Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα εξέφρασε την άποψη ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν επιδιώκει την επανίδρυση της ιστορικής αυτοκρατορίας, ενώ ταυτόχρονα απέδωσε πιθανές διπλωματικές κινήσεις στις πρόσφατες επαφές της περιοχής. Στην εκπομπή 10 Παντού ο διπλωμάτης σχολίασε επίσης ότι βλέπει πιθανότητα για σχέσεις Ισραήλ Τουρκίας να προχωρήσουν σύντομα σε συμφωνίες.
Τι είπε ο Αμερικανός πρέσβης
Κατά την παρουσία του στην εκπομπή, ο πρέσβης τόνισε ότι οι δηλώσεις περί «επανίδρυσης» αντλούν περισσότερο από ιστορικές αναφορές παρά από σαφείς πολιτικές προθέσεις. Η τοποθέτηση αυτή περιείχε σαφείς διαχωρισμούς ανάμεσα σε ρητορική και σε συγκεκριμένα κυβερνητικά σχέδια.
Η ανάλυση του περιελάμβανε την παρατήρηση ότι η σημερινή Τουρκία κινείται με βάση συγχρόνους γεωστρατηγικούς στόχους και όχι σεναρίων μεσαιωνικής μορφής εξουσίας. Η προσέγγιση αυτή κατατείνει στην ερμηνεία των δηλώσεων υπό το πρίσμα της τουρκική εξωτερική πολιτική παρά ως ιστορικό επαναστατικό σχέδιο.
Προοπτικές για συμφωνίες με το Ισραήλ
Ο πρέσβης προέβλεψε ότι υπάρχουν περιθώρια για συγκεκριμένες διμερείς συμφωνίες ανάμεσα στην Άγκυρα και το Τελ Αβίβ, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα ή το περιεχόμενο. Η εκτίμηση φαινόταν να στηρίζεται σε πρόσφατες κινήσεις και επαφές που έχουν ως στόχο την επανεκκίνηση της συνεργασίας.
Το ενδεχόμενο αυτό φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα όπως ενέργεια και ασφάλεια, τα οποία συχνά αποτελούν τον πυρήνα τέτοιων συμφωνιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιες εξελίξεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν ευρύτερα τη περιοχική σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ιστορικό πλαίσιο και ρητορική
Ο χαρακτηρισμός της Οθωμανικής αναφοράς σε δημόσιους λόγους δεν είναι άγνωστος στην τουρκική πολιτική σκηνή. Σε κάθε περίπτωση ο πρέσβης επισήμανε τη διαφορά ανάμεσα σε ιστορική αναφορά και σε πρακτικά σχέδια πολιτικής, υπογραμμίζοντας ότι η τρέχουσα ρητορική δεν αποδεικνύει αυτόματα μια επιθετική πολιτική επεκτατισμού.
Η συζήτηση ανέδειξε επίσης την επιρροή των εσωτερικών πολιτικών τάσεων στη δημόσια ρητορική. Σε αυτό το πλαίσιο αναφέρθηκε η σημασία των εθνικιστικές τάσεις που διαμορφώνουν μέρος της πολιτικής συζήτησης στην Τουρκία.
Επιπτώσεις για την περιοχή και την Ελλάδα
Για την Ελλάδα, οι δηλώσεις από την Ουάσιγκτον και η πιθανότητα ανάκαμψης των διπλωματικών σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ αποτελούν στοιχείο το οποίο παρακολουθείται προσεκτικά. Μια μετατόπιση στις περιφερειακές συμμαχίες θα απαιτήσει επανεκτίμηση θεμάτων που αφορούν ασφάλεια και ενεργειακά συμφέροντα.
Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις για τη θέση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και σε άλλους θεσμούς αναμένεται να παραμείνουν στο επίκεντρο. Οι δηλώσεις του πρέσβη άγγιξαν εμμέσως τη σχέση της Άγκυρας με το μπλοκ, αναδεικνύοντας τη σημασία των ΝΑΤΟ και Τουρκία υποχρεώσεων στις διπλωματικές επιλογές.
Συνολικά, οι παρατηρήσεις του Αμερικανού διπλωμάτη στην εκπομπή 10 Παντού περιέγραψαν ένα σενάριο στο οποίο ρητορικές αναφορές στην ιστορία δεν μεταφράζονται απαραιτήτως σε άμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες. Η προσοχή πλέον στρέφεται στις επόμενες κινήσεις της διπλωματίας και στις πιθανές συμφωνίες που αναμένονται μεταξύ των κρατών της περιοχής.
