Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στην ευρωζώνη υποχώρησε τον Οκτώβριο στο 2,1% έναντι 2,2% τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat. Η αλλαγή αυτή προκύπτει από αντιφατικές τάσεις: χαμηλότερες τιμές ενέργειας αλλά αυξήσεις σε τρόφιμα και υπηρεσίες ενισχύουν την αβεβαιότητα για την πορεία της αγοράς.
Πώς διαμορφώθηκαν τα επιμέρους στοιχεία
Οι τιμές ενέργειας συνέβαλαν στην υποχώρηση του πληθωρισμού, καταγράφοντας μείωση κατά μηνιαία 0,2% και ετήσια 1,0%, σε ένα περιβάλλον όπου η προσφορά πετρελαίου παραμένει αυξημένη. Αυτή η υποχώρηση επέτρεψε σε άλλες κατηγορίες να υπερισχύσουν στον συνολικό δείκτη.
Τα ακατέργαστα τρόφιμα συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, με μηνιαία αύξηση 0,7% και ετήσια άνοδο 3,2% τον Οκτώβριο, μετά την κορύφωση του 5,5% που παρατηρήθηκε τον Αύγουστο. Η τάση αυτή δείχνει πως η πίεση στις τιμές των τροφίμων έχει μεν εξασθενήσει αλλά παραμένει σημαντική για τους καταναλωτές.
Η κατηγορία των υπηρεσιών παρουσίασε μικρή άνοδο 0,1% για τον μήνα, ωστόσο ο ετήσιος ρυθμός έφτασε το 3,4% ετησίως, το υψηλότερο επίπεδο σε πάνω από έξι μήνες. Οι μεταβολές στις υπηρεσίες παρακολουθούνται στενά, λόγω της στενής σχέσης τους με τις αυξήσεις μισθών.
Σημασία για τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε το βασικό επιτόκιό της στο 2% στην πιο πρόσφατη συνεδρίαση, υιοθετώντας μια στάση αναμονής. Η ίδια η διοίκηση της ΕΚΤ χαρακτήρισε τον τρέχοντα πληθωρισμό «σε καλή κατάσταση», υπογραμμίζοντας τη σημασία των επιμέρους στοιχείων πριν από οποιαδήποτε αλλαγή στα επιτόκια.
Η ανθεκτικότητα των τιμών στις υπηρεσίες αποτελεί κεντρικό παράγοντα για τη λήψη αποφάσεων: καθώς αυτές οι αυξήσεις συνδέονται με την πορεία των μισθών, υπάρχει ο κίνδυνος να μεταδοθούν ευρύτερα στην οικονομία. Η πρόβλεψη της προέδρου Christine Lagarde ότι ο ρυθμός αύξησης των μισθών αναμένεται να επιβραδυνθεί προσθέτει ένα στοιχείο προσδοκίας στη στρατηγική της τράπεζας.
Λόγω της επίμονης άνωσης στις υπηρεσίες, η ΕΚΤ ενδέχεται να εμφανιστεί φειδωλή στο μέλλον ως προς περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων, τουλάχιστον μέχρι να υπάρξει σαφέστερη αποκλιμάκωση του κόστους εργασίας και των πιέσεων σε άλλες κατηγορίες.
Προτεινόμενο Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ αποκλιμακώνεται εν μέσω κυβερνητικής αβεβαιότητας
Προκλήσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Η μικτή εικόνα στους επιμέρους δείκτες έχει άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινότητα: ενώ η πτώση των τιμών ενέργειας ελαφρύνει έξοδα, οι αυξήσεις στα τρόφιμα και στις υπηρεσίες πιέζουν το διαθέσιμο εισόδημα. Τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν έναν ανακαταμερισμό δαπανών που αλλάζει προτεραιότητες στον προϋπολογισμό τους.
Οι επιχειρήσεις υπηρεσιών μπορούν να δουν αυξημένο κόστος μισθοδοσίας εάν η τάση στους μισθούς δεν αντιστραφεί, με πιθανή συνέπεια να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στους καταναλωτές. Παράλληλα, οι βελτιώσεις στις συνθήκες ενέργειας δίνουν μια μικρή ανάσα σε βιομηχανικούς και εμπορικούς κλάδους.
Επιπλέον, οι αγορές και οι επενδυτές παρακολουθούν στενά τις μεταβολές αυτές για να εκτιμήσουν το πότε και με ποιο ρυθμό η ΕΚΤ μπορεί να αλλάξει πολιτική. Η ευελιξία στην αντίδραση της τράπεζας θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των βασικών στοιχείων του πληθωρισμού και των μισθών.
Τι μπορούν να περιμένουν οι πολίτες τις επόμενες εβδομάδες
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα αναμένεται αυξημένη προσοχή σε μηνιαίες ανακοινώσεις και σχόλια της ΕΚΤ, καθώς και σε στοιχεία για την απασχόληση που επηρεάζουν τις προσδοκίες μισθών. Οι επόμενες δημοσιεύσεις θα καθορίσουν αν η ελαφρά αποκλιμάκωση θα συνεχιστεί ή αν οι υπηρεσίες θα κρατήσουν ψηλά τον δείκτη.
Στο μεταξύ, οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις καλούνται να παρακολουθούν τις τάσεις στις επιμέρους κατηγορίες δαπανών, ειδικά τιμές τροφίμων και υπηρεσιών, που έχουν μεγαλύτερη επίδραση στον καθημερινό προϋπολογισμό.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να δώσει περισσότερα στοιχεία για το αν η επιβράδυνση του γενικού δείκτη θα εξελιχθεί σε συνεχή τάση ή αν θα πρόκειται για προσωρινή μετατόπιση, με την ΕΚΤ να παραμένει στο επίκεντρο των εξελίξεων.
