Η δημόσια συζήτηση γύρω από τον ρόλο και τη λειτουργία των πανεπιστημίων αποκτά νέες διαστάσεις, με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, Δημήτρη Τριανταφύλλου. Ο Καθηγητής εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την αύξηση των μη εγκεκριμένων εκδηλώσεων στους ακαδημαϊκούς χώρους, υπογραμμίζοντας ότι «έχουν ξεφύγει τα πράγματα» και πως τέτοια φαινόμενα αναδεικνύουν ένα σημαντικό κενό στην οργάνωση και τον έλεγχο.
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται στο φως μετά από πληροφορίες για μια υποτιθέμενη εκδήλωση-ομιλία στελέχους της Χαμάς εντός του πανεπιστημίου, πυροδοτώντας έναν ευρύ προβληματισμό για την ακαδημαϊκή αυτονομία και τους κανόνες που διέπουν τις εκδηλώσεις στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η Δήλωση που Προκαλεί Συζητήσεις και το Πλαίσιο της
Ο Δημήτρης Τριανταφύλλου, διακεκριμένος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, τοποθετήθηκε για το θέμα κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην εκπομπή «Now». Ο πυρήνας της τοποθέτησής του εστιάζει στην ανεξέλεγκτη, όπως την περιέγραψε, κατάσταση που επικρατεί σε σχέση με τις εκδηλώσεις εντός των πανεπιστημιακών χώρων.
Η φράση του, «Τελευταία έχουν ξεφύγει τα πράγματα οργανώνουν εκδηλώσεις χωρίς έγκριση», αναδεικνύει ένα βαθύτερο πρόβλημα διοικητικής φύσης και θεσμικής τάξης. Το ζήτημα δεν περιορίζεται μόνο στην περίπτωση της φερόμενης ομιλίας από στέλεχος της Χαμάς, αλλά αποτελεί σύμπτωμα μιας γενικότερης πρακτικής που, σύμφωνα με τον Καθηγητή, υπονομεύει την εύρυθμη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Η παρέμβαση του Καθηγητή Τριανταφύλλου είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, δεδομένης της εξειδίκευσής του στη Διεθνή Πολιτική. Η εμπλοκή οργανώσεων με έντονο πολιτικό και διεθνή αντίκτυπο, όπως η Χαμάς, σε εκδηλώσεις εντός ακαδημαϊκών χώρων, χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών, εγείρει ζητήματα ασφάλειας, θεσμικής νομιμότητας και τη διεθνή εικόνα της χώρας.
Η συζήτηση αυτή δεν αφορά μόνο την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και την ευρύτερη κοινωνία, καθώς τα πανεπιστήμια αποτελούν πόλους σκέψης και δημόσιου διαλόγου, με την ευθύνη όμως να διασφαλίζουν ένα πλαίσιο που να προάγει την εκπαίδευση και την έρευνα.
Το Ζήτημα των Πανεπιστημιακών Εκδηλώσεων και της Έγκρισης
Η διοργάνωση εκδηλώσεων σε πανεπιστημιακούς χώρους διέπεται από συγκεκριμένους κανονισμούς, οι οποίοι αποσκοπούν στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των ιδρυμάτων, την προστασία των μελών της κοινότητας και τη διατήρηση του ακαδημαϊκού χαρακτήρα των χώρων.
Η απουσία έγκρισης για οποιαδήποτε εκδήλωση δημιουργεί ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και πιθανών κινδύνων. Τέτοιες ενέργειες μπορούν να οδηγήσουν σε: α) παραβίαση των εσωτερικών κανονισμών, β) ζητήματα ασφάλειας για τους συμμετέχοντες και το προσωπικό, γ) αλλοίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και δ) ενδεχομένως, νομικές επιπλοκές.
Οι πανεπιστημιακές αρχές έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν ότι όλες οι πανεπιστημιακές εκδηλώσεις πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η συμβατότητα με τις αρχές του ιδρύματος, η μη προώθηση βίας ή μίσους, και η διαφάνεια ως προς τους διοργανωτές και τους σκοπούς.
Η δήλωση του Καθηγητή Τριανταφύλλου υποδεικνύει ότι αυτό το πλαίσιο, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει παραβιαστεί, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου και εφαρμογής των κανονισμών. Η ισορροπία μεταξύ της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της θεσμικής ευθύνης είναι λεπτή και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και διάλογο.
Ακαδημαϊκή Ελευθερία και Θεσμική Ευθύνη
Το ζήτημα της διοργάνωσης εκδηλώσεων στα πανεπιστήμια είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας, η οποία αποτελεί θεμελιώδη αρχή της ανώτατης εκπαίδευσης. Ωστόσο, η ελευθερία αυτή δεν είναι απεριόριστη. Πρέπει να ασκείται εντός ενός πλαισίου που σέβεται τους νόμους, τους κανονισμούς του ιδρύματος και την ασφάλεια όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Η διοργάνωση μη εγκεκριμένων εκδηλώσεων, ιδίως όταν αυτές αφορούν ευαίσθητα ή διεθνή πολιτικά θέματα, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο την εσωτερική αρμονία του πανεπιστημίου, αλλά και να δημιουργήσει αρνητικές συνέπειες στην εικόνα του προς τα έξω.
Οι πρόσφατες εξελίξεις, όπως αυτές περιγράφονται από τον Καθηγητή Τριανταφύλλου, αναδεικνύουν την ανάγκη για έναν ανοιχτό διάλογο εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας σχετικά με τα όρια της αυτονομίας και της ευθύνης. Η διασφάλιση ενός περιβάλλοντος όπου η ελεύθερη έκφραση και η ανταλλαγή ιδεών είναι δυνατές, χωρίς όμως να υπονομεύονται οι θεμελιώδεις αρχές της νομιμότητας και της ασφάλειας, αποτελεί μια διαρκή πρόκληση.
Η επίλυση τέτοιων ζητημάτων απαιτεί τη συνεργασία διοίκησης, καθηγητών, φοιτητών και όλων των εμπλεκομένων φορέων, με στόχο τη διαμόρφωση σαφών και εφαρμόσιμων κανονισμών.
