Η σκλήρυνση κατά πλάκας παραμένει μία από τις σημαντικότερες νευρολογικές προκλήσεις για τους νέους ενήλικες, αλλά νεότερα φαρμακευτικά πειράματα υπόσχονται θεραπευτικές προοπτικές που μπορούν να αλλάξουν το μέλλον της νόσου. Νεότερα κλινικά σχέδια προγραμματίζονται για το 2026 και αναμένεται να διεξαχθούν σε Ελλάδα και Αυστραλία, ενώ παράλληλα η συζήτηση για τη φαρμακευτική κάνναβη αποκτά πιο συγκεκριμένο επιστημονικό πλαίσιο.
Τι είναι η νόσος και πώς επηρεάζει τον οργανισμό
Η σκλήρυνση κατά πλάκας προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και οδηγεί σε βλάβες που επηρεάζουν τη μετάδοση των νευρικών σημάτων μεταξύ εγκεφάλου και σώματος. Η κύρια βιολογική διαδικασία αφορά τη φθορά του περιβλήματος των νευρικών ινών, της μυελίνης που προστατεύει και εξασφαλίζει την ταχεία αγωγή των σημάτων.
Οι συνέπειες της νόσου ποικίλλουν: μερικές βλάβες μπορεί να υποστραφούν, ενώ άλλες αφήνουν μόνιμα υπόλοιπα που συσσωρεύονται στον χρόνο και οδηγούν σε μακροχρόνια αναπηρία. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται συχνά περιλαμβάνουν προβλήματα στην αισθητικότητα, διαταραχές της ισορροπίας και διαταραχές της όρασης.
Ποιοι πλήττονται και ποια είναι τα νούμερα στην Ελλάδα
Η νόσος εμφανίζεται συνήθως σε παραγωγικές ηλικίες, κυρίως μεταξύ 20 και 40 ετών, και πλήττει τις γυναίκες συχνότερα από τους άνδρες σε αναλογία περίπου 3 προς 1. Αυτό σημαίνει ότι, πέρα από το ιατρικό ζήτημα, υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις στην εργασία και την προσωπική ζωή των πασχόντων, καθώς η έναρξη είναι συχνά στη εποχή της ωριμότητας.
Στην Ελλάδα καταγράφονται περίπου 24.000 ασθενείς, όπως επεσήμανε ο κ. Νίκος Γρηγοριάδης, Καθηγητής Νευρολογίας και Διευθυντής της Νευρολογικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ. Ο αριθμός αυτός αποδεικνύει τη διαρκή ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση, παρακολούθηση και στήριξη των ασθενών στο σύστημα υγείας.
Νέες θεραπείες και κλινικές δοκιμές που αναμένονται
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις είναι η δουλειά που διεξάγει ο νευροβιολόγος Στίβεν Πετράτος στην Αυστραλία, ο οποίος ερευνά ένα μόριο με ιδιότητες επαναμυελίνωσης και νευροπροστασίας. Το φάρμακο εξακολουθεί να βρίσκεται σε προκλινικό στάδιο, αλλά σχεδιάζεται να δοκιμαστεί σε ασθενείς μέσα στο 2026.
Οι προγραμματισμένες δοκιμές θα διεξαχθούν ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Αυστραλία, ανοίγοντας τον δρόμο για διεθνή συνεργασία στην αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας. Αν τα πρώτα αποτελέσματα επιβεβαιώσουν τα πειραματικά ευρήματα, πρόκειται για μια προσέγγιση που στοχεύει όχι μόνο στη μείωση της φλεγμονής αλλά και στην αποκατάσταση του νευρικού ιστού.
Παρά τη σχετική αισιοδοξία, οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι η μετάβαση από τα εργαστήρια στην κλινική πράξη απαιτεί χρόνο και προσεκτική αξιολόγηση. Η διεξαγωγή καλά σχεδιασμένων κλινικών μελετών είναι κλειδί για την αξιοπιστία οποιασδήποτε νέας θεραπείας.
Φαρμακευτική κάνναβη: συγκεκριμένες χρήσεις, όχι καθολική λύση
Η συζήτηση γύρω από τη φαρμακευτική κάνναβη αναθερμαίνεται καθώς μελέτες δείχνουν ότι ορισμένες της ιδιότητες μπορεί να είναι χρήσιμες σε συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως η μείωση της σπαστικότητας. Ο κ. Νίκος Γρηγοριάδης υπογράμμισε ότι πρόκειται για παλιά θεραπευτική πρακτική που χρειάζεται σύγχρονη επιστημονική τεκμηρίωση και στοχευμένη χρήση.
Η κάνναβη δεν θεωρείται λύση για όλους τους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Η μεγάλη πρόκληση για τους επιστήμονες και τους ιατρούς είναι να καθοριστούν με σαφήνεια οι ενδείξεις, οι δοσολογίες και οι πιθανές αλληλεπιδράσεις, ώστε να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια ως φαρμακευτική επιλογή μέσα σε μία θεραπευτική στρατηγική.
Η προοπτική νέων θεραπειών και η καλύτερη κατανόηση των υπαρχουσών επιλογών δίνουν ελπίδα, αλλά και υπενθύμιση της ανάγκης για συνεχόμενη έρευνα και υπεύθυνη ιατρική πρακτική. Η παρακολούθηση των εξελίξεων τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμη για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας.
