Έγγραφο από τις συναντήσεις στη Γενεύη, με αναφορές που μετέδωσε το Reuters, φέρνει στο προσκήνιο ερωτήματα για τη νομική συμβατότητα της βρετανικής εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ με το παγκόσμιο εμπόριο. Η Βρετανία περνάει την πρώτη της ανασκόπηση εμπορικής πολιτικής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και πολλές χώρες υπέβαλαν γραπτές απορίες πριν από τις συνεδριάσεις.
Τι ρωτούν τα κράτη μέλη
Στο έγγραφο, που περιλαμβάνει εκατοντάδες ερωτήματα, εμφανίζονται ανησυχίες για τη δυνατότητα εφαρμογής των κανόνων της πιο ευνοημένης χώρας (Most Favoured Nation) και για το εάν ορισμένες ρυθμίσεις δίνουν προνομιακή μεταχείριση σε προϊόντα από τις ΗΠΑ.
Μεμονωμένα κράτη, όπως η Ιαπωνία, ρωτούν λεπτομέρειες για τις εισαγωγές βοείου κρέατος και αιθανόλης.
Άλλες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων η Σιγκαπούρη και η Ρωσία, υπέβαλαν γενικά ερωτήματα για τη συμβατότητα της συμφωνίας, ενώ η Κίνα ζήτησε διευκρινίσεις για όρους που αφορούν τομείς όπως ο χάλυβας και τα φάρμακα. Οι ερωτήσεις επικεντρώνονται στη διαφάνεια των όρων και στην εφαρμογή τους έναντι όλων των μελών του οργανισμού.
Προδιαγραφές της συμφωνίας
Η διμερείς ρυθμίσεις που έκλεισε το Λονδίνο με την Ουάσινγκτον περιλαμβάνουν έναν βασικό δασμό 10% ως σημείο αναφοράς για κάποια προϊόντα, μια παράμετρο που αναφέρεται συχνά στα έγγραφα συζήτησης. Η συμφωνία αυτή είναι από τις πρώτες που συμφωνήθηκαν μετά την εισαγωγή υψηλών δασμών από την αμερικανική πλευρά.
Η επιλογή του συγκεκριμένου συνεχούς συντελεστή λειτουργεί πρακτικά ως σημείο αναφοράς για μελλοντικές διαπραγματεύσεις, αλλά εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο απαιτείται επέκταση παρόμοιων όρων προς όλα τα μέλη του ΠΟΕ υπό το καθεστώς της πιο ευνοημένης χώρας.
Αντιδράσεις Ηνωμένου Βασιλείου και ευρύτερες επιπτώσεις
Ο υπουργός εμπορίου της Βρετανίας, Chris Bryant, περιέγραψε τη στρατηγική του ΗΒ ως προσανατολισμένη στην ανάπτυξη και επανέλαβε τη δέσμευση για ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο. Σε δηλώσεις του στη Γενεύη τόνισε ότι το Λονδίνο εργάζεται για μια συμφωνία που να συνδυάζει άνοιγμα αγορών με προστασία εγχώριων συμφερόντων.
Τα ερωτήματα που τέθηκαν στη διαδικασία αξιολόγησης αναδεικνύουν ευρύτερες ανησυχίες για το μέλλον του οργανισμού: από τότε που άρχισαν οι αμερικανικοί δασμοί, ποσοστό του παγκόσμιου εμπορίου που διενεργείται υπό πλήρεις κανόνες του ΠΟΕ μειώθηκε σε κάτω από τρία τέταρτα του συνόλου, μια τάση που προκαλεί προβληματισμό μεταξύ των μελών.
Τι σημαίνουν οι ενστάσεις για το μέλλον
Οι ερωτήσεις από κράτη μέλη δεν συνεπάγονται απαραίτητα νομικές κυρώσεις, αλλά δημιουργούν ένα πλαίσιο αυξημένης προσοχής γύρω από τις διμερείς ρυθμίσεις. Η διαδικασία ανασκόπησης του ΠΟΕ λειτουργεί ως μηχανισμός εποπτείας και δημόσιου ελέγχου, όπου η διαφάνεια των συμβάσεων είναι κρίσιμο στοιχείο.
Καθώς οι συζητήσεις συνεχίζονται στη Γενεύη, η έκβαση θα επηρεάσει τόσο το νομικό καθεστώς της συμφωνίας όσο και την ευρύτερη αξιοπιστία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ως ρυθμιστικού πλαισίου. Το αποτέλεσμα θα παρακολουθείται από τις αγορές αλλά και από αναλυτές της διεθνούς αγοράς, που εξετάζουν τις επιπτώσεις σε σημαντικούς κλάδους.
