Μία νέα σειρά δηλώσεων του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, αναμένεται να αναθερμάνει τη συζήτηση γύρω από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και, ειδικότερα, το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο. Οι δηλώσεις αυτές, όπως προκύπτει από διαθέσιμες πληροφορίες, θα φιλοξενηθούν σε μια αναλυτική τηλεοπτική συνέντευξη στον τουρκικό τηλεοπτικό σταθμό Ulke TV στις 20 Οκτωβρίου 2025.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, ο Φιντάν θα τοποθετηθεί ρητά επί της διαφωνίας για την έκταση των χωρικών υδάτων, ενώ παράλληλα θα εκφράσει την πεποίθηση ότι το ζήτημα του Αιγαίου δεν είναι άλυτο.
Το πλαίσιο των αναμενόμενων δηλώσεων
Η επικείμενη εμφάνιση του Χακάν Φιντάν στην εκπομπή «Evening Report» του Ulke TV, προγραμματισμένη για τον Οκτώβριο του 2025, αποτελεί ένα γεγονός με ιδιαίτερη βαρύτητα. Οι δηλώσεις ενός Υπουργού Εξωτερικών σε τόσο κρίσιμα θέματα πάντα αναλύονται με προσοχή από τη διεθνή κοινότητα, καθώς σκιαγραφούν τις επίσημες θέσεις και τις προθέσεις μιας χώρας.
Ειδικά όταν αφορούν τις σχέσεις με ένα γειτονικό κράτος όπως η Ελλάδα, οι τοποθετήσεις αυτές αποκτούν ευρύτερο διπλωματικό ενδιαφέρον.
Ο Χακάν Φιντάν, ως επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, κατέχει ένα ρόλο-κλειδί στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας. Η επιλογή μιας τηλεοπτικής συνέντευξης σε έναν εθνικό σταθμό, όπως το Ulke TV, υποδηλώνει μια προσπάθεια άμεσης επικοινωνίας τόσο με το εγχώριο κοινό όσο και με τους διεθνείς παρατηρητές.
Οι αναφορές του στα ελληνοτουρκικά έρχονται σε μια περίοδο όπου οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών παραμένουν ανοιχτοί, αλλά οι βασικές διαφωνίες συνεχίζουν να υφίστανται.
Οι «κόκκινες γραμμές» για τα θαλάσσια μίλια
Ένα από τα πλέον κομβικά σημεία της συνέντευξης του Φιντάν αφορά τη θέση του σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο. Συγκεκριμένα, αναμένεται να δηλώσει: «Δεν δέχομαι τα 12 μίλια – δεν δέχεσαι τα 6». Αυτή η διατύπωση συνοψίζει τη βαθιά ριζωμένη διαφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας όσον αφορά την επέκταση των χωρικών υδάτων.
Η Ελλάδα, ως κυρίαρχο κράτος, διατηρεί το δικαίωμα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.
Αντιθέτως, η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει μία τέτοια ενέργεια ως αιτία πολέμου (casus belli), υποστηρίζοντας ότι θα διαταράξει την ισορροπία στο Αιγαίο και θα περιορίσει την πρόσβασή της στην ανοιχτή θάλασσα. Από την άλλη πλευρά, η αναφορά «δεν δέχεσαι τα 6» υπονοεί την τουρκική άρνηση να αποδεχθεί ακόμα και τα υφιστάμενα 6 ναυτικά μίλια ως de facto όριο για ορισμένες περιοχές, επιμένοντας σε μια συνολική ρύθμιση που θα λαμβάνει υπόψη τα δικά της συμφέροντα.
Αυτή η αμοιβαία απόρριψη των θέσεων του άλλου υπογραμμίζει το αδιέξοδο που επικρατεί στην προσέγγιση του θέματος.
Το Αιγαίο: Ένα ζήτημα «όχι άλυτο»
Παρά τις αντικρουόμενες θέσεις, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών αναμένεται να εκφράσει μια πιο διαλλακτική νότα, τονίζοντας ότι «Το ζήτημα του Αιγαίου δεν είναι άλυτο». Αυτή η δήλωση, αν και φαινομενικά αισιόδοξη, μπορεί να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους.
Θα μπορούσε να αποτελεί μια πρόσκληση για περαιτέρω διάλογο και διαπραγματεύσεις, εκτός από την άκαμπτη στάση που εκφράζεται για τα μίλια. Ενδεχομένως να υποδηλώνει την πεποίθηση της Άγκυρας ότι υπάρχουν περιθώρια εξεύρεσης μιας λύσης μέσω μιας συνολικής προσέγγισης που θα περιλαμβάνει όλα τα επίμαχα θέματα στο Αιγαίο, από τις θαλάσσιες ζώνες έως τον εναέριο χώρο και τις γκρίζες ζώνες.
Η δήλωση αυτή έρχεται σε συνέχεια προηγούμενων προσπαθειών για αποκλιμάκωση και επανεκκίνηση των συνομιλιών, δείχνοντας μια πρόθεση για συνέχεια στις διπλωματικές επαφές. Ωστόσο, η διαρκής ένταση και η ρητορική που συχνά συνοδεύει αυτές τις δηλώσεις καθιστούν την επίλυση των διαφορών μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διαδικασία.
Η προοπτική μιας διπλωματικής επίλυσης παραμένει πάντα ανοιχτή, εφόσον και οι δύο πλευρές επιδείξουν την απαραίτητη βούληση για αμοιβαία αποδεκτές λύσεις, σεβόμενες το διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες που διέπουν τις σχέσεις στην περιοχή.
