Τις τελευταίες ώρες ένα διπλωματικό επεισόδιο αναδιατάσσει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να επιχείρησε να προβάλλει στρατιωτική ισχύ λίγες ώρες πριν την υποδοχή του Γερμανού καγκελάριου, Μερτς, ενώ παράλληλα υπέγραψε συμφωνία Eurofighter με τη Βρετανία.
Στο ίδιο χρονικό παράθυρο, Κύπρος και Λίβανος προχώρησαν σε συμφωνία για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, κίνηση που αιφνιδίασε την Αγκυρα και θέτει σε λειτουργία νέες γεωπολιτικές δυναμικές.
Το πλαίσιο πριν τη διπλωματική επίσκεψη
Η προετοιμασία της συνάντησης με τον Γερμανό καγκελάριο ήταν το υπόβαθρο για μια σειρά ενεργειών με σαφές μήνυμα προς το εξωτερικό. Πολιτική ισχύος εμφανίζεται μέσω της συμφωνίας για εξοπλισμούς και της επικοινωνιακής διαχείρισης της επίσκεψης. Παράγοντες στην περιοχή εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή είχε στόχο να ενισχύσει την εικόνα της Τουρκίας ως παράγοντα ασφαλείας στην περιοχή.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υπογραφή της συμφωνία για Eurofighter με τη Βρετανία προβάλλεται ως στοιχείο αναβάθμισης των αμυντικών δυνατοτήτων. Στρατιωτικός εξοπλισμός και διπλωματικά ραντεβού συνθέτουν το σκηνικό ενός σχεδιασμού που επιχειρεί να δείξει αυτοπεποίθηση ενόψει διεθνών επαφών.
Η συμφωνία Κύπρου και Λιβάνου για την ΑΟΖ
Την ίδια ώρα, η ανακοίνωση για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου προκάλεσε άμεση προσοχή στην περιοχή. Η κοινή δήλωση των δύο χωρών εδραιώνει δικαιώματα για αξιοποίηση υδρογονανθράκων και άλλων θαλάσσιων πόρων σε περιοχές που είχαν αμφισβητηθεί.
Η κίνηση των δύο κρατών αξιολογείται ως σημαντικό βήμα στην προσπάθεια διασφάλισης των ενεργειακών τους συμφερόντων. Ενεργειακές συνεργασίες και νομικές διευθετήσεις ΑΟΖ αποκτούν βαρύτητα όταν γειτονικές δυνάμεις επιδιώκουν να επεκτείνουν διεκδικήσεις σε θαλάσσιες ζώνες.
Προτεινόμενο Η κλιμάκωση της έντασης στη Γάζα απειλεί την εύθραυστη εκεχειρία
Πώς αντιδρά η Αγκυρα και ποιες οι επιπτώσεις
Η υπογραφή της συμφωνίας από Κύπρο και Λίβανο περιγράφηκε από αναλυτές ως μια κίνηση που αιφνιδιάζει την Αγκυρα επειδή στην πράξη αμφισβητεί στοιχεία του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας». Η πρακτική οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών περιορίζει την περιθώρια διεκδίκησης που θα προσέφερε ευκολότερα γεωγραφική επεκτασιμότητα.
Σε πολιτικό επίπεδο, οι εξελίξεις εντείνουν την ανάγκη για διαπραγματεύσεις και ενισχύουν τη σημασία των διεθνών νομικών πλαισίων. Διεθνής νομιμότητα και διπλωματική πίεση θα διαμορφώσουν τις επόμενες κινήσεις των εμπλεκόμενων.
Συνέπειες για την ευρύτερη περιφέρεια
Η ταυτόχρονη κίνηση εξοπλιστικής ενίσχυσης από την Τουρκία και των ενεργειακών διευθετήσεων από Κύπρο και Λίβανο ενδέχεται να οδηγήσει σε αναπροσαρμογή συμμαχιών. Γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο μπαίνουν ξανά σε δοκιμασία, με πολλαπλούς ενδιαφερόμενους από την περιοχή και την Ευρώπη.
Ο συνδυασμός στρατιωτικών συμφωνιών και θαλάσσιων διευθετήσεων αναδεικνύει την ανάγκη για προσεκτική διαχείριση της έντασης. Διπλωματική νηφαλιότητα και νομική κατοχύρωση θα παραμείνουν κλειδιά για την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.
Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στη Μεσόγειο απαιτεί παρακολούθηση των αποφάσεων σε διπλωματικό και ενεργειακό επίπεδο. Περιφερειακή σταθερότητα θα εξαρτηθεί από τις επόμενες κινήσεις των εμπλεκομένων και από το πώς θα αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα νομικά εργαλεία και διεθνή φόρα.
