Η κυβέρνηση επανασχεδιάζει το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» με διευρυμένα εισοδηματικά όρια και παράταση προθεσμιών μέχρι το 2026, ενώ ετοιμάζει το νέο πρόγραμμα «Ανακαίνιση» με επιδότηση έως 80%. Ωστόσο, παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις, η αγορά ακινήτων εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, με τα κλειστά ακίνητα να παραμένουν ανενεργά και τις τιμές ενοικίων σε ανοδική πορεία.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των διαρκών προσπαθειών της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την οξυμένη στεγαστική κρίση και την έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών στην αγορά, η οποία επιδεινώνεται από την αδυναμία αξιοποίησης χιλιάδων κλειστών ακινήτων. Οι νέες παρεμβάσεις στοχεύουν στην ενεργοποίηση του στεγαστικού δυναμικού που παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανενεργό, παρά τις προηγούμενες προσπάθειες.
Οι νέες παρεμβάσεις και ο επανασχεδιασμός προγραμμάτων
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» επανασχεδιάζεται εκ νέου, με σημαντικές αλλαγές στα κριτήρια και τις προθεσμίες του προγράμματος «Σπίτι μου 2» διευρυμένα εισοδηματικά όρια και παράταση προθεσμιών μέχρι το 2026. Η ανάγκη για αναθεώρηση υποδηλώνει ότι το αρχικό σχέδιο δεν κατάφερε να κινητοποιήσει τη ζήτηση στον προβλεπόμενο βαθμό, καθώς πολλοί δυνητικοί δικαιούχοι δεν προχώρησαν σε αγορά λόγω υψηλών τιμών ή περιορισμένης διαθεσιμότητας.
Παράλληλα, τον Δεκέμβριο αναμένεται να παρουσιαστεί το νέο πακέτο «Ανακαίνιση», το οποίο προβάλλεται ως αιχμή του δόρατος για την αγορά. Αυτό το πρόγραμμα επιδότησης ανακαίνισης προσφέρει επιδότηση έως 80% για γενικές επισκευές, με στόχο να βγουν στην αγορά περίπου 20.000 κατοικίες.
Ο προϋπολογισμός των 500 εκατ. ευρώ αποτελεί σημαντική επένδυση, εντάσσοντας το στις πρωτοβουλίες για την ανακαίνιση παλαιών ακινήτων με επιδότηση έως 90%. Επίσης, το πρόγραμμα για την ανακαίνιση κατοικιών στην Αθήνα στοχεύει στην αντιμετώπιση των παλαιών κτιριακών δομών.
Την ίδια ώρα, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» διπλασιάζει τον προϋπολογισμό του σε 924 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση εξετάζει τη μεταφορά ενδεχόμενων αδιάθετων πόρων στο πρόγραμμα «Ανακαίνιση», ενισχύοντας περαιτέρω τις προσπάθειες για την ενεργειακή αναβάθμιση και την επισκευή κατοικιών.
Προτεινόμενο Νέο πρόγραμμα επιδότησης ανακαίνισης: Έως 90% για παλαιά ακίνητα δίχως όριο ηλικίας
Η περιορισμένη αποτελεσματικότητα των μέτρων
Παρά τις φιλόδοξες ανακοινώσεις και τους αυξημένους προϋπολογισμούς, η πραγματική απόδοση των μέχρι σήμερα μέτρων υπήρξε πενιχρή. Οι τιμές ενοικίων συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, η προσφορά παραμένει στάσιμη και τα κλειστά ακίνητα λειτουργούν ως «μαύρη τρύπα» για την αγορά.
Οι προηγούμενες προσπάθειες αξιοποίησης κλειστών διαμερισμάτων δεν έφεραν ουσιαστική αλλαγή στο διαθέσιμο απόθεμα, ενώ η μείωση των οικοδομικών αδειών επιδεινώνει την κρίση στέγασης.
Η διαδικασία εκτέλεσης έργων ανακαίνισης, σε συνδυασμό με τα γνωστά γραφειοκρατικά εμπόδια, δημιουργεί εύλογες αμφιβολίες για το αν θα επιτευχθεί γρήγορη αύξηση της προσφοράς. Επιπλέον, παρά τις 55.000 αιτήσεις στο «Εξοικονομώ», οι ρυθμοί υλοποίησης παραμένουν χαμηλοί, με τις καθυστερήσεις να περιορίζουν τον αντίκτυπο του προγράμματος στην πραγματική αγορά.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η συγκρατημένη αισιοδοξία της αγοράς, καθώς τα στεγαστικά προγράμματα των προηγούμενων ετών έχουν καταγράψει περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι χωρίς ριζικές αλλαγές στην αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και την επιτάχυνση των διαδικασιών, οι νέες παρεμβάσεις ενδέχεται να μην επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα στην αύξηση της προσφοράς.
Το στοίχημα της αύξησης της προσφοράς
Το κεντρικό στοίχημα για την κυβέρνηση παραμένει η πραγματική αύξηση της προσφοράς κατοικιών, ιδίως μέσω της ενεργοποίησης των κλειστών ακινήτων. Η επιτυχία των νέων μέτρων θα κριθεί από την ικανότητά τους να ξεπεράσουν τα διαρθρωτικά προβλήματα και να προσφέρουν άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα στην αγορά στέγασης, ανακουφίζοντας τους πολίτες από τις συνεχώς αυξανόμενες πιέσεις των ενοικίων.
