Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλυψε ένα νέο σχέδιο άμυνας με στόχο την ενίσχυση της στρατιωτικής ικανότητας της Ευρώπης εντός πενταετίας. Το πρόγραμμα, που παρουσιάστηκε σε ενημερωτική εκπομπή του OPEN Μεσημβρινό δελτίου, θέτει ως χρονικό ορίζοντα το 2030 και περιλαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση σύγχρονων απειλών, με ιδιαίτερη έμφαση στις εντάσεις με τη Ρωσία.
Σκοπός και γενικό πλαίσιο του σχεδίου
Το σχέδιο αποβλέπει στην ταχύτερη και συντονισμένη αντιμετώπιση κινδύνων που μπορούν να απειλήσουν την ασφάλεια της Ε.Ε. Η πρωτοβουλία της Επιτροπής επιδιώκει μια ενιαία προσέγγιση στην αμυντική ικανότητα των κρατών μελών, με έμφαση στην ταχύτητα και την ευελιξία.
Στον πυρήνα της πρότασης βρίσκεται η ιδέα ότι οι χώρες της Ένωσης θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιδράσουν από κοινού όταν προκύπτουν απειλές, αντί για αποσπασματικές μονομερείς κινήσεις. Η Επιτροπή προτείνει μέτρα που αφορούν τόσο τις στρατιωτικές όσο και τις πολιτικές δομές συνεργασίας.
Η ανακοίνωση, όπως μεταδόθηκε στο OPEN | Μεσημβρινό δελτίο, τονίζει ότι ο σχεδιασμός δεν περιορίζεται μόνο σε επιχειρησιακά εργαλεία αλλά περιλαμβάνει και συντονισμό προμηθειών, εκπαίδευση και κοινή τεχνολογική ανάπτυξη μεταξύ κρατών μελών.
Κύρια στοιχεία του προγράμματος
Μεταξύ των προτεινόμενων ενεργειών περιλαμβάνονται επιχειρησιακά πλαίσια για ταχύτερη ανάπτυξη δυνάμεων, κοινές άσκησεις και ενίσχυση αμυντικής συνεργασίας στις υποδομές. Η προσέγγιση στοχεύει στην αποφυγή καθυστερήσεων που προκύπτουν από διαφορετικές εθνικές διαδικασίες.
Ένα από τα συγκεκριμένα σχέδια που προβλήθηκαν στην παρουσίαση αφορά την ανάπτυξη μηχανισμών για την αντιμετώπιση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε το έργο που παρουσιάστηκε από τη Μαρία Αρώνη, το οποίο περιγράφεται ως «το τείχος κατά των ντρόουνς» και στοχεύει στην αποκλιμάκωση του κινδύνου από τέτοιες τεχνολογίες.
Επιπλέον, το πακέτο περιλαμβάνει προτάσεις για κοινές αγορές εξοπλισμών και ανταλλαγή ευαίσθητων δεδομένων για καλύτερο συντονισμό πληροφοριών, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται πιο γρήγορα σε περίπτωση κρίσης.
Χρονοδιάγραμμα και στόχος 2030
Ο σχεδιασμός φέρει τον εύγλωττο τίτλο «ετοιμότητα 2030», καθώς το ζητούμενο είναι η επίτευξη λειτουργικής ετοιμότητας εντός πέντε ετών. Η Επιτροπή θέτει το 2030 ως ορόσημο για μετρήσιμα αποτελέσματα στην στρατιωτική ικανότητα της Ένωσης.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει σταδιακή εφαρμογή μέτρων, με πρώτα βήματα στον συντονισμό προμηθειών και στις κοινές ασκήσεις, ενώ οι τεχνολογικές επενδύσεις και τα συστήματα αντιμετώπισης νέων απειλών αναμένεται να αναπτυχθούν παράλληλα. Η προσέγγιση επιδιώκει συνεχές επαναξιολόγηση ώστε να προσαρμόζεται στις εξελίξεις.
Η στόχευση σε πενταετή βάση σημαίνει ότι οι πρώτες αξιολογήσεις προόδου θα γίνουν νωρίς, προκειμένου να εντοπιστούν κενά και να βελτιστοποιηθούν οι δράσεις προς την ολοκληρωμένη ετοιμότητα μέχρι το 2030.
Προεκτάσεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η πρόταση της Επιτροπής ερμηνεύεται ως απάντηση στις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις και την ανάγκη για μεγαλύτερη αυτοδυναμία ασφαλείας στην Ευρώπη. Η εστίαση στη Ρωσία ως κύρια πηγή απειλής αναφέρεται ρητά κατά την παρουσίαση, χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλοι κίνδυνοι.
Η ενίσχυση της προετοιμασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να επηρεάσει τόσο τις σχέσεις με τρίτες χώρες όσο και τις εσωτερικές πολιτικές της Ένωσης για την ασφάλεια. Η συντονισμένη προσπάθεια στοχεύει σε μεγαλύτερη στρατιωτική συνοχή μεταξύ των κρατών μελών και βελτιωμένη ανταπόκριση σε κρίσεις.
Οι λεπτομέρειες των χρηματοδοτήσεων και των νομικών πλαισίων θα καθοριστούν σε επόμενες φάσεις, καθώς η Επιτροπή και τα κράτη μέλη προχωρούν στη διαβούλευση για την εφαρμογή των μέτρων προς την ετοιμότητα 2030.
Η ανακοίνωση σηματοδοτεί την έναρξη ενός πλαισίου εργασίας που θα καθορίσει τα επόμενα βήματα της ευρωπαϊκής άμυνας, με στόχο την καλύτερη προετοιμασία για τις προκλήσεις του εγγύς μέλλοντος.
