσουν σε υποψία.
Εργαλεία ψηφιακής ανάλυσης που ελέγχουν τις μεταδεδομένες πληροφορίες και τα σήματα της κάμερας συχνά αποκαλύπτουν ελαττώματα στην ψηφιακή ταυτότητα ενός αρχείου. Αυτό είναι χρήσιμο για φορείς που χρειάζονται αξιόπιστη τεκμηρίωση και η συνεργασία με ψηφιακή ταυτότητα υπηρεσίες βοηθά στον έλεγχο.
Κίνδυνοι για τα μέσα και την κοινωνία
Τα deepfake μπορούν να πλήξουν την αξιοπιστία προσώπων, να παραπλανήσουν εκλογικά σώματα ή να χρησιμοποιηθούν για εκβιασμό. Η διάδοση ψευδούς περιεχομένου έχει άμεσο αντίκτυπο στην δημόσια εμπιστοσύνη και την κοινωνική συνοχή.
Σε πρόσφατη συζήτηση ο Τμήμα Δίωξης επισημαίνει την ανάγκη για εκπαίδευση σε επαγγελματίες και πολίτες, ώστε να αναγνωρίζουν σημάδια αλλοίωσης πριν αυτά πολλαπλασιαστούν. Τμήμα Δίωξης εμπλέκεται ενεργά στην έρευνα υποθέσεων που σχετίζονται με ψηφιακή κακόβουλη δράση.
Μέτρα πρόληψης και συμβουλές
Η συζήτηση στην εκπομπή ανέδειξε πρακτικά βήματα όπως η επαλήθευση της πηγής, ο έλεγχος μεταδεδομένων και η χρήση αξιόπιστων εργαλείων ανάλυσης. Σύγχρονες πρακτικές περιλαμβάνουν επίσης την εκπαίδευση δημοσιογράφων και υπεύθυνων επικοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του ο Ο Φώτης Ρουμπιές τόνισε ότι η συνεργασία μεταξύ αρχών, τεχνολογικών εταιρειών και μέσων είναι κρίσιμη για τον περιορισμό της ψηφιακής εξαπάτησης. Ο Φώτης Ρουμπιές μίλησε στην εκπομπή με στόχο την ενημέρωση των πολιτών.
Ρόλος των μέσων και της εκπαίδευσης
Τα μέσα έχουν διπλό ρόλο ως μεταδότες της είδησης και ως φιλτράρισμα της αλήθειας. Η ενίσχυση ερευνητικής δημοσιογραφίας και ο έλεγχος των πηγών μειώνουν την εξάπλωση παραπληροφόρησης.
Στην ίδια εκπομπή η Κική Παπαρούνα συντόνισε τη συζήτηση με έμφαση στην πρακτική πλευρά των επαληθεύσεων και στην ενημέρωση του κοινού. Κική Παπαρούνα έδωσε χώρο σε τεχνοκριτικούς και εκπροσώπους επιβολής του νόμου.
Η τεχνολογία θα συνεχίσει να εξελίσσεται, αλλά ο συνδυασμός τεχνικών εργαλείων, νομικού πλαισίου και ενημερωμένων πολιτών αποτελεί την καλύτερη ασπίδα ενάντια στην παραπληροφόρηση.