IRIS: Υποχρεωτικό για τις επιχειρήσεις από 1η Δεκεμβρίου, τι αλλάζει με τα πρόστιμα

Η 1η Δεκεμβρίου 2025 σηματοδοτεί την έναρξη της υποχρεωτικής εφαρμογής του συστήματος πληρωμών IRIS για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας. Η απόφαση αυτή έρχεται έπειτα από παράταση ενός μήνα που δόθηκε στις αρχές Νοεμβρίου, με το Υπουργείο Οικονομικών να επιβάλλει τσουχτερά πρόστιμα σε όσες δεν συμμορφωθούν.

Η υποχρεωτική εφαρμογή του συστήματος πληρωμών IRIS, που τίθεται σε ισχύ από την 1η Δεκεμβρίου 2025, αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό των συναλλαγών στην Ελλάδα. Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας παράτασης ενός μήνα, η οποία αποφασίστηκε στις αρχές Νοεμβρίου από το Υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να δοθεί στις επιχειρήσεις ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής έπειτα από τεχνικές και οικονομικές ενστάσεις που είχε θέσει η αγορά.

Γιατί δόθηκε παράταση στην εφαρμογή του IRIS;

Επαγγελματικοί και εμπορικοί φορείς είχαν ζητήσει αναβολή της υποχρεωτικής εφαρμογής του συστήματος πληρωμών IRIS, τονίζοντας ότι ένα μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν είχε προλάβει να ολοκληρώσει τις απαραίτητες τεχνικές αναβαθμίσεις. Το Υπουργείο Οικονομικών, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες, έκανε δεκτό το αίτημα, εντάσσοντας την απόφαση στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο.

Στόχος ήταν η ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα, χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων και να διασφαλιστεί η συμμόρφωση όλων των επαγγελματιών.

Τι προβλέπει η νέα ρύθμιση για τις πληρωμές IRIS

Από την 1η Δεκεμβρίου 2025, καθίσταται υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις – ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας – να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω POS είτε μέσω QR code, το οποίο θα συνδέεται άμεσα με τον φορολογικό μηχανισμό ή με πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης.

Για όσες επιχειρήσεις δεν συμμορφωθούν με τη νέα ρύθμιση, προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα: 10.000 ευρώ για όσες τηρούν απλογραφικά βιβλία και 20.000 ευρώ για εκείνες με διπλογραφικά. Ωστόσο, υπάρχει πρόβλεψη για μείωση των προστίμων κατά 50% για επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε μικρούς οικισμούς ή νησιά με περιορισμένο πληθυσμό, εφόσον δεν χαρακτηρίζονται ως τουριστικοί προορισμοί.

Ενστάσεις της αγοράς και τα όρια συναλλαγών

Επιμελητήρια και επαγγελματικές ενώσεις είχαν επισημάνει σημαντικά τεχνικά και οικονομικά εμπόδια στην αρχική εφαρμογή του συστήματος. Το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης τόνισε ότι πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τις απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές.

Παράλληλα, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έκανε λόγο για την ανάγκη επιδότησης του κόστους εξοπλισμού, το οποίο εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 500 έως 1.500 ευρώ ανά επιχείρηση. Όσον αφορά τα όρια συναλλαγών, τα ισχύοντα μέσω IRIS παραμένουν στα 500 ευρώ ημερησίως για πληρωμές μεταξύ ιδιωτών ή προς επαγγελματίες, με ανώτατο όριο τα 1.000 ευρώ την ημέρα.

Η επόμενη μέρα και η διεύρυνση του IRIS

Η διεύρυνση του συστήματος IRIS αναμένεται να συνεχιστεί και το 2026. Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο του 2026, προβλέπεται αύξηση των ορίων συναλλαγών για ιδιώτες, φτάνοντας τα 1.000 ευρώ ημερησίως και τα 5.000 ευρώ μηνιαίως. Αυτή η σταδιακή διεύρυνση εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας για περαιτέρω ψηφιοποίηση των συναλλαγών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, δημιουργώντας ένα πιο διαφανές και αποτελεσματικό οικονομικό περιβάλλον για όλους.