- Η BIS προτείνει απλούστευση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών.
- Το υφιστάμενο πλαίσιο θεωρείται υπερβολικά πολύπλοκο και αναποτελεσματικό σε κρίσεις.
- Προτείνονται ένας ενιαίος δείκτης κεφαλαίου και ένα νέο απόθεμα εξυγίανσης.
- Στόχος είναι η ενίσχυση της σταθερότητας χωρίς χαλάρωση των προστατευτικών μέτρων.
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) προτείνει ένα ριζικά απλουστευμένο μοντέλο κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες, με στόχο την ενίσχυση της σαφήνειας και της αποτελεσματικότητας του συστήματος. Η κίνηση αυτή έρχεται ως απάντηση στην υπερβολική πολυπλοκότητα του υφιστάμενου πλαισίου, το οποίο συχνά μπερδεύει τόσο τις εποπτικές αρχές όσο και τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Αυτή η πρόταση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) έρχεται ως συνέχεια των προβληματισμών που αναδείχθηκαν μετά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση, όταν το ρυθμιστικό πλαίσιο ενισχύθηκε αλλά παρέμεινε δυσλειτουργικό. Η πολυπλοκότητα των κανόνων, που συχνά αλληλεπικαλύπτονται, καθιστά δύσκολη την ακριβή εκτίμηση της πραγματικής αντοχής των τραπεζικών ιδρυμάτων.
Η πολυπλοκότητα του υφιστάμενου πλαισίου
Το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, παρόλο που ενισχύθηκε σημαντικά μετά την κρίση του 2008, χαρακτηρίζεται από υπερβολική πολυπλοκότητα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μειωμένη αποτελεσματικότητα. Οι τράπεζες καλούνται να διατηρούν πολλαπλά «μαξιλάρια» κεφαλαίου, τα οποία εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς, από τη μικροπροληπτική εποπτεία έως την εξυγίανση.
Ωστόσο, η πρακτική εφαρμογή αυτών των αποθεμάτων έχει αποδειχθεί προβληματική.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κρίση της Covid-19, όπου πολλές τράπεζες αρνήθηκαν να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα αποθέματα, ακόμα και με την άδεια των εποπτικών αρχών. Ο φόβος των αρνητικών αντιδράσεων της αγοράς και της πιθανής υποβάθμισης περιόρισε την ικανότητά τους να χρηματοδοτήσουν την οικονομία σε μια περίοδο που η στήριξη ήταν ζωτικής σημασίας.
Οι προτεινόμενες αλλαγές από την BIS
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι αδυναμίες, η BIS προτείνει τρεις βασικές αλλαγές που αποσκοπούν στη μείωση της πολυπλοκότητας και την αύξηση της σαφήνειας. Πρώτον, εισηγείται την καθιέρωση ενός και μόνο ελάχιστου δείκτη κεφαλαίου, ο οποίος θα καλύπτεται αποκλειστικά από CET1 – το υψηλότερης ποιότητας τραπεζικό κεφάλαιο.
Προτεινόμενο Γιατί η ευρωπαϊκή αγορά επιχειρηματικών κεφαλαίων υστερεί σε σχέση με τις ΗΠΑ;
Αυτή η απλοποίηση θα καταστήσει πιο ξεκάθαρο το πότε μια τράπεζα είναι βιώσιμη.
Δεύτερον, προτείνεται η δημιουργία ενός νέου αποθέματος για εξυγίανση, το οποίο θα αποτελείται αποκλειστικά από χρέος κατάλληλο για «bail-in». Αυτό σημαίνει ότι τα κεφάλαια αυτά θα μπορούν να μετατραπούν εύκολα σε ζημίες, προστατεύοντας τους καταθέτες σε περίπτωση ανάγκης εξυγίανσης της τράπεζας.
Τρίτον, οι ερευνητές της BIS εισηγούνται την αντικατάσταση των σημερινών πολλών αποθεμάτων με ένα ενιαίο εργαλείο, το οποίο θα συνδυάζει έναν κυκλικά ευαίσθητο μηχανισμό με έναν ουδέτερο ως προς τον κύκλο, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία σε απρόβλεπτες κρίσεις.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι η ικανότητα του τρέχοντος συστήματος να αντιδρά αποτελεσματικά σε μελλοντικές κρίσεις, παρά την ενίσχυσή του. Η πρόταση της BIS θεωρείται ως μια προσπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της θεωρητικής προστασίας και της πρακτικής λειτουργικότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις ψυχολογικές αντιδράσεις της αγοράς που παρατηρήθηκαν στο παρελθόν.
Η επόμενη μέρα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα
Η BIS υπογραμμίζει ότι ο κεντρικός στόχος αυτών των προτάσεων δεν είναι η χαλάρωση των υφιστάμενων απαιτήσεων κεφαλαίου. Αντιθέτως, επιδιώκεται η καλύτερη στόχευση και η πιο αποτελεσματική αξιοποίηση τους, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος με λιγότερη πολυπλοκότητα.
Η υιοθέτηση ενός πιο απλού και ξεκάθαρου μοντέλου αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και να επιτρέψει στις τράπεζες να λειτουργούν πιο ομαλά, ακόμη και σε περιόδους πιέσεων.
