Η εκπομπή Αταίριαστοι ανέδειξε ένα ζήτημα που αφορά το ευρύ κοινό: σύμφωνα με όσα παρουσιάστηκαν, περίπου τέσσερις στις δέκα αξονικές τομογραφίες θεωρούνται περιττές και πολλοί ασθενείς δέχονται περιττή ακτινοβολία. Το ζήτημα εγείρει ερωτήματα για την ορθολογική χρήση των ιατρικών εξετάσεων και την προστασία της δημόσιας υγείας.
Τι ανέφερε η εκπομπή
Στην εκπομπή Αταίριαστοι έγινε αναφορά σε δεδομένα που δείχνουν ότι ένας σημαντικός αριθμός αξονικών τομογραφιών γίνεται χωρίς σαφή ένδειξη. Η αναφορά αυτή επικεντρώνει τη συζήτηση στην ανάγκη αξιολόγησης της χρήσης της εξέτασης από ιατρούς και ασθενείς.
Η παρουσίαση υπογράμμισε ότι, όταν μια εξέταση δεν είναι απαραίτητη, ο ασθενής εκτίθεται σε ιονίζουσα ακτινοβολία χωρίς άμεσο όφελος για τη διάγνωσή του. Η επιβάρυνση αυτή γίνεται αντικείμενο δημόσιου διαλόγου όσον αφορά την ποιότητα των ιατρικών υπηρεσιών.
Τι είναι η αξονική τομογραφία
Η αξονική τομογραφία είναι μια απεικονιστική μέθοδος που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ για να δημιουργήσει λεπτομερείς εικόνες του εσωτερικού του σώματος. Πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο στη διάγνωση πολλών παθήσεων, ιδίως όταν απαιτείται γρήγορη και ακριβής απεικόνιση.
Παρότι η μέθοδος προσφέρει σημαντικές διαγνωστικές δυνατότητες, η χρήση της συνεπάγεται έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, γι’ αυτό και η εκτίμηση της αναγκαιότητας κάθε εξέτασης κρίνεται από τους επαγγελματίες υγείας πριν τη διενέργειά της.
Κίνδυνοι από την περιττή έκθεση σε ακτινοβολία
Η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, ακόμα και σε μικρές δόσεις, συσχετίζεται με αθροιστικούς κινδύνους σε βάθος χρόνου, σύμφωνα με γενικές ιατρικές γνώσεις για την ακτινοπροστασία. Για το λόγο αυτό οι θεράποντες λαμβάνουν υπόψη το όφελος έναντι του κινδύνου πριν προτείνουν την εξέταση.
Όταν εξετάσεις χαρακτηρίζονται ως αχρείαστες, το κύριο πρόβλημα δεν είναι μόνο η άμεση έκθεση αλλά και η σπατάλη ιατρικών πόρων, καθώς και η ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών που υποβάλλονται σε περιττές διαδικασίες.
Εναλλακτικές και βελτιώσεις στην πρακτική
Στην πράξη υπάρχουν εναλλακτικές απεικονιστικές μέθοδοι, όπως ο υπέρηχος και η μαγνητική τομογραφία, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αντικαταστήσουν την αξονική και να μειώσουν την έκθεση σε ακτινοβολία. Η επιλογή εξαρτάται από την κλινική ένδειξη και τη διαθεσιμότητα των μεθόδων.
Επιπλέον, η βελτίωση των πρωτοκόλλων και η αξιολόγηση της αναγκαιότητας πριν από κάθε εξέταση αποτελούν μέτρα που μπορούν να περιορίσουν την υπερβολική χρήση. Η δημόσια συζήτηση που πυροδότησε η εκπομπή Αταίριαστοι αναδεικνύει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση στον τομέα της ιατρικής απεικόνισης.
Η προσοχή σε κάθε αίτημα για αξονική τομογραφία και η τεκμηριωμένη κλινική απόφαση παραμένουν κρίσιμα στοιχεία για την προστασία των ασθενών από περιττή έκθεση.
