Οι millennials και η Generation Z βρίσκονται αντιμέτωποι με μια οικονομική πραγματικότητα που τους καθιστά αδύνατο να φτάσουν τον πλούτο των γονιών τους, τους baby boomers. Νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην Washington Post, αποκαλύπτει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες που βίωσαν οι παλαιότερες γενιές, σε συνδυασμό με το αυξανόμενο χρέος και το υψηλό στεγαστικό κόστος για τους νεότερους, δημιουργούν ένα πρωτοφανές χάσμα περιουσίας.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς περιόδου οικονομικής μεταβολής, όπου οι γενιές των baby boomers, που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964, βρέθηκαν σε ένα μοναδικά ευνοϊκό περιβάλλον για τη συσσώρευση περιουσίας. Η άνοδος της περιουσίας τους, η οποία σήμερα ανέρχεται σε πάνω από 85 τρισεκατομμύρια δολάρια, αποτελεί αντικείμενο μελέτης, καθώς οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι συνθήκες αυτές είναι πλέον ανεπανάληπτες για τους απογόνους τους.
Οι λόγοι πίσω από το οικονομικό χάσμα των γενεών
Οι baby boomers εισήλθαν στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια δεκαετιών ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, αυξανόμενης παραγωγικότητας και σχετικά υψηλών πραγματικών μισθών, όπως εξηγεί η Olivia Mitchell, καθηγήτρια στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.
Βρέθηκαν στα καλύτερα χρόνια τους να κερδίζουν και να αποταμιεύουν, κυρίως τις δεκαετίες του 1980 και 1990, καθώς και κατά την οικονομική ανάκαμψη μετά τη Μεγάλη Ύφεση. Επωφελήθηκαν από χαμηλότερα δίδακτρα και έξοδα υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και από ευνοϊκή φορολογική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών κεφαλαιουχικών κερδών.
Αυτές οι συνθήκες, σύμφωνα με τον Edward Wolff, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, τους επέτρεψαν να αγοράσουν σπίτια και να επενδύσουν σε μετοχές πολύ πριν αυξηθεί η αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων.
Τα δεδομένα της περιουσίας και του χρέους
Νέα έρευνα του National Bureau of Economic Research, η οποία εξέτασε τις τέσσερις δεκαετίες μεταξύ 1983 και 2022, κατέδειξε ότι οι μεγαλύτεροι της γενιάς των baby boomers είδαν την περιουσία τους να αυξάνεται εκθετικά, ενώ οι νεότεροι συνομήλικοί τους σημείωσαν σχετική πτώση.
Ο Wolff δήλωσε ότι είναι «εκπληκτικό πώς η σχετική τους περιουσία έχει εκτοξευθεί τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια», δεδομένου ότι ξεκίνησαν το 1983 ως μία από τις φτωχότερες ομάδες. Σήμερα, περίπου το μισό της περιουσίας των baby boomers είναι δεσμευμένο σε μετρητά, ομόλογα, μετοχές ή αμοιβαία κεφάλαια, είτε απευθείας είτε μέσω συνταξιοδοτικών λογαριασμών, σύμφωνα με δεδομένα της Federal Reserve του 2023.
Παρά το γεγονός ότι αποτελούν περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού, κατέχουν πάνω από το ήμισυ των εταιρικών μετοχών και των μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων.
Αντιθέτως, οι νεότερες γενιές, όπως οι millennials, έζησαν τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση νωρίς στην καριέρα τους και πιο ασταθείς κεφαλαιαγορές αργότερα. Ο Jeremy Ney, καθηγητής στη σχολή επιχειρήσεων του Columbia University, αναφέρει ότι στα 30 τους, ο μέσος millennial είχε περίπου διπλάσιο χρέος από τον αντίστοιχο baby boomer.
Προτεινόμενο Πότε τα εμβάσματα από το εξωτερικό θεωρούνται προσαύξηση περιουσίας;
Οι νεότερες γενιές είναι πιο πιθανό να έχουν χρέη, όπως φοιτητικά δάνεια και έξοδα παιδιών, τα οποία σχεδόν διπλασιάστηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 έως το 2011, σύμφωνα με την U.S. Census Bureau. Αυτό αφήνει λιγότερα περιθώρια για αποταμίευση ή επένδυση, επηρεάζοντας την οικονομική τους ανεξαρτησία και τις δυνατότητες συσσώρευσης πλούτου.
Η μείωση του πληθυσμού σε ορισμένες περιοχές, όπως η Αρκαδία, υπογραμμίζει επίσης τις δημογραφικές αλλαγές που επηρεάζουν τις οικονομικές δυναμικές.
Το αγκάθι του στεγαστικού κόστους
Ίσως το μεγαλύτερο κομμάτι της περιουσίας των baby boomers προέρχεται από τα σπίτια τους. Πολλοί ήταν σε καλύτερη θέση να αγοράσουν ή να αναχρηματοδοτήσουν τα σπίτια τους κατά περιόδους με ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια, όπως μετά τη Μεγάλη Ύφεση και κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, λέει η Annamaria Lusardi του Stanford University.
Η μέση τιμή κατοικίας στη χώρα ήταν 410.800 δολάρια το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, συγκριτικά με 327.100 δολάρια λίγο πριν την πανδημία το 2020. Σε σύγκριση, το 1976, όταν οι μεγαλύτεροι boomers ήταν 30, η μέση τιμή ήταν μόλις 42.800 δολάρια (ή 242.400 δολάρια προσαρμοσμένα για τον πληθωρισμό).
Ενώ η υψηλότερη αποτίμηση των ακινήτων ενίσχυσε την καθαρή αξία των υφιστάμενων ιδιοκτητών, υπερβαίνει τα εισοδήματα των νεότερων ενηλίκων. Ούτε η τρέχουσα υποθήκη βοηθά, καθώς τα επιτόκια έχουν παραμείνει πάνω από 6% για 30ετές δάνειο από τον Σεπτέμβριο του 2022.
Περίπου το ένα τρίτο της περιουσίας των baby boomers σήμερα είναι η αξία της κύριας κατοικίας τους, καθώς αγόρασαν σπίτια σε μικρότερες ηλικίες και όταν οι τιμές ήταν σημαντικά χαμηλότερες. Η τυπική ηλικία των αγοραστών πρώτης κατοικίας πρόσφατα έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 40 ετών, από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 που ήταν λίγο πριν τα 30, σύμφωνα με έρευνα της National Association of Realtors του 2025.
Οι προοπτικές για τις μελλοντικές γενιές
Η συσσώρευση πλούτου για τις νεότερες γενιές παραμένει μια σημαντική πρόκληση, καθώς οι συνθήκες αγοράς και το κόστος ζωής έχουν αλλάξει δραματικά. Ο Michael Walden, καθηγητής οικονομικών στο North Carolina State University, επισημαίνει ότι ένα μέρος της απόκλισης μπορεί να οφείλεται και σε προσωπικές προτιμήσεις, με τους νεότερους να προτιμούν να νοικιάζουν ή να περιμένουν για το «τέλειο» σπίτι.
Ωστόσο, η πραγματικότητα των αυξημένων χρεών και του δυσανάλογου στεγαστικού κόστους δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η επένδυση και η αποταμίευση γίνονται όλο και πιο δύσκολες. Οι baby boomers, έχοντας επωφεληθεί από μια περίοδο άνθησης, έχουν θέσει ένα υψηλό όριο που οι millennials και η Gen Z θα δυσκολευτούν να φτάσουν, καθιστώντας την οικονομική ισότητα μεταξύ των γενεών ένα όλο και πιο μακρινό όνειρο.
