Μία 35χρονη γυναίκα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα διπλό αγώνα: αφενός εναντίον του καρκίνου της μήτρας που διαγνώστηκε τον περασμένο Απρίλιο, αφετέρου με τα εμπόδια στην πρόσβαση σε απαραίτητη θεραπεία. Η περίπτωσή της, που αναδείχθηκε μέσα από την εκπομπή «Εξελίξεις Τώρα», αποκαλύπτει τις συχνές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ασθενείς στη χώρα μας, καθώς το φάρμακο που της έχει υποδειχθεί εγκρίνεται αποκλειστικά για τον καρκίνο του στήθους, αναγκάζοντάς την να καταβάλλει τουλάχιστον 1.000 ευρώ από την τσέπη της για την αγωγή της.
Ο πατέρας της, με βαθιά αγωνία, έθεσε δημόσια το κρίσιμο ερώτημα: «Ποιος είναι αυτός που αποφασίζει για τη βαρύτητα του κάθε καρκίνου;», αναδεικνύοντας το ζήτημα των κριτηρίων έγκρισης και κάλυψης φαρμάκων.
Ο αγώνας για ζωή εν μέσω γραφειοκρατικών κωλυμάτων
Η διάγνωση του καρκίνου της μήτρας τον Απρίλιο αποτέλεσε ένα αναμφίβολα ισχυρό πλήγμα για την 35χρονη. Σε μία περίοδο που κάθε ασθενής χρειάζεται άμεση πρόσβαση σε κάθε διαθέσιμη υποστήριξη και θεραπεία, η συγκεκριμένη γυναίκα βρέθηκε μπροστά σε ένα απροσδόκητο και απογοητευτικό εμπόδιο.
Παρά την ιατρική σύσταση για συγκεκριμένο φάρμακο, η χορήγησή του προσκρούει σε ρυθμιστικά πλαίσια που το περιορίζουν ρητά σε διαφορετική μορφή καρκίνου.
Αυτή η κατάσταση δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Η ασθενής, στην προσπάθειά της να ακολουθήσει την ενδεδειγμένη αγωγή που θα μπορούσε να σώσει τη ζωή της, αναγκάζεται να πληρώνει από το υστέρημά της. Το ποσό των τουλάχιστον 1.000 ευρώ, που έχει ήδη καταβάλει για τα φάρμακά της, αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό βάρος, το οποίο επιδεινώνεται από την ίδια την ασθένεια και τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητα και την εργασία.
Η δυσεπίλυτη αυτή εξίσωση, όπου η ανάγκη για θεραπεία συγκρούεται με τους όρους κάλυψης, αναδεικνύει τις αδυναμίες ενός συστήματος που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις επιτακτικές ανάγκες του ανθρώπου. Είναι ένα συχνό φαινόμενο όπου οι ασθενείς καλούνται να υπερβούν όχι μόνο τη νόσο αλλά και ένα πλέγμα διαδικασιών που δεν λαμβάνουν πάντα υπόψη την ατομική ιατρική περίπτωση.
Ερωτήματα γύρω από την πρόσβαση σε φάρμακα ζωής
Η περίπτωση της 35χρονης εγείρει μείζονα ερωτήματα αναφορικά με τη διαδικασία έγκρισης και κάλυψης φαρμάκων στη χώρα μας. Πώς καθορίζονται οι ενδείξεις για τις οποίες ένα φάρμακο θεωρείται επιλέξιμο για αποζημίωση από τα ασφαλιστικά ταμεία; Γιατί μία θεραπεία που κρίνεται απαραίτητη από τον θεράποντα ιατρό για μια μορφή καρκίνου, δεν καλύπτεται, όταν η ίδια ουσία είναι διαθέσιμη και αποζημιώνεται για μία άλλη;
Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται συνήθως από επιτροπές ειδικών, οι οποίοι βασίζονται σε εκτενείς κλινικές μελέτες και πρωτόκολλα. Ωστόσο, η ιατρική επιστήμη εξελίσσεται συνεχώς, και συχνά ανακαλύπτονται νέες χρήσεις για ήδη υπάρχοντα φάρμακα, ή προκύπτουν περιπτώσεις όπου μία off-label χρήση είναι η μόνη ελπίδα για τον ασθενή.
Σε τέτοιες καταστάσεις, η ευελιξία του συστήματος και η ταχύτητα προσαρμογής του καθίστανται κρίσιμες.
Το γεγονός ότι η 35χρονη καλείται να πληρώνει από την τσέπη της για ένα φάρμακο που θα μπορούσε να είναι καθοριστικό για την επιβίωσή της, υπογραμμίζει την ανάγκη για επαναξιολόγηση των υφιστάμενων πλαισίων. Η δημόσια έκκληση του πατέρα της δεν ήταν απλώς μία κραυγή αγωνίας για την κόρη του, αλλά μία πρόκληση προς το σύστημα να επανεξετάσει τα κριτήριά του, θέτοντας τον ανθρώπινο παράγοντα και την ποιότητα ζωής των ασθενών στο επίκεντρο.
Οικονομικό βάρος και ηθικές προεκτάσεις
Η οικονομική διάσταση του προβλήματος είναι εξαιρετικά σοβαρή. Για πολλούς ασθενείς, το ποσό των 1.000 ευρώ, και ενδεχομένως πολύ περισσότερο σε βάθος χρόνου, είναι απαγορευτικό. Η αναγκαστική αυτή δαπάνη προστίθεται στο ήδη βεβαρυμένο οικονομικό τοπίο που δημιουργεί μία σοβαρή ασθένεια, όπως ο καρκίνος, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής ολόκληρης της οικογένειας.
Η πίεση είναι τεράστια, καθώς η υγεία δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή οικονομικής επιβάρυνσης σε τέτοιο βαθμό.
Πέρα από το οικονομικό, ανακύπτει και ένα έντονο ηθικό δίλημμα. Είναι θεμιτό ένα κράτος πρόνοιας να επιτρέπει να υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες, οι οποίες όμως παραμένουν απρόσιτες για μέρος των πολιτών του, όχι λόγω έλλειψης φαρμάκου, αλλά λόγω γραφειοκρατικών ή ρυθμιστικών περιορισμών;
Η ιατρική δεοντολογία και η αρχή της ισότιμης πρόσβασης στην υγεία τίθενται υπό αμφισβήτηση σε τέτοιες περιπτώσεις, καθώς η ζωή και η ευημερία των ασθενών εξαρτώνται από διοικητικές αποφάσεις.
Η υπόθεση, όπως παρουσιάστηκε στην εκπομπή «Εξελίξεις Τώρα», αναδεικνύει την ανάγκη για έναν διαρκή διάλογο μεταξύ της πολιτείας, των ιατρικών φορέων, των φαρμακευτικών εταιρειών και των συλλόγων ασθενών. Στόχος πρέπει να είναι η εξεύρεση λύσεων που θα διασφαλίζουν την ταχεία και απρόσκοπτη πρόσβαση σε κάθε ενδεδειγμένη θεραπεία, ανεξαρτήτως του είδους της νόσου και των οικονομικών δυνατοτήτων του ασθενούς, ενισχύοντας την κοινωνική αλληλεγγύη και την προστασία των πιο ευάλωτων πολιτών.
