Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια δημογραφική μεταβολή με άμεσες συνέπειες στην απασχόληση και την οικονομία. Η μείωση του εργατικού δυναμικού προβλέπεται να φτάσει τα επόμενα χρόνια σε διψήφια μεγέθη, ενώ οι ειδικές πολιτικές για προσέλκυση και κατάρτιση εμφανίζονται πλέον ως αναγκαίες λύσεις. παραγωγικός πληθυσμός αποτελεί κεντρικό μέγεθος στην εκτίμηση των τάσεων.
Το μέγεθος της αλλαγής
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο πληθυσμός ηλικίας 15–64 ετών θα υποχωρήσει σημαντικά μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Από τα 6,6 εκατομμύρια σημερινών πολιτών σε αυτή την ηλικιακή κλίμακα αναμένονται μειώσεις που μεταφράζονται σε περίπου δύο εκατομμύρια λιγότερους εργαζόμενους μέχρι το 2050.
Η οικονομική διάσταση αυτής της μεταβολής δεν είναι θεωρητική. Η εκτίμηση για μείωση ΑΕΠ κατά περίπου 15% εφόσον δεν αυξηθεί η παραγωγικότητα ή το εργατικό δυναμικό, υπογραμμίζει την κρισιμότητα του ζητήματος.
Αιτίες της συρρίκνωσης και άμεσες επιπτώσεις
Η συρρίκνωση αποδίδεται σε τρεις βασικούς άξονες: χαμηλή γεννητικότητα, μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και εντονότερες μετακινήσεις πληθυσμών. Οι αλλαγές στη δημογραφική δομή επηρεάζουν τις προσδοκίες για την αγορά εργασίας και την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων.
Όπως τόνισε ο Άρης Αλεξόπουλος στην εκπομπή Συνδέσεις, η ζήτηση για προσωπικό δεν καλύπτεται επαρκώς, γεγονός που οδηγεί σε φαινόμενα όπως δυσκολία στην πρόσληψη και κενούς εργασιακούς ρόλους. έλλειψη εργαζομένων είναι ήδη ορατή σε πολλούς κλάδους.
Δεξιότητες, φύλο και ηλικία
Η έλλειψη κατάλληλων προσόντων επιτείνει το πρόβλημα, με τεχνικές ειδικότητες να εμφανίζουν σοβαρά ελλείμματα. Υδραυλικοί και μηχανικοί αυτοκινήτων αναφέρονται συχνά ως παραδείγματα κλάδων με έλλειψη προσωπικού, ενώ ορισμένες θέσεις παραμένουν κενές για μεγάλα διαστήματα.
Ταυτόχρονα, οι ανισότητες στην πρόσβαση στην εργασία γίνονται εμφανείς: η γυναικεία συμμετοχή παραμένει χαμηλότερη σε σχέση με τους άνδρες και μεγάλος αριθμός ατόμων 55–64 ετών μένει εκτός αγοράς. γυναίκες στην εργασία καταγράφουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και υποαπασχόλησης.
Στοχευμένη μετανάστευση και προγράμματα κατάρτισης
Μια από τις άμεσες λύσεις που προτείνονται είναι η οργανωμένη προσέλκυση εργαζομένων από το εξωτερικό, συνδυασμένη με προπαρασκευαστικά προγράμματα. Η συστηματική εισαγωγή εργατικού δυναμικού απαιτεί συμφωνίες, εκπαίδευση και γλωσσική προετοιμασία πριν από την άφιξη.
Ως παράδειγμα τέτοιας προσέγγισης αναφέρθηκε η συνεργασία με χώρες προέλευσης, όπως η πρόσφατη συμφωνία για 5.000 εργαζόμενους με την Αίγυπτο. συμφωνία Ελλάδας Αιγύπτου δείχνει τον δρόμο για σταθερές, μακροχρόνιες ρυθμίσεις.
Προετοιμασία και διεθνής ανταγωνισμός
Η επιτυχία τέτοιων πρωτοβουλιών προϋποθέτει επένδυση στην κατάρτιση και τον προγραμματισμό, ώστε οι νέοι εργαζόμενοι να ενταχθούν ομαλά στην αγορά. Προγράμματα γλώσσας και δεξιοτήτων πριν από την εισροή μπορούν να μειώσουν τα κενά και να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη σταθερότητα.
Στο επίπεδο της γεωπολιτικής, η προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού γίνεται στοιχείο ανταγωνισμού μεταξύ κρατών. Ο διεθνής ανταγωνισμός πλέον αφορά όχι μόνο κεφάλαια αλλά και την ικανότητα προσελκύσεως εξειδικευμένων εργαζομένων. μετανάστευση οργανωμένη σε συνδυασμό με εθνικές πολιτικές καθορίζει τις προοπτικές.
