Τούρκοι βουλευτές θα επισκεφθούν τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν

Τούρκοι βουλευτές που επιβλέπουν τον αφοπλισμό της απαγορευμένης μαχητικής οργάνωσης PKK θα επισκεφθούν τον φυλακισμένο ηγέτη της, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, στη φυλακή του νησιού, όπως μετέδωσε την Παρασκευή το κρατικό δίκτυο TRT Haber. Η κίνηση αυτή έρχεται μετά από αιφνιδιαστική πρόταση του υπερεθνικιστή συμμάχου του Προέδρου Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, σηματοδοτώντας μια νέα φάση στις προσπάθειες συμφιλίωσης.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας μακράς και περίπλοκης διαδικασίας ειρήνευσης μεταξύ της Τουρκίας και του PKK, μιας οργάνωσης που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ίδια την Τουρκία. Το παρασκήνιο της υπόθεσης περιλαμβάνει μια τετραετή εξέγερση που κόστισε πάνω από 40.000 ζωές και επέβαλε βαρύ οικονομικό και κοινωνικό βάρος στη χώρα.

Η απόφαση για την επίσκεψη και το πολιτικό παρασκήνιο

Όπως μεταδίδει το Reuters, η απόφαση για την επίσκεψη στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ηγέτη του PKK, ελήφθη σήμερα, Παρασκευή, από την κοινοβουλευτική επιτροπή που επιβλέπει τη διαδικασία αφοπλισμού. Η πλειοψηφία των βουλευτών ψήφισε υπέρ της πραγματοποίησης της επίσκεψης, αν και η ακριβής ημερομηνία παραμένει άγνωστη.

Η πρόταση για αυτή την επίσκεψη προήλθε αιφνιδιαστικά από τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, τον υπερεθνικιστή σύμμαχο του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στο παρελθόν είχε σκληρή στάση απέναντι στον Οτσαλάν. Ο ίδιος ο Ερντογάν έχει υποδείξει ότι μπορεί να είναι ανοιχτός στο ενδεχόμενο ο Οτσαλάν να απευθυνθεί στους βουλευτές, κάτι που δείχνει μια πιθανή μετατόπιση στην επίσημη στάση.

Αυτή η κίνηση έρχεται σε μια περίοδο όπου οι συζητήσεις για την ειρήνευση στην Τουρκία είναι εντατικές. Πρόσφατα, στις 4 Νοεμβρίου, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί πρότεινε την απελευθέρωση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ενός άλλου Κούρδου πολιτικού, γεγονός που υποδηλώνει μια ευρύτερη αλλαγή στρατηγικής.

Η επίσκεψη στον Οτσαλάν, ο οποίος βρίσκεται σε σχεδόν πλήρη απομόνωση στο νησί-φυλακή Ιμραλί από τη σύλληψή του το 1999, αποτελεί σημαντικό βήμα στις προσπάθειες για την επίλυση του κουρδικού ζητήματος.

Η διαδικασία αφοπλισμού και οι προκλήσεις

Τον Μάιο του προηγούμενου έτους, το PKK ανακοίνωσε ότι θα αφοπλιστεί και θα διαλυθεί, ανταποκρινόμενο στην έκκληση του Οτσαλάν να τερματίσει τον ένοπλο αγώνα του. Τον Ιούλιο, η οργάνωση έκαψε συμβολικά όπλα, ενώ τον περασμένο μήνα ανακοίνωσε την απόσυρση μαχητών της από την Τουρκία, ως μέρος της διαδικασίας αφοπλισμού.

Το PKK κάλεσε την Άγκυρα να λάβει μέτρα ώστε τα μέλη του να συμμετάσχουν στην «δημοκρατική πολιτική». Ωστόσο, οι όροι της συμφιλίωσης παραμένουν ευαίσθητοι. Η Άγκυρα είναι επιφυλακτική στο να προσφέρει ευρεία αμνηστία για αυτό που θεωρεί παρελθόντα εγκλήματα μιας τρομοκρατικής οργάνωσης.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η ισορροπία μεταξύ της επιθυμίας για ειρήνη και της ανάγκης για δικαιοσύνη, καθώς και οι πολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης. Η αγορά φαίνεται να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η σταθερότητα στην περιοχή μπορεί να έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις.

Παρά τις αναφορές ότι η Τουρκία ετοίμαζε νόμο για την επιστροφή χιλιάδων μαχητών και αμάχων του PKK από κρησφύγετα στο βόρειο Ιράκ, οι διαπραγματεύσεις προχωρούν με αργούς ρυθμούς λόγω της ευαισθησίας του θέματος. Η προοπτική μιας πλήρους αμνηστίας παραμένει ένα ακανθώδες ζήτημα για την τουρκική κυβέρνηση.

Ο αντίκτυπος στην πολιτική σκηνή και η επόμενη μέρα

Η επίσκεψη των βουλευτών στον Οτσαλάν αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυ στην τουρκική πολιτική σκηνή. Οι βουλευτές του φιλοκουρδικού κόμματος DEM, οι οποίοι διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στη διευκόλυνση της διαδικασίας αφοπλισμού, τον έχουν επισκεφθεί τακτικά στο παρελθόν.

Αυτή η νέα επίσκεψη, με την υποστήριξη πλέον και άλλων κομμάτων, μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στη διαδικασία ειρήνευσης. Ωστόχος, η ιστορία της σύγκρουσης είναι μακρά και οι κοινωνικές και πολιτικές διαιρέσεις που προκάλεσε η εξέγερση του PKK παραμένουν βαθιές.

Η επόμενη μέρα θα εξαρτηθεί από το περιεχόμενο των συνομιλιών και τις αντιδράσεις τόσο εντός της Τουρκίας όσο και από τους διεθνείς παρατηρητές. Η επίλυση του κουρδικού ζητήματος αποτελεί πρόκληση δεκαετιών και κάθε βήμα προς την ειρήνη παρακολουθείται με προσοχή.

Η ικανότητα της Άγκυρας να διαχειριστεί τις πολιτικές ευαισθησίες και να προσφέρει έναν πραγματικό οδικό χάρτη για την ένταξη των πρώην μαχητών στην κοινωνία θα είναι καθοριστική για την επιτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας.