Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, έκανε μια ασυνήθιστη ανακοίνωση για την πρώτη κυβερνητική λειτουργό που βασίζεται σε τεχνητή νοημοσύνη. Η δήλωση αφορά μια «εγκυμοσύνη» της ψηφιακής υπουργού, η οποία, όπως αναφέρθηκε, πρόκειται να «παράγει» 83 ψηφιακές οντότητες.
Η ανακοίνωση μεταδόθηκε στο πρόγραμμα Σαββατοκύριακο από τις 5 και προκάλεσε ευρεία δημόσια συζήτηση.
Τι αναφέρθηκε από τον πρωθυπουργό
Η ανακοίνωση επικεντρώθηκε στην ιδέα μιας πρωτοποριακής διαδικασίας όπου μια τεχνολογική πλατφόρμα θα λειτουργεί ως υπουργική εκπροσώπηση. Ο πρωθυπουργός περιέγραψε την πρωτοβουλία με όρους που παραπέμπουν σε βιολογική «εγκυμοσύνη», χωρίς όμως να πρόκειται για φυσική γέννηση.
Η χρήση της λέξης «γεννά» εμφανίστηκε ως μεταφορά για τη δημιουργία πολλών ψηφιακών μονάδων.
Η επιλογή των λέξεων του πρωθυπουργού υπογραμμίζει την επιδίωξη για τεχνολογική καινοτομία στη δημόσια διοίκηση. Η ανακοίνωση δεν περιέχει λεπτομέρειες για τον τρόπο λειτουργίας ή τη νομική πλατφόρμα που θα υποστηρίξει την εφαρμογή, γεγονός που ανοίγει ζήτημα πληροφόρησης προς το κοινό.
Περιγραφή της πρωτοβουλίας και όροι λειτουργίας
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η πρωτοβουλία αφορά την πρώτη ψηφιακή υπουργική θέση στην Αλβανία η οποία θα πολλαπλασιάσει τις ψηφιακές της παρουσίες σε 83 μονάδες. Η αναφορά στο πλήθος των 83 παρέχει έναν αριθμό-στόχο για τη δημιουργία των οντοτήτων, χωρίς περισσότερα τεχνικά δεδομένα επί του παρόντος.
Η ανακοίνωση δεν διευκρίνισε πώς θα διασφαλιστεί η προστασία δεδομένων ούτε ποιοι κανόνες θα διέπουν την αλληλεπίδραση των ψηφιακών οντοτήτων με το κοινό. Αυτό το κενό αναδεικνύει την ανάγκη για σαφήνεια σχετικά με τους κανόνες και τις διαδικασίες που θα εφαρμόζονται.
Αναμενόμενες συζητήσεις και δημόσια αντίδραση
Η εξέλιξη αυτή έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στα κοινωνικά δίκτυα και σε πολιτικούς κύκλους. Η χρήση μεταφορικών όρων από την κυβέρνηση φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα δημοσίου ενδιαφέροντος όπως η λογοδοσία, η διαφάνεια και η δεοντολογία στη χρήση τεχνολογιών.
Προτεινόμενο Η Σαμία Σουλούχου Χασάν επανεκλέχθηκε με 98% των ψήφων
Σε ορισμένα σχόλια τονίστηκε ότι η πρωτοβουλία εντάσσεται σε ευρύτερες προσπάθειες για τεχνητή νοημοσύνη δημόσιου χαρακτήρα. Άλλοι παρατηρητές επισήμαναν την ανάγκη για ενδελεχή έλεγχο στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της διαχείρισης ψηφιακών υπηρεσιών.
Τεχνολογικό πλαίσιο και νομικές προεκτάσεις
Από πλευράς τεχνολογίας, τέτοιες πρωτοβουλίες στηρίζονται σε προηγμένα συστήματα λογισμικού και αυτοματισμών. Η χρησιμοποίηση πολλαπλών ψηφιακών οντοτήτων απαιτεί διαχείριση συστημάτων που να εξασφαλίζει συνεπή συμπεριφορά και ασφάλεια.
Η έλλειψη αναλυτικών πληροφοριών σχετικά με την εφαρμογή υπογραμμίζει την ανάγκη για σαφή νομοθεσία τεχνολογίας και για κανόνες σχετικά με την επάρκεια, την ευθύνη και την προστασία των πολιτών. Επιπλέον, θα είναι κρίσιμο να καθοριστεί ποιος φέρει την ευθύνη για αποφάσεις που λαμβάνονται από ψηφιακές οντότητες.
Πλαίσιο στην ευρύτερη πολιτική ατζέντα
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη τάση όπου κυβερνήσεις πειραματίζονται με ψηφιακές λύσεις για την παροχή υπηρεσιών. Η Αλβανία εμφανίζεται να επιχειρεί μια καινοτόμο προσέγγιση, χωρίς όμως προς το παρόν να έχει δώσει όλες τις απαραίτητες οδηγίες.
Η συζήτηση για τέτοια εγχειρήματα συνδέεται με την ανάγκη για σαφείς πολιτικές σχετικά με την πολιτική καινοτομίας και την ενσωμάτωση των τεχνολογικών εφαρμογών στο δημόσιο τομέα. Θα απαιτηθούν σχέδια για προστασία δεδομένων και αξιολόγηση κινδύνων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πολιτών.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού Έντι Ράμα για την πρώτη ψηφιακή υπουργό που θα «δημιουργήσει» 83 οντότητες άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην συζήτηση για τον ρόλο της τεχνολογίας στη δημόσια διοίκηση. Η συνέχεια θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες εφαρμογής και την καθιέρωση σαφών κανόνων λειτουργίας.
Η συζήτηση για τη συνύπαρξη τεχνολογίας και δημόσιας πολιτικής αναμένεται να συνεχιστεί.
