Στην Τουρκία έχει αναπτυχθεί ένας νέος προβληματισμός για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Οι πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις που συνδέονται με τη συνεργασία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου έχουν προκαλέσει στη δημόσια σφαίρα της Άγκυρας την εικόνα ενός πιθανό σχεδίου περικύκλωσης, με κάποιους να αποδίδουν ρόλο σε πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τις ΗΠΑ.
Νέος προβληματισμός στην Άγκυρα
Η ανησυχία που διατυπώνεται στην τουρκική κοινή γνώμη δεν είναι μονομερής. Υπάρχει η αίσθηση ότι σχηματίζονται συμμαχίες και γεωπολικοί άξονες στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου που ενδέχεται να μειώσουν τον στρατηγικό χώρο της Τουρκίας. Δημόσια συζήτηση σε πολιτικούς κύκλους και μέσα ενημέρωσης διεξάγεται γύρω από αυτή την προοπτική.
Σε ρεπορτάζ της εκπομπής 10 Παντού τονίστηκε πως η εικόνα αυτή συνδέεται ειδικά με ενέργειες που αποδίδονται στον Ντόναλντ Τραμπ. Η παρατήρηση αυτή έχει ιδιαίτερο βάρος επειδή ο Τραμπ είχε προηγουμένως εκληφθεί από μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινής γνώμης ως φιλική προς την Άγκυρα προσωπικότητα.
Αιτίες της ανησυχίας
Στη βάση της ανησυχίας βρίσκονται συγκεκριμένα ζητήματα όπως η ενίσχυση διμερών και τριμερών συνεργασιών μεταξύ των χωρών της περιοχής. Η στενότερη συνεννόηση γύρω από θέματα ασφάλειας και οικονομίας δημιουργεί την εικόνα ότι η Τουρκία παραμένει εκτός ορισμένων πρωτοβουλιών. Στρατηγικές συνεργασίες που στοχεύουν στην περιφερειακή σταθερότητα αναλύονται τώρα υπό το πρίσμα της επιρροής.
Ένα ακόμη στοιχείο που επισείει ανησυχία είναι η αξιοποίηση των ενεργειακά κοιτάσματα και οι κοινές υποδομές για την εκμετάλλευσή τους. Η διαχείριση αυτών των πόρων συχνά λειτουργεί ως καταλύτης για ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες. Οικονομικά συμφέροντα και ενεργειακές πρωτοβουλίες εμφανίζονται συνεπώς στον πυρήνα της συζήτησης.
Διεθνείς επιπτώσεις και αντίκτυπος
Η αντίληψη περί περικύκλωσης έχει άμεση σχέση με την πορεία των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. Οι τυχόν μεταβολές στην προσέγγιση των ΗΠΑ προς περιφερειακούς εταίρους επανεξετάζονται ως παράγοντες που μπορούν να αλλάξουν το ισοζύγιο δυνάμεων. Αυτή η δυναμική αναμένεται να επηρεάσει τόσο διπλωματικές πρωτοβουλίες όσο και στρατιωτικές συνεργασίες.
Παράλληλα, η στενότερη σχέση μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου αντιμετωπίζεται στην Άγκυρα ως μορφή συμμαχίας που μπορεί να αλλάξει επιχειρησιακές ισορροπίες στην περιοχή. Η Ελληνοκυπριακή συνεργασία και οι κοινές δράσεις στον ενεργειακό τομέα αναλύονται συχνά από τουρκικά μέσα με όρους ασφάλειας. Περιφερειακή σταθερότητα και διατήρηση ισορροπιών παραμένουν τα κεντρικά ζητούμενα.
Η εικόνα που διαμορφώνεται στην Τουρκία είναι κατά κύριο λόγο μια αντίληψη για πιθανές στρατηγικές κινήσεις και όχι τεκμηριωμένη επίσημη καταγραφή σχεδίου. Ωστόσο η ενίσχυση αυτού του αφηγήματος έχει αποτελέσματα στις πολιτικές δηλώσεις και στη δημόσια συζήτηση. Διπλωματική επαγρύπνηση και παρακολούθηση των εξελίξεων αποτελούν πλέον μέρος της ρητορικής.
Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση γύρω από τη σχέση ΗΠΑ-περιοχής, την ενεργειακή ατζέντα και τις συμμαχίες ανάμεσα στις όμορες χώρες θα συνεχίσει να απασχολεί τα επιτελεία και τις κοινότητες. Η πορεία των εξελίξεων θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές αποφάσεις και τις διεθνείς ισορροπίες που διαμορφώνονται τους επόμενους μήνες. Γεωπολιτικό ενδιαφέρον παραμένει ιδιαίτερα υψηλό.
