Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περνάει στο επόμενο στάδιο του προγράμματος για το ψηφιακό ευρώ, μετά την ολοκλήρωση μιας προπαρασκευαστικής περιόδου. Η κίνηση σηματοδοτεί στροφή από τη μελέτη σε πιο πρακτικά βήματα, με έμφαση στην τεχνολογία, τη συνεργασία με παρόχους πληρωμών και την υποστήριξη του νομοθετικού πλαισίου.
Στόχοι της νέας φάσης
Στην πρακτική εφαρμογή του σχεδίου, η ΕΚΤ θα επικεντρωθεί στην τεχνική υλοποίηση του συστήματος και στη στενή συνεργασία με εμπόρους και αλυσίδες πληρωμών. Η επιλογή αυτή στοχεύει στο να διασφαλιστεί ότι η λύση θα λειτουργεί σε πραγματικές συνθήκες συναλλαγών και θα καλύπτει τις ανάγκες των χρηστών.
Παράλληλα, η Τράπεζα δρομολογεί μέτρα για την νομοθετική υποστήριξη της υλοποίησης, ώστε οι τεχνικές λύσεις να συμπέσουν με τα απαιτούμενα ρυθμιστικά πλαίσια. Η ισορροπία μεταξύ ταχύτητας και ασφάλειας είναι κεντρική στη στρατηγική.
Χρονοδιάγραμμα δοκιμών και εισαγωγής
Εφόσον το κανονιστικό πλαίσιο εγκριθεί το 2026, η ΕΚΤ υπολογίζει ότι οι πρώτες δοκιμαστικές συναλλαγές θα μπορούσαν να ξεκινήσουν στα μέσα του 2027. Αυτή η φάση θα επιτρέψει την αξιολόγηση της τεχνικής σταθερότητας και της εμπειρίας χρήσης σε ελεγχόμενα περιβάλλοντα.
Η πλήρης διάθεση του ψηφιακού νομίσματος στον ευρωπαϊκό χώρο θεωρείται ρεαλιστική για το 2029, εφόσον οι δοκιμές και οι νομοθετικές διαδικασίες προχωρήσουν ομαλά. Η ΕΚΤ τονίζει ότι η εφαρμογή θα διαμορφωθεί με ευελιξία και συντονισμό προς τις ρυθμιστικές αρχές.
Οικονομικό αποτύπωμα και χρηματοδότηση
Τα συνολικά έξοδα για την ανάπτυξη εκτιμώνται στα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2029, ενώ το ετήσιο λειτουργικό κόστος προσεγγίζεται στα 320 εκατομμύρια ευρώ. Αυτοί οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν τόσο το αρχικό κόστος υλοποίησης όσο και τις απαιτήσεις για συντήρηση και ασφάλεια.
Το κόστος θα βαρύνει το Ευρωσύστημα, με την προσδοκία ότι, όπως συμβαίνει και με τα τραπεζογραμμάτια, μέρος της δαπάνης θα αντισταθμιστεί από το παραγόμενο νομισματικό εισόδημα. Η ΕΚΤ θεωρεί ότι η επένδυση μπορεί να είναι βιώσιμη σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Ασφάλεια, ιδιωτικότητα και εμπόδια
Η Τράπεζα παρουσιάζει το ψηφιακό ευρώ ως συμπλήρωμα των μετρητών, με σκοπό την προσφορά μιας δημόσιας, ασφαλούς ψηφιακής επιλογής. Στο επίκεντρο του σχεδιασμού βρίσκονται η προστασία της ιδιωτικότητας και η ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαταραχής του τραπεζικού τομέα, έχουν προβλεφθεί μηχανισμοί περιορισμού, όπως όρια διακράτησης. Οι ρυθμίσεις αυτές στοχεύουν στην αποτροπή μεταβιβάσεων ρευστότητας που θα μπορούσαν να πλήξουν την οικονομική σταθερότητα.
Επιπτώσεις στην αγορά πληρωμών και καινοτομία
Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ τονίζουν πως το ψηφιακό νόμισμα μπορεί να μειώσει το κόστος για εμπόρους και να λειτουργήσει ως βάση για καινοτομία στην αγορά πληρωμών. Η δημιουργία ενός δημόσιου ανταγωνιστικού προϊόντος επιδιώκει να ενισχύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ ιδιωτικών παρόχων.
Η σχεδίαση του έργου στηρίχθηκε σε έρευνες με καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες ανέδειξαν την ανάγκη για απλές και προσβάσιμες λύσεις πληρωμών. Τα ευρήματα αυτά καθοδηγούν τις επιλογές στην εμπειρία χρήστη και στις τεχνικές προδιαγραφές.
Προοπτικές μέχρι το 2029
Η ΕΚΤ περιγράφει το εγχείρημα ως συλλογική προσπάθεια για την ενίσχυση της νομισματικής ανθεκτικότητας στην Ευρώπη. Σε περίπτωση ομαλής πορείας των δοκιμών και της νομοθεσίας, η τεχνολογική ωρίμανση θα καθορίσει το χρονοδιάγραμμα για τη διάθεση στο ευρύ κοινό.
Η επόμενη φάση θα προχωρήσει σε στενή συνεργασία με τις εποπτικές αρχές και τους εμπορικούς εταίρους, με στόχο μια ομαλή μετάβαση προς μια ψηφιακή μορφή του ευρώ χωρίς να υπονομεύεται η αξία των παραδοσιακών μέσων πληρωμής.