Η Τζαμάικα ζητά επειγόντως 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομική βοήθεια από τις πλούσιες χώρες, καθώς ο τυφώνας Melissa προκάλεσε ζημιές ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συντρίβοντας τις προσπάθειες δεκαετιών για οικονομική σταθερότητα. Το έθνος της Καραϊβικής, θύμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να καλύψει μόλις το 5% του κόστους από τα δικά του αποθέματα.
Αυτή η δραματική εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακροχρόνιας προσπάθειας της Τζαμάικα να δημιουργήσει αποθέματα για την αντιμετώπιση καταστροφών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, οι κλιματικοί πόροι που συσσωρεύτηκαν αποδείχθηκαν επαρκείς για να καλύψουν μόλις το 5% του κόστους που προκάλεσε μια μόνο καταιγίδα, υπογραμμίζοντας την τεράστια ανισορροπία μεταξύ των διαθέσιμων κεφαλαίων και της κλίμακας των σύγχρονων κλιματικών κρίσεων.
Το οικονομικό πλήγμα του τυφώνα Melissa
Ο τυφώνας Melissa, που έπληξε την Τζαμάικα στις 28 Οκτωβρίου ως ένας ισχυρός τυφώνας Κατηγορίας 5, άφησε πίσω του έναν λογαριασμό που ανέρχεται συνολικά στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Από αυτό το ποσό, η νησιωτική χώρα μπορεί να καλύψει μόνο 500 εκατομμύρια δολάρια από τα αποθέματα που είχε δημιουργήσει για την προετοιμασία έναντι κλιματικών καταστροφών, όπως δήλωσε ο υπουργός του υπουργικού συμβουλίου της Τζαμάικα, Μάθιου Σαμούντα, σύμφωνα με το Reuters.
Οι ζημιές αυτές αντιστοιχούν σε σχεδόν το 30% της οικονομικής παραγωγής της χώρας, δημιουργώντας ένα χρηματοδοτικό κενό 9,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Οι προστατευτικές ενέργειες που είχε αναλάβει η Τζαμάικα πριν από τον Melissa περιλάμβαναν ένα ομόλογο καταστροφής που εκδόθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα, το οποίο εκταμίευσε 150 εκατομμύρια δολάρια, καθώς και ένα παραμετρικό ασφαλιστικό σύστημα που συνέβαλε σε επιπλέον 90 εκατομμύρια δολάρια.
Αυτά τα μέτρα αυτοβοήθειας απέφεραν περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που αποδείχθηκε ελάχιστο μπροστά στην καταστροφική ισχύ του τυφώνα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πορεία του τυφώνα, μπορείτε να διαβάσετε για τον τυφώνα Melissa στην Καραϊβική.
Το αίτημα της Τζαμάικα στη COP30
Η Τζαμάικα ζητά από τις πλούσιες χώρες, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής για το Κλίμα COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας, να προσφέρουν επειγόντως επιχορηγήσεις, επενδύσεις και συμβατική χρηματοδότηση. Ο υπουργός Σαμούντα τόνισε ότι η χώρα δεν επιθυμεί δάνεια με εμπορικά επιτόκια που θα την επιβαρύνουν με περισσότερα χρέη, καθώς αντιμετωπίζει ένα μέλλον με ολοένα και πιο σοβαρές κλιματικές επιπτώσεις, όπως καύσωνες, ξηρασίες, άνοδο της στάθμης της θάλασσας και καταστροφικές καταιγίδες.
«Δεν ερχόμαστε ως ζητιάνοι. Ερχόμαστε ως θύματα των πράξεων άλλων», δήλωσε ο Σαμούντα, αναφερόμενος στο γεγονός ότι η Τζαμάικα έχει συμβάλει ελάχιστα στις εκπομπές που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι διαπραγματεύσεις στην COP30 στο Μπελέμ είναι κρίσιμες για την εξασφάλιση χρηματοδότησης.
Οι διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο COP30 αποσκοπούν στην επίτευξη προόδου για την ενίσχυση της χρηματοδότησης προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν στα επερχόμενα ακραία κλιματικά φαινόμενα. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 310 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2035.
Η Άνα Μούλιο Άλβαρεζ, σύμβουλος πολιτικής στην κλιματική δεξαμενή σκέψης E3G, υπογράμμισε ότι «η COP30 δεν μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς ένα φιλόδοξο αποτέλεσμα όσον αφορά την προσαρμογή». Η ανάγκη για ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι τέτοιων φαινομένων έχει τονιστεί επανειλημμένα, όπως συζητήθηκε και σε προηγούμενες συνεδριάσεις της COP30 για τις καταιγίδες και τις πλημμύρες.
Οι επιπτώσεις και η ανάγκη για νέα κατηγοριοποίηση
Ο τυφώνας Melissa προκάλεσε «σεισμικές» επιπτώσεις, με 192.000 κτίρια να έχουν υποστεί ζημιές και τους βασικούς τομείς του τουρισμού και της γεωργίας να έχουν παραλύσει. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η κλιματική αλλαγή είχε κάνει την καταιγίδα 30% ισχυρότερη από ό,τι θα ήταν χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη και έξι φορές πιο πιθανό να χτυπήσει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Ο Σαμούντα περιέγραψε την ανάγκη για μια νέα κατηγορία 6 για τέτοιους τυφώνες, δεδομένης της πρωτοφανούς έντασης και των επιπτώσεων. Για τις ελλείψεις στις φάρμες της Τζαμάικα μετά τον τυφώνα, οι ζημιές είναι ήδη εμφανείς.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους διεθνείς οργανισμούς είναι η αυξανόμενη συχνότητα και ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων, τα οποία υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες προσαρμογής και χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων χωρών. Η Τζαμάικα, η οποία είχε αφιερώσει τρεις δεκαετίες στη βελτίωση της οικονομικής της υγείας και την προσέγγιση μιας πιστοληπτικής αξιολόγησης επενδυτικής βαθμίδας, είδε μεγάλο μέρος αυτής της επιτυχίας να εξαφανίζεται μέσα σε 24 ώρες.
Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για μια αναθεωρημένη παγκόσμια στρατηγική αντιμετώπισης των κλιματικών κρίσεων, πέρα από τις παραδοσιακές μεθόδους χρηματοδότησης. Η Melissa προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την Καραϊβική.
Προκλήσεις και προοπτικές για την κλιματική χρηματοδότηση
Οι επιπτώσεις του τυφώνα Melissa στην Τζαμάικα είναι χαρακτηριστικές της ευρύτερης πρόκλησης που αντιμετωπίζουν τα ευάλωτα έθνη απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η ζημία ήταν πολύ μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, όταν το νησί έχασε περίπου το 10% του ΑΕΠ του.
Ο Σαμούντα σημείωσε ότι η πανδημία «δεν παρέσυρε γέφυρες, δεν κατέστρεψε δρόμους, δεν διέκοψε την υδροδότηση με τον τρόπο που το έκανε αυτό το συγκεκριμένο περιστατικό». Η διεθνής κοινότητα καλείται να ανταποκριθεί με ουσιαστική και άμεση βοήθεια, αναγνωρίζοντας την ιστορική ευθύνη των πλουσιότερων χωρών για την κλιματική κρίση και την ανάγκη για νέα, δίκαια μοντέλα χρηματοδότησης που δεν θα επιβαρύνουν περαιτέρω τις χώρες που πλήττονται δυσανάλογα.
