Το Ελεγκτικό Συνέδριο έκανε εν μέρει δεκτή αγωγή ενός ηλικιωμένου που ζητούσε την επιστροφή παρακρατήσεων από τη σύνταξή του, αποφαινόμενο ότι ορισμένες μειώσεις ήταν παράνομες. Η δίκη ξεκίνησε μετά τον διορισμό προσωρινής δικαστικής συμπαραστάτριας και την εξουσιοδότηση δικηγόρου, γεγονός που επέτρεψε την εξέταση της αξίωσης υπό κανονικές προϋποθέσεις, με πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και στοιχεία για έκδηλη διανοητική καθυστέρηση. Ελεγκτικό Συνέδριο ανακοίνωσε την απόφαση που αφορά επιστροφές και περιορισμούς παραγράψεων.
Διαδικασία και ικανότητα προς δίκη
Η υπόθεση προέκυψε πολύπλοκη λόγω της ανάγκης εξακρίβωσης της ικανότητας του ενάγοντα να συμμετάσχει στη δίκη, καθώς από τα προσκομισθέντα έγγραφα προέκυπτε ότι είχε τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση από τη δεκαετία του 1980. Μετά τον διορισμό προσωρινής συμπαραστάτριας, το δικαστήριο δέχθηκε ότι μπορούσε να προχωρήσει στην εκδίκαση, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη νόμιμης εκπροσώπησης και επίσημης εξουσιοδότησης δικηγόρου. δικαστική συμπαράσταση αποτέλεσε κεντρικό στοιχείο για τη νομιμότητα της διαδικασίας.
Η εξέταση του παραδεκτού της αγωγής περιλάμβανε έλεγχο εκπροσωπήσεων και νομικών ενεργειών που είχαν προηγηθεί, καθώς και την επικύρωση εξουσιών. Το δικαστήριο στάθμισε τα παρεχόμενα έγγραφα και τις νομικές εξουσιοδοτήσεις πριν αποφανθεί επί της ουσίας, με έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων του προσώπου υπό γενική δικαστική προστασία.
Στις διαδικαστικές παρατηρήσεις τονίστηκε ότι η αντιπροσώπευση όρισε το πλαίσιο για την εξέταση των επόμενων αξιώσεων.
Αξιώσεις για μειώσεις και Εισφορά Αλληλεγγύης
Ο ενάγων ζητούσε αναγνώριση παρανόμων κρατήσεων που προέρχονταν από την εφαρμογή του ν. 4093/2012, της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) και της ειδικής εισφοράς του ν. 3986/2011. Για τις μειώσεις του ν. 4093/2012 το Δικαστήριο υπενθύμισε την προηγούμενη νομολογία της Ολομέλειας που τις έχει κρίνει αντισυνταγματικές, με αποτέλεσμα συγκεκριμένες κρατήσεις να θεωρηθούν παράνομες και απαιτητές προς επιστροφή.
Η παρακράτηση του Φεβρουαρίου 2013 κρίθηκε ότι έπρεπε να του επιστραφεί, καθώς η εφαρμογή του νόμου σε εκείνη την περίπτωση ήταν αντισυνταγματική απόφαση Ολομέλειας. ν. 4093/2012 αναφέρθηκε ρητά στην αιτιολόγηση.
Σε ό,τι αφορά την Εισφορά Αλληλεγγύης, το δικαστήριο ακολούθησε τη νομολογία που κρίνει την εισφορά μη σύννομη, αλλά τόνισε ότι οι σχετικές αξιώσεις υπόκεινται σε διετή παραγραφή. Επομένως, οι παρακρατήσεις πριν από το 2013 έχουν παραγραφεί οριστικά και δεν αναζητούνται επιστροφές, ενώ οι κρατήσεις της περιόδου 2013–2015 κρίθηκαν απαιτητές και πρέπει να επιστραφούν στον ενάγοντα.
Η διάκριση ανά έτος ήταν καθοριστική για το εύρος των επιστροφών. Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων
Απορριπτικές αποφάσεις και νομικός χαρακτηρισμός εισφορών
Το αίτημα για την ειδική εισφορά του ν. 3986/2011 απορρίφθηκε επειδή το δικαστήριο χαρακτήρισε την εν λόγω επιβάρυνση ως φορολογικού χαρακτήρα και όχι συνταξιοδοτικής φύσης, με αποτέλεσμα να μην είναι επιδεκτική διεκδίκησης με το προβαλλόμενο ένδικο βοήθημα.
Η διάκριση ανάμεσα σε φορολογική επιβάρυνση και συνταξιοδοτική κράτηση αποτέλεσε σημείο κλειδί στην απόφαση. ν. 3986/2011 αξιολογήθηκε ειδικά στην αιτιολόγηση.
Επιπλέον, το Δικαστήριο απέρριψε ισχυρισμούς περί αντισυνταγματικότητας άλλων διατάξεων επειδή δεν είχε τεθεί σχετικό αίτημα επιστροφής για αυτές, αφήνοντας ανοικτό το πρόβλημα της διεκδίκησης για τυχόν άλλες περικοπές. Η απόφαση περιορίστηκε στις αιτήσεις που είχαν ρητή αξίωση επιστροφής, με την έννοια ότι μη υποβληθέν αίτημα δεν μπορεί δικαστικά να κριθεί για επιστροφή χρημάτων.
Σημασία της απόφασης
Η απόφαση δημιουργεί πρακτικό προηγούμενο για την αντιμετώπιση παρόμοιων υποθέσεων, καθώς συνδυάζει νομική αξιολόγηση των νόμων με περιορισμούς παραγραφής. Τα ευεργετήματα για τον συγκεκριμένο ενάγοντα περιορίζονται από το χρονικό όριο των αξιώσεων, ενώ αναδεικνύεται η σημασία του σωστού νομικού προσδιορισμού της φύσης των εισφορών.
Η ερμηνεία των χρονικών ορίων παραγραφής θα επηρεάσει την έκταση μελλοντικών διεκδικήσεων. παραγραφή δύο έτη
Ανοικτό παραμένει το ερώτημα για άλλες επιστροφές που δεν ζητήθηκαν ρητά στην αγωγή, καθώς το δικαστήριο δεν εξέτασε αιτήματα που απουσίαζαν από τη δικογραφία. Η απόφαση λειτουργεί ως παράδειγμα του πώς τεχνικά ζητήματα εκπροσώπησης και η νομική φύση των κρατήσεων καθορίζουν το αποτέλεσμα σε υποθέσεις για συντάξεις και παρακρατήσεις, με έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων ατόμων υπό δικαστική προστασία.