Σε τηλεοπτική εμφάνιση στην εκπομπή Σήμερα ο καθηγητής ψυχιατρικής Θάνος Ασκητής ανέδειξε την ιδιαίτερη σημασία της περιόδου από τα 6 έως τα 16 έτη ως μια φάση όπου διαμορφώνονται συμπεριφορές και σχέσεις που σχετίζονται με τη βία. Ο ίδιος τόνισε ότι είναι απαραίτητο ο γονιός να παραμείνει κοντά στο παιδί για να εντοπίζει έγκαιρα σημάδια δυσκολίας. Ενεργή γονεϊκή παρουσία παραμένει κρίσιμο στοιχείο στην πρόληψη προβλημάτων.
Γιατί η δεκαετία 6-16 ετών έχει ιδιαίτερη βαρύτητα
Αυτή η ηλικιακή φάση περιλαμβάνει τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβεία, με αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά, στη σκέψη και στην αυτοεκτίμηση. Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι οι εμπειρίες σε αυτή την περίοδο μπορούν να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα την ψυχική υγεία του νέου.
Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώνονται πρότυπα που μπορεί να σχετίζονται με επιθετικότητα ή ευαλωτότητα. Η σχολική ζωή, οι παρέες και η οικογενειακή δυναμική παίζουν ρόλο στην εκδήλωση ή στην αποτροπή βίαιων συμπεριφορών. Η έγκαιρη παρέμβαση ενισχύει την ανθεκτικότητα του παιδιού και μειώνει τον κίνδυνο αρνητικών εξελίξεων.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς στην πράξη
Ο κ. Ασκητής υπογράμμισε την αξία της σταθερής επικοινωνίας: διάλογος χωρίς καταδίκη, προσοχή στις αλλαγές στη συμπεριφορά και ενεργή παρουσία στην καθημερινότητα. Μικρές πράξεις όπως ο χρόνος μαζί δημιουργούν ένα πλαίσιο ασφάλειας για το παιδί. Σταθερή επικοινωνία βοηθά στην έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων.
Επιπλέον, οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν δεξιότητες διαχείρισης συναισθημάτων μέσω διδασκαλίας μοντέλων συμπεριφοράς και μέσα από συγκεκριμένες στρατηγικές, όπως η διαχείριση θυμού στο σπίτι. Η πρόσβαση σε έγκυρη ψυχιατρική στήριξη είναι σημαντική όταν παρατηρούνται έντονα συμπτώματα.
Σχολείο, κοινότητα και προληπτικά προγράμματα
Η αντιμετώπιση της βίας δεν αφορά μόνο την οικογένεια αλλά και το σχολικό περιβάλλον. Σχολεία με σαφή κανόνες και υποστήριξη για κοινωνικές δεξιότητες μπορούν να μειώσουν περιστατικά βίαιης συμπεριφοράς. Η συνεργασία με ειδικούς και εκπαιδευτικούς δημιουργεί ένα προστατευτικό δίκτυο για τον μαθητή.
Προτεινόμενο Αφού Διαβάσεις Αυτό, Δεν Θα Ξαναβάλεις Ποτέ Τα Αυγά Σου στο Ψυγείο
Παράλληλα, η ανάπτυξη στοχευμένων προγραμμάτων πρόληψης σε τοπικό επίπεδο προάγει την έγκαιρη παρέμβαση. Η ύπαρξη δομών υποστήριξης διευκολύνει την πρόσβαση σε βοήθεια όταν αυτή απαιτείται. Η ενίσχυση τέτοιων πρωτοβουλιών ενσωματώνει την έννοια της κοινωνικής ευθύνης.
Τι είπε ο Θάνος Ασκητής στην εκπομπή
Στην εκπομπή Σήμερα ο καθηγητής αναφέρθηκε στη συνεχή παρουσία του γονιού ως μέτρο πρόληψης, επισημαίνοντας ότι οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια λειτουργούν ως πρώιμοι δείκτες. Η έγκαιρη αναγνώριση των προβλημάτων επιτρέπει την εφαρμογή λύσεων πριν αυτά βαθύνουν. Έγκαιρη αναγνώριση αποτελεί κεντρικό άξονα της τοποθέτησής του.
Είπε επίσης ότι ο διάλογος με το παιδί και η ενεργή συμμετοχή στην καθημερινότητά του είναι πρακτικές που μειώνουν τους παράγοντες κινδύνου για βίαιες συμπεριφορές. Η εκπομπή ανέδειξε την ανάγκη συντονισμένης προσέγγισης μεταξύ οικογένειας και θεσμικών φορέων. Συντονισμένη προσέγγιση θεωρείται κρίσιμη για αποτελεσματική πρόληψη.
Το μήνυμα που αναδείχθηκε είναι σαφές: η περίοδος 6-16 ετών απαιτεί προσοχή και ενεργό υποστήριξη από τους γονείς, το σχολείο και την κοινωνία. Η διατήρηση κοντινής σχέσης ανάμεσα στο παιδί και τον ενήλικα, σε συνδυασμό με θεσμικά μέτρα πρόληψης, μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εκδήλωσης βίας. Στενή γονεϊκή επαφή και υποστήριξη των νέων παραμένουν καθοριστικές.
Σημειωτέον ότι η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκπομπής Σήμερα όπου ο καθηγητής παρουσίασε τις παραπάνω παρατηρήσεις με βάση την εμπειρία του στην ψυχιατρική. Η προσέγγιση επικέντρωσε στην πρόληψη χωρίς να προτείνει γενικές λύσεις χωρίς αξιολόγηση κάθε περίπτωσης. Επαγγελματική αξιολόγηση προτείνεται όταν υπάρχουν ανησυχίες.
Εσωτερικές αναφορές για περαιτέρω ανάγνωση: εφηβική ανάπτυξη, σχέση γονέα παιδιού, ψυχική υγεία παιδιών, σχολική βία, πρόγραμμα πρόληψης, διαχείριση θυμού.
