Μια εκτενής παρέμβαση για την αντιμετώπιση της παρατεταμένης λειψυδρίας στην Αττική τέθηκε πρόσφατα στο τραπέζι. Το πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού περίπου 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ συνδυάζει μεγάλα έργα μεταφοράς νερού, εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και βελτιώσεις στο δίκτυο προκειμένου να εξασφαλιστεί επάρκεια για τις επόμενες δεκαετίες.
Κεντρικές παρεμβάσεις και το μεγάλο έργο μεταφοράς
Το κομβικό στοιχείο του σχεδίου είναι η μερική εκτροπή δύο ποταμών προς τον κύριο ταμιευτήρα της περιοχής. Συγκεκριμένα προβλέπεται η κατασκευή δύο σηράγγων συνολικού μήκους 14 και 6 χιλιομέτρων που θα συνδέουν πλευρικά ποτάμια με τον ταμιευτήρα του Ευήνου.
Οι σήραγγες θα λειτουργούν περιοδικά, μόνο όταν υπάρχει περίσσεια νερού, έτσι ώστε να διατηρείται η οικολογική ροή στους ποταμούς.
Το κόστος για αυτή τη συγκεκριμένη εργολαβία εκτιμάται στα 535 εκατομμύρια ευρώ. Η εκτίμηση των μελετητών είναι ότι με την ολοκλήρωση του έργου, που στοχεύει σε λειτουργία μέχρι το 2029, θα μπορούσαν να προστεθούν στην παροχή περίπου 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως προς την Αττική.
Αφαλάτωση, επέκταση δικτύων και τοπικές παρεμβάσεις
Παράλληλα με τις σήραγγες, το πλάνο περιλαμβάνει τη δημιουργία πλειάδας μονάδων αφαλάτωσης σε επιλεγμένα σημεία. Στη λίστα βρίσκονται περιοχές όπως η Θίσβη, η Νέα Πέραμος και το Λαύριο, όπου η εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης θα προσφέρει σταθερή παραγωγή πόσιμου νερού για παράκτιες ζώνες.
Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται η γεωγραφική επέκταση της ΕΥΔΑΠ με στόχο την κάλυψη περιοχών της Βοιωτίας, της Φωκίδας και της Εύβοιας. Η ΕΥΔΑΠ μαζί με περίπου 110 φορείς ύδρευσης και άρδευσης θα αναλάβουν έργα εκσυγχρονισμού δικτύων, μείωσης διαρροών και αναβάθμισης εγκαταστάσεων, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών.
Η γεωργία στο επίκεντρο της ζήτησης
Μια δυσανάλογη χρήση πόσιμου νερού καταγράφεται στον αγροτικό τομέα, που απορροφά την πλειονότητα των διαθέσιμων ποσοτήτων. Η σχετική αναφορά υποδεικνύει ότι περίπου το 85% της συνολικής χρήσης κατευθύνεται στην παραγωγή τροφίμων, όπου οι αποδοτικότητες άρδευσης παραμένουν χαμηλές σε πολλές περιοχές.
Ειδικοί προτείνουν συνδυασμένες λύσεις: εκπαίδευση των παραγωγών, επενδύσεις σε συστήματα σταγόνων άρδευσης και πιλοτικά προγράμματα επαναχρησιμοποίησης νερού. Η στόχευση είναι να μειωθεί η σπατάλη χωρίς να θιγεί η παραγωγική ικανότητα των καλλιεργειών.
Προτεινόμενο Η πολυτελής ζωή του εμπλεκόμενου αστυνομικού και οι καταθέσεις ύψους 600.000 ευρώ
Τι προβλέπουν οι τιμολογιακές ρυθμίσεις και η ανάγνωση των ειδικών
Η σημερινή τιμολόγηση εφαρμόζει μια κλιμακωτή προσέγγιση: υψηλότερη κατανάλωση επιβαρύνεται με αυξημένες χρεώσεις, αλλά επιστήμονες ζητούν περαιτέρω αναπροσαρμογές για να ληφθεί υπόψη ο κοινωνικός χαρακτήρας του αγαθού και οι ευάλωτες ομάδες.
Ταυτόχρονα επισημαίνεται ότι η τιμολόγηση πρέπει να στοχεύει στην αποθάρρυνση υπερβολικών χρήσεων, όπως η καθημερινή ανανέωση πισινών κατοικιών, χωρίς να επιβαρύνει υπερβολικά τα νοικοκυριά με μικρές ανάγκες.
Χρονοδιάγραμμα, κόστη και περιβαλλοντικοί περιορισμοί
Η συνολική πρόταση καλύπτει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις. Σημαντικές δαπάνες έχουν προϋπολογιστεί για έργα που θα ολοκληρωθούν σταδιακά, με το μεγάλο πακέτο των εκτροπών να στοχεύει σε παράδοση μέχρι το 2029.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα οφέλη θα γίνουν περισσότερο εμφανή σε μεσο- και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Παράλληλα προειδοποιούν για τους κινδύνους που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, η οποία αυξάνει τη μεταβλητότητα των βροχοπτώσεων και τη συχνότητα ανομβριών, καθιστώντας αναγκαία την ευελιξία στο σχεδιασμό.
Ποιες αλλαγές χρειάζονται τώρα
Πέρα από τα μεγάλα έργα, υπάρχουν άμεσα μέτρα που ζητούν προτεραιοποίηση. Η επισκευή παλιών δικτύων και η μείωση των απωλειών δικτύου χαρακτηρίζονται ως χαμηλού κόστους και υψηλής απόδοσης επεμβάσεις. Η ταχεία υλοποίηση τέτοιων δράσεων θα απελευθερώσει νερό που σήμερα χάνονται σε διαρροές.
Επιπλέον, ο συνδυασμός τεχνολογικών λύσεων και ενημέρωσης πολιτών μπορεί να περιορίσει τη ζήτηση. Ένα συνολικό πρόγραμμα επιμέλειας θα περιλάμβανε στοχευμένες ενημερώσεις και κίνητρα για υιοθέτηση αποδοτικών συστημάτων άρδευσης.
Η πρόταση που παρουσιάστηκε αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την προστασία της Αττικής και των νησιών. Η υλοποίηση της θα απαιτήσει συντονισμό δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επενδύσεις και τη συνεχή συμμετοχή τοπικών φορέων, ώστε οι παρεμβάσεις να παραδώσουν πραγματικό νερό στους κατοίκους και τους παραγωγούς.
