- Το σκάνδαλο διαφθοράς 100 εκατ. δολαρίων έχει πλήξει σοβαρά την εικόνα του Προέδρου Ζελένσκι.
- Δημοσκοπήσεις δείχνουν σημαντική πτώση της στήριξης στον Ζελένσκι, καθιστώντας τον «lame-duck» πρόεδρο.
- Στενοί συνεργάτες, όπως ο Τιμούρ Μίντιχ και ο Άντριι Γιερμάκ, εμπλέκονται στην υπόθεση.
- Ο Ζελένσκι καλείται να προβεί σε μεταρρυθμίσεις, να περιορίσει τις εξουσίες του και να συγκροτήσει μια νέα, αξιόπιστη ομάδα.
- Η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μη διεκδίκηση δεύτερης θητείας και σε νέες πολιτικές διεργασίες στην Ουκρανία.
Ένα εκτεταμένο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην εικόνα του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετατρέποντάς τον σε «lame-duck» ηγέτη στο εσωτερικό της χώρας. Η υπόθεση, που αφορά την εκβίαση περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων από τον ενεργειακό τομέα, έχει ήδη πλήξει κορυφαίους αξιωματούχους και στενούς συνεργάτες του.
Η αποκάλυψη ενός τεράστιου σκανδάλου διαφθοράς στην Ουκρανία έρχεται να υπονομεύσει τις αρχικές υποσχέσεις του Προέδρου Ζελένσκι για την πάταξη της διαφθοράς και την αντικατάσταση διεφθαρμένων αξιωματούχων. Αυτή η εξέλιξη, σε συνδυασμό με την κεντρική και ενίοτε αυταρχική διακυβέρνησή του, έχει οδηγήσει σε ευρεία δυσαρέσκεια και αμφισβήτηση της πολιτικής του τύχης, ειδικά εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου με τη Ρωσία.
Το σκάνδαλο διαφθοράς και η πολιτική ζημιά
Το σκάνδαλο, το οποίο αφορά σχέδιο εκβίασης 100 εκατομμυρίων δολαρίων από τον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας, έχει εμπλέξει ήδη τον Υπουργό Δικαιοσύνης της Ουκρανίας, Herman Galushchenko, την Υπουργό Ενέργειας, Svitlana Hrynchuk, καθώς και αξιωματούχους της υπηρεσίας ατομικής ενέργειας και του Κρατικού Γραφείου Ερευνών.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη ζημιά για τον Ζελένσκι προέρχεται από τις κατηγορίες που αφορούν τους πιο έμπιστους συμμάχους του. Ο πρώην επιχειρηματικός του συνεργάτης, Τιμούρ Μίντιχ, φέρεται να βρίσκεται στο επίκεντρο των σχεδίων, ενώ ο ισχυρός, αλλά μη δημοφιλής, Προϊστάμενος του Επιτελείου, Άντριι Γιερμάκ, κατηγορείται από αντιπάλους ότι υπονομεύει το έργο του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς και της Ειδικευμένης Εισαγγελίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς, οι οποίες αποκάλυψαν τη συνωμοσία, γνωστή πλέον ως «Mindichgate».
Όπως επισημαίνει ο Adrian Karatnycky, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council και συγγραφέας του «Battleground Ukraine: From Independence to the War with Russia», η ζημιά που έχει υποστεί ο Ουκρανός ηγέτης είναι πιθανότατα μη αναστρέψιμη. Το σκάνδαλο διαφθοράς έχει πλήξει βαθιά την εικόνα της χώρας και έχει διαβρώσει σοβαρά την εμπιστοσύνη στον Πρόεδρο Ζελένσκι, μετατρέποντάς τον σε μια «πάπια» στο εσωτερικό. Οι σύμμαχοι της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, έχουν ζητήσει εξηγήσεις και δεσμεύσεις για διαφάνεια, καθώς η κρίση απειλεί τη δυτική στήριξη.
Η απώλεια εμπιστοσύνης και οι δημοσκοπήσεις
Παρά την αρχική του δημοτικότητα, που ενισχύθηκε από την ηγεσία του στον πόλεμο, η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να αναζητά νέους ηγέτες. Ήδη από τον Οκτώβριο του 2025, πριν ξεσπάσει το τρέχον σκάνδαλο, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι μόνο ένας στους τέσσερις Ουκρανούς επιθυμούσε την εκ νέου υποψηφιότητα του Ζελένσκι μετά το τέλος του πολέμου.
Μάλιστα, σε περίπτωση υποψηφιότητας, θα ηττούνταν εύκολα από τον Στρατηγό Βαλέρι Ζαλούζνι, τον δημοφιλή πρώην διοικητή των ενόπλων δυνάμεων που αποπέμφθηκε από τον Ζελένσκι.
Σύμφωνα με τον βουλευτή της αντιπολίτευσης, Γιαροσλάβ Ζελεζνιάκ, ο οποίος διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην αποκάλυψη του σκανδάλου, αδημοσίευτες δημοσκοπήσεις δείχνουν τώρα τον Ζελένσκι να χάνει επιπλέον 40% της υποστήριξής του, με την εκλογική του βάση να ανέρχεται περίπου στο 25%.
Αυτό τον καθιστά ουσιαστικά έναν «lame-duck» πρόεδρο. Πηγές που έχουν συνεργαστεί στενά με τον πρόεδρο και τον στενό του κύκλο έχουν αφήσει να εννοηθεί, ανώνυμα, ότι ο Ζελένσκι ενδέχεται να μην επιδιώξει δεύτερη θητεία μόλις οι συνθήκες επιτρέψουν τη διεξαγωγή εκλογών.
Αυτή η πιθανότητα ενισχύεται από αναφορές που δηλώνουν ότι η Πρώτη Κυρία της Ουκρανίας, Olena Zelenska, θεωρεί εδώ και καιρό ότι ο πρόεδρος δεν πρέπει να επιδιώξει την επανεκλογή, δεδομένης της παράτασης της τρέχουσας θητείας του και του φόρτου που έχει επιφέρει η απουσία του στην οικογένειά του.
Πιέσεις για μεταρρυθμίσεις και νέα ηγεσία
Η κρίση όχι μόνο μειώνει τις πιθανότητες επανεκλογής του Ζελένσκι, αλλά ανοίγει επίσης το πεδίο σε νέους πιθανούς διεκδικητές. Ενώ η δημόσια δυσαρέσκεια βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο εν καιρώ πολέμου, το ουκρανικό κοινό κατανοεί ότι θα ήταν επικίνδυνο να εμπλακεί σε αποσταθεροποιητικές μαζικές διαμαρτυρίες εν μέσω των μέτριων ρωσικών εδαφικών προόδων.
Αυτή η υπεύθυνη στάση επιβεβαιώθηκε από τον Serhiy Sternenko, έναν ακτιβιστή με εκατομμύρια ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αν και η θέση του Ζελένσκι ως προέδρου παραμένει ασφαλής λόγω του πολέμου, ως «lame-duck» πρόεδρος ο κύριος στόχος του πρέπει να είναι η αποκατάσταση της δημόσιας εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, η διασφάλιση της λειτουργίας ενός αποτελεσματικού κοινοβουλίου και η απόδειξη στην διεθνή κοινότητα ότι η Ουκρανία κυβερνάται τόσο αποτελεσματικά όσο και διαφανώς.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, ο Ζελένσκι θα πρέπει να ξεκινήσει ευρείες διαβουλεύσεις με ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών, ειδικούς κατά της διαφθοράς και την πατριωτική αντιπολίτευση, με στόχο τη δημιουργία μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης αξιόπιστων αξιωματούχων.
Πρέπει επίσης να περιορίσει τις δικές του εξουσίες στους τομείς της άμυνας, της εθνικής ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής, και να μειώσει δραστικά τις εξουσίες της ομάδας των προεδρικών του βοηθών.
Η επόμενη μέρα για την Ουκρανία
Αν ο Ζελένσκι δεν δράσει άμεσα, άλλοι ενδέχεται να το κάνουν για λογαριασμό του. Η δύναμη του Ουκρανού ηγέτη προερχόταν επί χρόνια από τον έλεγχο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας μέσω του κόμματός του «Υπηρέτης του Λαού», αλλά τώρα εμφανίζονται ρωγμές σε αυτή τη βάση.
Αναφορά από τον ερευνητικό ιστότοπο Ukrainska Pravda δείχνει ότι ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, David Arakhamia, έχει προσχωρήσει στις εκκλήσεις για μεταρρύθμιση του προεδρικού γραφείου και αποπομπή του Γιερμάκ. Επιπλέον, ο Danylo Hetmantsev, ένας ισχυρός βουλευτής που ηγείται της επιτροπής οικονομικών του κοινοβουλίου, σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα νέο κόμμα.
Την Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2025, ο βουλευτής Mykyta Poturayev ανακοίνωσε τη δική του πρωτοβουλία για τη δημιουργία νέας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η οποία θα περιλαμβάνει μέλη της πατριωτικής αντιπολίτευσης.
Για να ανταποκριθεί σε αυτή την πίεση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, ο Ζελένσκι πρέπει να προσπαθήσει να συγκροτήσει μια ισχυρή ομάδα που να χαίρει της εμπιστοσύνης του κοινού, καθώς και των συμμάχων της Ουκρανίας. Η πρόσληψη τέτοιων ικανών αξιωματούχων στο σημερινό χάος δεν θα είναι εύκολη, αλλά υπάρχει μια δεξαμενή υποψηφίων, συμπεριλαμβανομένου του Πρώτου Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Mykhailo Fedorov, της πρώην Πρέσβειρας στις ΗΠΑ και Υπουργού Οικονομικών Oksana Markarova, και του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Dmytro Kuleba.
Εν ολίγοις, ενώ η ζημιά που έχει υποστεί ο Ζελένσκι είναι πιθανότατα μη αναστρέψιμη, ο πρόεδρος έχει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει την τρέχουσα κρίση για να θέσει την Ουκρανία σε μια σωστή πορεία μεγαλύτερης διαφάνειας και να αντισταθμίσει τη μειωμένη υποστήριξη, εμπλέκοντας και μεταβιβάζοντας σημαντική εξουσία σε μια ομάδα που χαίρει της εμπιστοσύνης του κοινού.
Τέτοιες κινήσεις, σε συνδυασμό με τη σθεναρή και ανεμπόδιστη δίωξη των εμπλεκομένων στο δίκτυο διαφθοράς, θα διασφαλίσουν ότι το ηθικό στην Ουκρανία θα παραμείνει ισχυρό και θα ενισχύσουν τη θέση της χώρας εν μέσω αναφορών ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ πιέζει το Κίεβο να κάνει μεγάλες παραχωρήσεις στη Ρωσία.
