Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την επαναλειτουργία του ιστορικού Σουηδικού Σχολείου Υφαντουργίας στη Βλάστη, εντάσσοντας την εκπαίδευση στην υφαντουργία σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα αναζωογόνησης των τοπικών χειροτεχνικών δραστηριοτήτων.
Στο πλαίσιο αυτό επιλέχθηκαν δεκαπέντε γυναίκες για να παρακολουθήσουν εργαστηριακά και θεωρητικά μαθήματα, σε μια προσπάθεια να συνδεθεί η παράδοση με νέες δεξιότητες.
Η πρωτοβουλία και το πλαίσιο χρηματοδότησης
Το εγχείρημα εντάσσεται στη δράση «Αναζωογόνηση των τοπικών χειροτεχνικών μονάδων ως κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης» και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η συντονιστική ευθύνη του έργου ανατίθεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας αναλαμβάνει την επιμέλεια της εκπαιδευτικής εφαρμογής.
Με την επανέναρξη της δράσης το πανεπιστήμιο στοχεύει στην ενίσχυση της τοπικής χειροτεχνίας και στη διατήρηση του τεχνογνωσιακού αποθέματος που συνδέεται με την υφαντουργική παράδοση της περιοχής.
Το Σουηδικό Σχολείο Υφαντουργίας στη Βλάστη
Το ιστορικό κτίριο του Σουηδικού Σχολείου Υφαντουργίας στη Βλάστη λειτουργεί και πάλι ως εργαστήριο όπου οι εκπαιδευόμενες εξοικειώνονται με παραδοσιακούς αργαλειούς και τεχνικές ταπήτων. Η επαναλειτουργία του έχει στόχο να διατηρήσει ζωντανές τις πρακτικές που ενσωματώνουν τοπικές πολιτιστικές αναφορές.
Στο εργαστήριο οργανώνονται τόσο πρακτικά μαθήματα στους αργαλειούς όσο και θεωρητικά σεμιναριακά μαθήματα μέσω τηλεκπαίδευσης, με στόχο τη συνδυασμένη μετάδοση γνώσης. Η επιλογή αυτού του υβριδικού μοντέλου στοχεύει στη εξασφάλιση προσβασιμότητας για εκπαιδευόμενες από απομακρυσμένες περιοχές.
Οι συμμετέχουσες και το πρόγραμμα κατάρτισης
Στο πρώτο κύμα κατάρτισης εντάχθηκαν δεκαπέντε γυναίκες που παρακολουθούν ένα συνδυασμό εργαστηριακών και θεωρητικών μαθημάτων. Η Νατάσα Μάγκου, εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, περιγράφει την εμπειρία της ως ιδιαίτερα εμπλουτιστική, τονίζοντας την αξία της πρακτικής επαφής με τον αργαλειό.
Ο Θοδωρής Ζυρπιάδης, ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΠΔΜ και υπεύθυνος του εργαστηρίου Υφαντικής, επισημαίνει ότι η υφαντική τέχνη αποτελεί σημαντικό κομμάτι πολιτισμικής κληρονομιάς και μπορεί να προσφέρει συμπληρωματικό εισόδημα σε κατοίκους της υπαίθρου.
Πολιτιστική και οικονομική διάσταση για την περιοχή
Η επαναλειτουργία του σχολείου δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως εκπαιδευτική δράση αλλά και ως εργαλείο τοπικής ανάπτυξης. Η μεταφορά δεξιοτήτων σε νέες γενιές και η προβολή παραδοσιακών τεχνών μπορούν να δημιουργήσουν συμπληρωματικές οικονομικές ευκαιρίες για την κοινότητα.
Επιπλέον, το πρόγραμμα εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική η οποία βλέπει την αναζωογόνηση της χειροτεχνίας ως στοιχείο διατήρησης της ταυτότητας των ορεινών και ακριτικών περιοχών, ενισχύοντας τόσο την πολιτιστική συνέχεια όσο και τις δυνατότητες τοπικής επιχειρηματικότητας.
Η προσπάθεια στη Βλάστη συνδυάζει την προστασία της παράδοσης με σύγχρονες μορφές κατάρτισης, δημιουργώντας ένα παράδειγμα όπου η πολιτιστική κληρονομιά λειτουργεί ως αφετηρία για κοινωνική και οικονομική ενίσχυση.
