Μία εκδήλωση που χαρακτηρίστηκε ως ιδιαίτερα προκλητική πραγματοποιήθηκε προσφάτως στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Ο λόγος για ένα δείπνο με 800 καλεσμένους, το οποίο φιλοξενήθηκε σε μία από τις πλέον ευαίσθητες και συμβολικές αίθουσες του ιδρύματος: αυτή που στεγάζει τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Το γεγονός αναδείχθηκε μέσα από το δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ στις 12:00, προκαλώντας εύλογα ερωτήματα και συζητήσεις σχετικά με τη διαχείριση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και την ενδεδειγμένη χρήση των μουσειακών χώρων.
Ένα Δείπνο στο Κέντρο της Αμφισβήτησης
Η πληροφορία για την πολυτελή αυτή δεξίωση, με την παρουσία εκατοντάδων ατόμων, στοχεύει στην ανάδειξη ενός θέματος που βρίσκεται επί μακρόν στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας. Η επιλογή της συγκεκριμένης αίθουσας για τη φιλοξενία ενός τέτοιου γεγονότος δεν μπορεί παρά να ερμηνευθεί υπό το πρίσμα της διαρκούς διαμάχης για την επιστροφή των αρχαιοτήτων στην Ελλάδα.
Η εικόνα των εκλεκτών δείπνων δίπλα στα εμβληματικά αυτά έργα τέχνης, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, δημιουργεί προβληματισμούς για το μήνυμα που εκπέμπεται.
Για πολλούς, η οργάνωση μιας τέτοιας εκδήλωσης σε έναν χώρο με τόσο βαρυσήμαντη ιστορία και συμβολισμό, ειδικά όταν τα εκθέματα αποτελούν αντικείμενο διεθνών διεκδικήσεων, θεωρείται ως πράξη που μπορεί να παρερμηνευθεί. Ανεξάρτητα από τις προθέσεις των διοργανωτών, η πράξη αυτή αναβιώνει τη συζήτηση για την ηθική διάσταση της κατοχής των Γλυπτών και την ευθύνη των μουσείων απέναντι στα πολιτιστικά αγαθά που φιλοξενούν.
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα: Ένα Διαρκές Αίτημα Επανένωσης
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια, αποτελούν μία συλλογή αρχαιολογικών θησαυρών που αποσπάστηκαν από τον Παρθενώνα της Αθήνας στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Λόρδο Έλγιν και μεταφέρθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έκτοτε, φιλοξενούνται στο Βρετανικό Μουσείο, αποτελώντας ένα από τα πλέον δημοφιλή εκθέματα του.
Ωστόσο, η παρουσία τους εκεί συνοδεύεται από ένα επίμονο και διαρκές αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή και την επανένωσή τους με τα υπόλοιπα τμήματα στον φυσικό τους χώρο, το Μουσείο της Ακρόπολης.
Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι τα γλυπτά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός ενιαίου συνόλου και ότι η επανένωσή τους στην Αθήνα θα αποκαταστήσει την ιστορική και καλλιτεχνική τους ακεραιότητα. Το αίτημα αυτό έχει λάβει ευρεία διεθνή υποστήριξη από οργανισμούς, διανοούμενους και το ευρύ κοινό, εντείνοντας την πίεση προς το Βρετανικό Μουσείο και την βρετανική κυβέρνηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, οποιαδήποτε ενέργεια εντός της αίθουσας των Γλυπτών αποκτά πολιτιστική και πολιτική διάσταση.
Η Λειτουργία των Μουσείων και η Ηθική Διάσταση
Τα μεγάλα μουσεία παγκοσμίως συχνά διοργανώνουν εκδηλώσεις, είτε για την άντληση πόρων, είτε για εταιρικούς σκοπούς, είτε για την προβολή των δραστηριοτήτων τους. Η πρακτική αυτή είναι κοινή και αποδεκτή, καθώς συμβάλλει στην οικονομική βιωσιμότητα και την εξωστρέφεια των ιδρυμάτων.
Ωστόσο, η επιλογή του χώρου για αυτές τις εκδηλώσεις παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόσληψη και την αποδοχή τους από το κοινό και την κοινή γνώμη.
Όταν ένας χώρος φιλοξενεί έργα τέχνης με ιδιαίτερη ευαισθησία και ιστορικό βάρος, όπως τα Γλυπτά του Παρθενώνα, η διοργάνωση ενός δείπνου μπορεί να εκληφθεί ως ασέβεια προς την ιστορία, τον πολιτισμό και το αίτημα ενός ολόκληρου έθνους. Αναδεικνύεται έτσι η ανάγκη για έναν προσεκτικότερο σχεδιασμό και την αξιολόγηση των επιπτώσεων τέτοιων επιλογών στην εικόνα του μουσείου και στις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις.
Το συμβάν στο Βρετανικό Μουσείο αναμένεται να αναζωπυρώσει εκ νέου τον διάλογο για τον ρόλο των μουσείων ως θεματοφυλάκων της ιστορίας, αλλά και ως ζωντανών πολιτιστικών φορέων.
