Skip to content
20°

Από την Επιχειρηματική Εκμετάλλευση στην Ηθική Διάσταση: Τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Επίκεντρο μιας Διεθνούς Διαμάχης

Άννα Θεοδωρίδου

Η πρόσφατη εκδήλωση δείπνου εντός της αίθουσας των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο πυροδότησε έντονες αντιδράσεις και επανέφερε στο προσκήνιο τη μακροχρόνια συζήτηση για την επιστροφή των εμβληματικών αρχαιοτήτων. Η καθηγήτρια Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Ειρήνη Σταματούδη, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής για την επανένωση των Γλυπτών, εξέφρασε την έντονη κριτική της, υπογραμμίζοντας ότι το Μουσείο αντιμετωπίζει τα μάρμαρα όχι ως μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά ως ένα αμιγώς επιχειρηματικό περιουσιακό στοιχείο.

Μιλώντας στην εκπομπή «Συνδέσεις» της ΕΡΤnews, η κυρία Σταματούδη ανέδειξε την αγανάκτηση της ελληνικής πλευράς για τις πρακτικές του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο, όπως φαίνεται, ιεραρχεί την άντληση εσόδων πάνω από τον σεβασμό στην ιστορική και πολιτιστική αξία των μνημείων.

Αυτό το περιστατικό, που προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, αλλά μία συνεχιζόμενη τακτική εκμίσθωσης της αίθουσας για διάφορες εκδηλώσεις, είτε φιλανθρωπικού είτε άλλου χαρακτήρα, έναντι τιμήματος.

Η Εμπορευματοποίηση των Γλυπτών και οι Ανάγκες του Μουσείου

Η Ειρήνη Σταματούδη τόνισε με σαφήνεια ότι η πολιτική του Βρετανικού Μουσείου ξεφεύγει από την απλή προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Αντίθετα, το Μουσείο επιδίδεται σε εκτεταμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες, θεωρώντας τα Γλυπτά του Παρθενώνα ως ένα «επιχειρηματικό asset» από το οποίο μπορεί να αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη.

Η ανάγκη για έσοδα αναφέρθηκε από τους εκπροσώπους του Μουσείου ως δικαιολογία, ειδικά ενόψει των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το ίδιο το κτίριο, συμπεριλαμβανομένης της στέγης της αίθουσας των Μαρμάρων, η οποία έχει αναγκαστεί να παραμείνει κλειστή για το κοινό σε πολλές περιπτώσεις.

Αυτή η προσέγγιση βρίσκεται σε οξεία αντίθεση με την αντίληψη που επικρατεί στην Ελλάδα για τις αρχαιότητες. Για την ελληνική πλευρά, η θέαση ανθρώπων να δειπνούν με ποτήρια κρασί και φαγητό σε απόσταση αναπνοής από τα Γλυπτά προκαλεί εξαιρετικό εκνευρισμό.

Υπάρχει έντονη αγωνία για την πιθανότητα ατυχήματος ή απροσεξίας, που θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στα ανεκτίμητα μνημεία. Παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις της Ελλάδας, το Βρετανικό Μουσείο φέρεται να αγνοεί συστηματικά τις ελληνικές ενστάσεις και τις ανησυχίες για την ασφάλεια των έργων τέχνης.

Η Ηθική Διάσταση και η Στροφή της Κοινής Γνώμης

Η κυρία Σταματούδη έθιξε και την ηθική διάσταση του ζητήματος, υποστηρίζοντας ότι εάν το Βρετανικό Μουσείο είχε πράγματι αντιληφθεί αυτή την πτυχή, τα Γλυπτά του Παρθενώνα θα είχαν ήδη επιστρέψει στον τόπο τους. Δυστυχώς, αυτή η ηθική συνείδηση φαίνεται να περιορίζεται στην ελληνική πλευρά, παρόλο που η πλειοψηφία του ίδιου του βρετανικού λαού τάσσεται πλέον υπέρ της επιστροφής.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, οι Βρετανοί πολίτες αναγνωρίζουν ότι είναι άδικο ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής σημασίας να παραμένει διασπασμένο μεταξύ δύο μουσείων.

Η αλλαγή στάσης της βρετανικής κοινής γνώμης είναι αξιοσημείωτη. Ενδεικτικά, η εφημερίδα The Times, για πρώτη φορά μετά από πενήντα χρόνια, δημοσίευσε κύριο άρθρο υπέρ της επιστροφής, ενώ ένα συντριπτικό 78% των συνδρομητών της υποστηρίζει πλέον αυτό το αίτημα.

Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση στο δημόσιο διάλογο και προσδίδει νέα δυναμική στις ελληνικές διεκδικήσεις.

Προς την Επανένωση: Δανεισμός ή Οριστική Επιστροφή;

Παρά τις υφιστάμενες δυσκολίες, η Ειρήνη Σταματούδη εξέφρασε την εκτίμηση ότι η επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι πιο κοντά από ποτέ. Μέχρι το 2021, οι Βρετανοί αρνούνταν ακόμα και να συζητήσουν το θέμα στο πλαίσιο της UNESCO, αλλά από τότε έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος στις διαβουλεύσεις.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν «αγκάθια» στις διαπραγματεύσεις που δεν πρέπει να υποτιμηθούν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στην διαφορετική προσέγγιση ως προς τον χαρακτήρα της μεταφοράς των Γλυπτών. Οι Βρετανοί εξακολουθούν να αναφέρονται στον όρο «δάνειο», ενώ η Ελλάδα ζητά μόνιμη επιστροφή. Για την ελληνική πλευρά, ο στόχος είναι η πλήρης επανένωση των Γλυπτών στον φυσικό τους χώρο και όχι ένας προσωρινός δανεισμός, ο οποίος θα ήταν χωρίς νόημα για ένα μνημείο που πρέπει να επιστρέψει οριστικά στην πατρίδα του.

Η θέση της Ελλάδας είναι αδιαπραγμάτευτη: δεν ζητά τίποτα άλλο πίσω πέρα από τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Η επιστροφή τους δεν είναι απλώς μια διεκδίκηση, αλλά ένα ζήτημα δικαιοσύνης, σεβασμού της ιστορίας και του παγκόσμιου πολιτισμού. Το Βρετανικό Μουσείο, αν και έχει επιστρέψει κατά καιρούς αντικείμενα σε άλλες χώρες, το έκανε πάντα με τη μορφή «μακροπρόθεσμων, διαρκώς ανανεούμενων δανείων».

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ωστόσο, αποτελούν μια διαφορετική περίπτωση: ένα εμβληματικό μνημείο, η αίθουσα του οποίου αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυτελείς γκαλερί του μουσείου, εκμεταλλευόμενο έτσι την μοναδική τους αξία για οικονομικό κέρδος.

Ειδήσεις Σήμερα

  1. 1
    Το κρυμμένο νόημα του “Μ” στην παλάμη σου: Τι αποκαλύπτει για άντρες & γυναίκες
  2. 2
    To υγρό που εάν βάλεις μέσα στο πιγκάλ της τουαλέτας θα μοσχοβολάει καθαριότητα
  3. 3
    Κάντε εξέταση αiματος αν σας σuμβαίνει αuτό τη νύχτα στο κρεβάτι:

Προτεινόμενα