Σε μια περίοδο που η διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης αποτελεί κομβικό πολιτικό ζήτημα για την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, το Κόσοβο εκφράζει την ετοιμότητά του να συνδράμει το Λονδίνο. Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε εντατικές διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη μιας συμφωνίας για την επιστροφή μεταναστών, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια του πρωθυπουργού Κέιρ Στάρμερ να εκπληρώσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις.
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, επιβεβαίωσε τις συζητήσεις, τονίζοντας ότι η χώρα του θεωρεί «φιλικό και πολιτικό καθήκον» να βοηθήσει το Ηνωμένο Βασίλειο. Η δήλωση αυτή έρχεται λίγο πριν από μια σημαντική σύνοδο κορυφής των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων στο Λονδίνο, όπου το μεταναστευτικό αναμένεται να κυριαρχήσει στην ατζέντα.
Εντατικές διαβουλεύσεις για τη μετανάστευση
Οι επαφές μεταξύ Βρετανών και Κοσοβάρων αξιωματούχων διεξάγονται σε πολλαπλά επίπεδα, με τις ομάδες των υπουργείων Εσωτερικών και νομικών συμβούλων να εξετάζουν τους λεπτομερείς όρους μιας πιθανής συμφωνίας. Σύμφωνα με τον κ. Κούρτι, η επικοινωνία είναι τακτική και αποσκοπεί σε μια ομαλή διευθέτηση προς αμοιβαίο όφελος.
Παρά τη φερόμενη περιορισμένη χωρητικότητα του Κοσόβου, η πολιτική βούληση για συνεργασία εμφανίζεται ισχυρή.
Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των προσπαθειών του Ηνωμένου Βασιλείου να αναπτύξει διμερείς συμφωνίες για την επεξεργασία αιτήσεων ασύλου και την επιστροφή ατόμων που δεν δικαιούνται παραμονής. Αν και ο κ. Στάρμερ έχει εκφράσει στο παρελθόν τον ενθουσιασμό του για τέτοιες συμφωνίες, δεν είχε επιβεβαιώσει ενεργές συζητήσεις με κάποια συγκεκριμένη χώρα μέχρι στιγμής.
Η παρούσα αποκάλυψη υπογραμμίζει την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με το Κόσοβο.
Οι αναλυτές έχουν ήδη επισημάνει το Κόσοβο ως μία από τις πιο ελκυστικές επιλογές για τη σύναψη μιας τέτοιας συμφωνίας. Αυτό πιθανώς οφείλεται στην γεωγραφική του θέση, αλλά και στην πολιτική του διάθεση να ενισχύσει τους δεσμούς του με χώρες της Δύσης.
Οι βρετανικές επιδιώξεις και ο ρόλος του Στάρμερ
Ο Κέιρ Στάρμερ αναμένεται να υποδεχτεί τους ηγέτες έξι κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στο Λονδίνο, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις διπλωματικές σχέσεις και να προωθήσει τη συνεργασία σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η μετανάστευση. Η μείωση των αριθμών των ατόμων που διαμένουν παράνομα στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί κεντρικό άξονα της πολιτικής του και μια υπόσχεση προς το βρετανικό εκλογικό σώμα.
Οι συζητήσεις για τη δημιουργία «μεταναστευτικών κέντρων» ή κόμβων επεξεργασίας αιτήσεων έχουν ήδη διεξαχθεί στο πλαίσιο συναντήσεων, όπως αυτή των Υπουργών Εξωτερικών των Δυτικών Βαλκανίων στο Κάστρο Χίλσμπορο του Μπέλφαστ. Η στρατηγική αυτή αντανακλά την ανάγκη του Λονδίνου για νέες προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.
Βρετανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν τις συζητήσεις για πιθανούς κόμβους επιστροφής, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι πρόκειται για μία μόνο πρόταση μεταξύ πολλών που βρίσκονται υπό διερεύνηση. Αυτό υποδηλώνει μια ευέλικτη προσέγγιση από την πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο επιδιώκει να εξασφαλίσει τις βέλτιστες δυνατές λύσεις.
Τα ανταλλάγματα του Κοσόβου και οι ιστορικοί δεσμοί
Η πρόταση του Κοσόβου για βοήθεια δεν είναι χωρίς ανταλλάγματα. Ο κ. Κούρτι κατέστησε σαφές ότι η χώρα του θα αναζητήσει σε αντάλλαγμα μεγαλύτερη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας. Αν και οι λεπτομέρειες βρίσκονται ακόμα υπό διαμόρφωση, ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων θα είναι επιτυχημένο.
Ειδικότερα, το Κόσοβο επιδιώκει ισχυρότερη βρετανική διπλωματική υποστήριξη απέναντι στις συνεχιζόμενες απειλές από τη Σερβία, την απόκρουση της ρωσικής επιρροής στην περιοχή και την ενίσχυση της ασφάλειας των δικών του συνόρων. Αυτές οι επιδιώξεις αναδεικνύουν την ευρύτερη γεωπολιτική διάσταση της προτεινόμενης συμφωνίας.
Ο κ. Κούρτι αναφέρθηκε επίσης στην ιστορική σχέση μεταξύ των δύο χωρών, επισημαίνοντας τον καθοριστικό ρόλο της Βρετανίας στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στη Βοσνία τη δεκαετία του 1990. «Μας βοηθήσατε πάρα πολύ και δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ», δήλωσε, υπογραμμίζοντας την αίσθηση υποχρέωσης του Κοσόβου να ανταποδώσει τη βοήθεια.
Η ευρύτερη γεωπολιτική διάσταση
Η προσέγγιση αυτή μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Κοσόβου δεν αφορά μόνο το μεταναστευτικό. Εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενίσχυσης των σχέσεων με τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, μια περιοχή στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η συνεργασία σε θέματα ασφαλείας και η αντιμετώπιση εξωτερικών επιρροών αποτελούν κοινά συμφέροντα που υπερβαίνουν το άμεσο ζήτημα της μετανάστευσης.
Η σύνοδος των ηγετών στο Λονδίνο προσφέρει μια ευκαιρία για την περαιτέρω εμβάθυνση αυτών των σχέσεων. Οι συζητήσεις που διεξάγονται στο περιθώριο της συνόδου αναμένεται να θέσουν τις βάσεις για πιθανές μελλοντικές συνεργασίες, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην σταθερότητα και την ανάπτυξη της περιοχής, καθώς και στην εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου.