Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία που αλλάζει τον αρχικό προσανατολισμό για το 2040 και καθορίζει νέο πλαίσιο μέχρι το 2035, αποφεύγοντας έτσι την παρουσία της ΕΕ στη σύνοδο COP30 που ξεκινάει στις 10 Νοεμβρίου.
Κύρια σημεία της συμφωνίας
Η συμφωνηθείσα γραμμή ορίζει ότι μέχρι το 2035 οι εκπομπές της ΕΕ πρέπει να μειωθούν σε ένα εύρος μεταξύ 66,25% και 72,5% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ενώ το ίδιο το πλαίσιο για το 2035 δεν είναι νομικά δεσμευτικό αλλά λειτουργεί ως κατεύθυνση πολιτικής.
Για το 2040 το Συμβούλιο υιοθέτησε έναν νομικά δεσμευτικό στόχο συρρίκνωσης των εκπομπών κατά 85%, με την πρόβλεψη ότι ένα μέρος των απαιτούμενων μειώσεων μπορεί να επιτευχθεί μέσω διεθνών μηχανισμών.
Στο κείμενο περιλαμβάνεται επίσης ρήτρα αναθεώρησης που επιτρέπει την αναπροσαρμογή του στόχου του 2040 σε περίπτωση που η πολιτική κριθεί ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της Ένωσης.
Αγορά άνθρακα και πιστώσεις εκπομπών
Η συμφωνία προβλέπει ότι έως το 85% της μείωσης για το 2040 μπορεί να καλυφθεί εντός της ΕΕ, ενώ επιτρέπεται η χρήση διεθνών πιστωτικών μέσων για την κάλυψη μέχρι 5% των στόχων μέσω αγοράς εξωτερικών πιστώσεων.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν πιστώσεις για την εξωτερική κάλυψη έως 5 ποσοστιαίων μονάδων από τους εθνικούς τους στόχους, όπως ορίζει το συμφωνημένο κείμενο.
Παράλληλα, το πακέτο περιλαμβάνει αναβολή της εφαρμογής της νέας αγοράς άνθρακα για θέρμανση και οχήματα κατά ένα έτος, μια ρύθμιση για την οποία το κείμενο αναφέρει ότι το μέτρο προβλεπόταν για το 2027.
Στάσεις κρατών και κοινοβουλευτική διαδικασία
Η ψηφοφορία στο Συμβούλιο δεν ήταν ομοφωνική: Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία δεν στήριξαν την τελική συμφωνία, ενώ Βουλγαρία και Βέλγιο επέλεξαν να αποχωρήσουν από την υποστήριξη μέσω αποχής.
Το κείμενο θα περάσει τώρα στη νομοθετική διαδικασία όπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει πρώτα να καθορίσει θέση και στη συνέχεια να διαπραγματευτεί με το Συμβούλιο προτού οι στόχοι αποκτήσουν νομική ισχύ.
Σε κάθε περίπτωση, με την έγκριση αυτής της πολιτικής γραμμής η Ένωση εξασφαλίζει ότι θα προσέλθει στη σύνοδο COP30 με συμφωνημένο πλαίσιο για τη μέση και μακροπρόθεσμη πολιτική της.