Συναγερμός για επικίνδυνα υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε ελληνικές φράουλες από τις βουλγαρικές αρχές
Η Βουλγαρία εξέδωσε προειδοποίηση στο ευρωπαϊκό σύστημα RASFF (Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές) αναφορικά με ελληνικές φράουλες, οι οποίες κρίθηκαν επικίνδυνες για κατανάλωση λόγω υψηλής συγκέντρωσης φυτοφαρμάκων. Σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις που τα προβλήματα εντοπίζονταν στα σύνορα, αυτή τη φορά ο έλεγχος έγινε εντός της αγοράς της Βουλγαρίας.
Συγκεκριμένα, στις φράουλες ανιχνεύτηκαν δύο δραστικές ουσίες:
- Formetanate σε συγκέντρωση 0.563 mg/kg, όταν το ανώτατο όριο είναι 0.01 mg/kg — μια υπέρβαση που αγγίζει το 5.530%.
- Etoxazole σε ποσοστό 0.137 mg/kg, με το ίδιο μέγιστο επιτρεπτό όριο (0.01 mg/kg) — δηλαδή 1.270% πάνω από το όριο.
Παρόλο που η σχετική ειδοποίηση του RASFF δεν αποκαλύπτει τον παραγωγό ή τα σημεία πώλησης, οι πληροφορίες έχουν ήδη διαβιβαστεί στις ελληνικές αρχές για περαιτέρω διερεύνηση. Οι φράουλες πάντως αποσύρθηκαν άμεσα από την αγορά της Βουλγαρίας.
Τι είναι το Formetanate;
Το Formetanate είναι ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν εγκεκριμένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο λειτουργεί ως εντομοκτόνο και ακαρεοκτόνο. Αν και δεν έχει χαρακτηριστεί καρκινογόνο από τον ΠΟΥ (IARC), η οξεία έκθεση σε αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα:
Ναυτία, εμετό και υπερβολική σιελόρροια
Χαμηλή αρτηριακή πίεση, βραδυκαρδία και σπασμούς
Μυϊκή αδυναμία ή παράλυση, ειδικά στους αναπνευστικούς μύες
Πιθανές επιπλοκές σε κινητικά νεύρα και αυτόνομα γάγγλια, οδηγώντας σε υπέρταση ή υπογλυκαιμία
Τοξικό προφίλ του Etoxazole
Παρόμοια, το Etoxazole, αν και επίσης εγκεκριμένο, θεωρείται δυνητικά επιβλαβές όταν οι συγκεντρώσεις του ξεπερνούν τα θεσπισμένα όρια. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει καταγράψει στοιχεία τοξικότητας σε πειραματόζωα, με βασικά όργανα στόχους το ήπαρ και τον θυρεοειδή.
Η μακροχρόνια έκθεση σε υψηλές δόσεις του etoxazole έχει συνδεθεί με:
Ενδοκρινικές διαταραχές
Πιθανές επιπτώσεις στη λειτουργία των ορμονών
Παρά το γεγονός ότι δεν έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως καρκινογόνο ή μεταλλαξιογόνο, θεωρείται ύποπτο για ορμονική παρεμβολή στον ανθρώπινο οργανισμό
Οι φράουλες και ο κίνδυνος υπολειμμάτων
Οι φράουλες είναι από τα φρούτα που συχνά παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα φυτοφαρμάκων, λόγω της ευαισθησίας τους σε ασθένειες και παρασιτικούς οργανισμούς. Δεδομένου ότι καταναλώνονται συνήθως ωμές και χωρίς καθάρισμα, τα υπολείμματα παραμένουν στο καρπό, αυξάνοντας τον κίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών, ειδικά όταν ξεπερνούν τα όρια ασφαλείας.
Η συγκεκριμένη περίπτωση εγείρει ερωτήματα για τον έλεγχο στην αλυσίδα παραγωγής, αλλά και την ανάγκη αυστηρότερων μηχανισμών εποπτείας και ενημέρωσης για τους καταναλωτές.