Σε ένα κρίσιμο διπλωματικό τετ-α-τετ βρέθηκαν σήμερα στο Λουξεμβούργο ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, και ο Τούρκος ομόλογός του, Χακάν Φιντάν. Η συνάντηση αυτή διεξάγεται ενώ η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένει αισθητή, ειδικά μετά την έντονη αντίδραση της Άγκυρας για τον αποκλεισμό της από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεξοπλισμού.
Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν διατυπώσει σαφείς θέσεις επί του θέματος, με την Αθήνα να έχει ήδη δώσει τη δική της απάντηση στις τουρκικές ενστάσεις.
Η διπλωματική συνάντηση στο Λουξεμβούργο
Το σημερινό τετ-α-τετ των δύο Υπουργών Εξωτερικών στο Λουξεμβούργο αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για άμεσο διάλογο, σε μια περίοδο όπου οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας διατηρούνται ανοιχτοί, παρά τις υφιστάμενες διαφωνίες. Τέτοιες συναντήσεις υψηλού επιπέδου είναι απαραίτητες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων και τη διερεύνηση κοινών σημείων, ακόμα κι όταν τα θεμελιώδη ζητήματα παραμένουν άλυτα.
Η επιλογή του Λουξεμβούργου ως τόπου συνάντησης, σε ουδέτερο έδαφος, υπογραμμίζει την προσπάθεια για αποκλειστικά διπλωματική προσέγγιση των θεμάτων που απασχολούν τις δύο χώρες. Η παρουσία των δύο ανώτατων διπλωματών σε ένα τέτοιο πλαίσιο, προσφέρει το βήμα για έναν ειλικρινή διάλογο, μακριά από τη δημοσιότητα που συχνά συνοδεύει τις επισκέψεις εντός των εθνικών συνόρων.
Αυτές οι επαφές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προσπαθειών για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την εδραίωση ενός πιο σταθερού πλαισίου σχέσεων, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και με την παράλληλη στήριξη διεθνών φορέων.
Οι τουρκικές αντιδράσεις για τον ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό
Ένα από τα κεντρικά θέματα που επισκιάζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και βρέθηκε στο επίκεντρο της τουρκικής αντίδρασης, είναι ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεξοπλισμού. Η συγκεκριμένη εξέλιξη αφορά τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της άμυνας, οι οποίες στοχεύουν στην ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών.
Η στάση της Ελλάδας και της Κύπρου, οι οποίες έχουν διατυπώσει ξεκάθαρες θέσεις ως προς τη συμμετοχή τρίτων χωρών σε τέτοια προγράμματα, έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια της Άγκυρας. Η Τουρκία, ως μη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρεί ότι θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε συνεργασίες που αφορούν την ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια, εκφράζοντας την αντίθεσή της στον αποκλεισμό της.
Η τουρκική πλευρά έχει εκδηλώσει την αντίδρασή της μέσω διπλωματικών οδών και δημόσιων δηλώσεων, τονίζοντας ότι η απουσία της από τέτοια προγράμματα δεν συμβάλλει στην περιφερειακή σταθερότητα. Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει τις διαφορετικές προσεγγίσεις και τα συμφέροντα των εμπλεκόμενων μερών ως προς το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας.
Η απάντηση της Αθήνας στις τουρκικές αιτιάσεις
Απέναντι στις τουρκικές αντιδράσεις, η Αθήνα έχει διατυπώσει μια σαφή και τεκμηριωμένη απάντηση, η οποία εδράζεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου και τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ελληνική θέση υπογραμμίζει την κυριαρχία των κρατών-μελών στην διαμόρφωση της αμυντικής τους πολιτικής και τη στήριξη των ευρωπαϊκών δομών συνεργασίας.
Η Ελλάδα, σε συνεργασία με την Κύπρο, έχει υποστηρίξει ότι τα προγράμματα επανεξοπλισμού της ΕΕ είναι σχεδιασμένα για να ενισχύσουν την εσωτερική συνοχή και την αμυντική ικανότητα των κρατών-μελών της Ένωσης. Οποιαδήποτε συμμετοχή τρίτων χωρών κρίνεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τις γεωπολιτικές ισορροπίες και τις σχέσεις με τις χώρες αυτές.
Η απάντηση της Αθήνας αντανακλά την πάγια θέση της Ελλάδας για την ανάγκη σεβασμού των θεσμικών πλαισίων και την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, αλλά και των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά. Η διπλωματική αυτή ανταλλαγή αποτελεί ένα ακόμα επεισόδιο στην πολύπλοκη σχέση των δύο χωρών, αναδεικνύοντας τη διαρκή αναζήτηση ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο και πέρα από αυτήν.
