Μια απρόσμενη διπλωματική εξέλιξη ανατρέπει τα δεδομένα στις σχέσεις Γερμανίας και Κίνας, καθώς ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, Γιόχαν Βάντεπφουλ, αναγκάστηκε να αναβάλει την προγραμματισμένη επίσκεψή του στο Πεκίνο. Η απόφαση αυτή, που ελήφθη εν μέσω κλιμακούμενων εντάσεων και ελάχιστων επιβεβαιωμένων συναντήσεων, σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην τεταμένη σχέση μεταξύ των δύο χωρών, αναδεικνύοντας τις βαθιές διαφωνίες που πλέον επισκιάζουν τον διμερή διάλογο.
Μια απρόσμενη διπλωματική αναβολή
Ο Γιόχαν Βάντεπφουλ, ο οποίος επρόκειτο να αναχωρήσει για την Κίνα την Κυριακή, ακύρωσε το διπλωματικό του ταξίδι, με εκπρόσωπο του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών να δηλώνει ότι «το ταξίδι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή τη στιγμή και θα αναβληθεί για μεταγενέστερη ημερομηνία».
Η επίσημη αιτιολόγηση επικεντρώθηκε στην απουσία επαρκών συναντήσεων με την κινεζική πλευρά, πέραν της επιβεβαιωμένης συνάντησης με τον Κινέζο ομόλογό του, Γουάνγκ Γι.
Αυτή η κίνηση από το Βερολίνο δεν αποτελεί απλώς μια γραφειοκρατική απόφαση, αλλά αντανακλά μια βαθιά δυσαρέσκεια και αυξανόμενη δυσπιστία. Η αδυναμία εξασφάλισης ενός περιεκτικού προγράμματος συναντήσεων υψηλού επιπέδου υποδηλώνει είτε κινεζική αδιαφορία είτε σκοπιμότητα να περιοριστεί η ατζέντα των συνομιλιών, κάτι που η γερμανική πλευρά δεν ήταν διατεθειμένη να αποδεχθεί.
Οι πολλαπλές πηγές της έντασης στις διμερείς σχέσεις
Η αναβολή του ταξιδιού έρχεται ως επιστέγασμα μιας σειράς γεγονότων που έχουν επιδεινώσει τις σχέσεις Γερμανίας-Κίνας τους τελευταίους μήνες. Οι κύριες πηγές τριβής περιλαμβάνουν τους εξαγωγικούς περιορισμούς που επιβάλλει το Πεκίνο σε σπάνιες γαίες και μικροτσίπ, καθώς και την έντονη κριτική της Γερμανίας σχετικά με τη στάση της Κίνας έναντι της Ταϊβάν και τις ενέργειές της στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Αυτά τα ζητήματα έχουν δημιουργήσει ένα πολύπλοκο πλέγμα διαφωνιών που απαιτεί προσεκτική διπλωματική διαχείριση.
Το κρίσιμο ζήτημα των μικροτσίπ και των σπάνιων γαιών
Λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση της αναβολής, η Γερμανίδα Υπουργός Οικονομίας, Κατερίνα Ράιχε, αποκάλυψε ότι το Βερολίνο είχε καταθέσει επίσημη διπλωματική διαμαρτυρία κατά της Κίνας για το μπλοκάρισμα των αποστολών ημιαγωγών. «Έχουμε πληγεί σκληρά από την έλλειψη τσιπ, επειδή η γερμανική οικονομία εξαρτάται από αυτά τα τσιπ», δήλωσε η ίδια, υπογραμμίζοντας την κρίσιμη σημασία των μικροτσίπ για την εγχώρια βιομηχανία, ιδίως τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και της τεχνολογίας.
Η Κίνα, ως κύριος παραγωγός, κατέχει μοχλό πίεσης που χρησιμοποιεί συστηματικά.
Προτεινόμενο Οι προοπτικές συνάντησης Τραμπ-Πούτιν στη Βουδαπέστη εξασθενούν
Η σκιά του πολέμου στην Ουκρανία
Ένα άλλο σοβαρό σημείο τριβής αποτελεί η στάση της Κίνας απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία. Τον Αύγουστο, ο Υπουργός Εξωτερικών Βάντεπφουλ είχε επισημάνει ότι η Κίνα παρέχει «κρίσιμη» υποστήριξη στη Ρωσία, η οποία επιτρέπει στον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να συνεχίζει τον πόλεμο.
Αυτή η υποστήριξη έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις προσπάθειες της Δύσης να απομονώσει τη Ρωσία και έχει ενισχύσει τις ανησυχίες για τη γεωπολιτική ευθυγράμμιση του Πεκίνου. Η διαφωνία για τον πόλεμο στην Ουκρανία προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας στις ήδη τεταμένες σχέσεις.
Οι προσδοκίες από το ματαιωθέν ταξίδι
Ο αρχικός προγραμματισμός του Βάντεπφουλ περιλάμβανε μια συγκεκριμένη ατζέντα: να πιέσει το Πεκίνο να χαλαρώσει τους εξαγωγικούς περιορισμούς σε σπάνιες γαίες και ημιαγωγούς. Επιπλέον, είχε σκοπό να συζητήσει τρόπους πίεσης προς τη Ρωσία για να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις και να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η αναβολή σημαίνει ότι αυτές οι κρίσιμες συζητήσεις δεν θα πραγματοποιηθούν άμεσα, χάνοντας μια ευκαιρία για άμεση διπλωματική παρέμβαση σε αυτά τα φλέγοντα ζητήματα.
Η ευρωπαϊκή προσέγγιση έναντι του Πεκίνου
Ενώ η Γερμανία αντιμετωπίζει διπλωματικά εμπόδια, η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να συνεχίζει τις δικές της προσπάθειες διαλόγου με το Πεκίνο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε την Παρασκευή ότι «τόσο προσωπικές όσο και διαδικτυακές τεχνικές συναντήσεις υψηλού επιπέδου θα πραγματοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα».
Αυτό έρχεται μετά τη συνομιλία του Επιτρόπου Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, με τον Κινέζο ομόλογό του, Γουάνγκ Γουεντάο, την Τρίτη.
Αυτή η διαφοροποίηση στην προσέγγιση μπορεί να υποδηλώνει μια πολυεπίπεδη ευρωπαϊκή στρατηγική, όπου οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να διατηρήσουν ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας για εμπορικά ζητήματα, ακόμη και όταν οι διμερείς σχέσεις μεταξύ μεμονωμένων κρατών μελών και της Κίνας δοκιμάζονται.
Η ικανότητα της ΕΕ να διατηρήσει τον διάλογο εν μέσω αυτών των εντάσεων θα είναι καθοριστική για το μέλλον των ευρω-κινεζικών σχέσεων συνολικά.
Η απόφαση της Γερμανίας σηματοδοτεί μια δραματική επιδείνωση στις σχέσεις της με την Κίνα, ωθώντας τις ήδη τεταμένες διμερείς σχέσεις σε ένα πιο αβέβαιο μέλλον. Οι επόμενοι μήνες θα αποκαλύψουν εάν αυτή η διπλωματική αναποδιά θα οδηγήσει σε περαιτέρω απομόνωση ή θα ωθήσει και τις δύο πλευρές σε μια αναγκαία επανεκτίμηση των στρατηγικών τους, προκειμένου να διαχειριστούν τις πολυάριθμες προκλήσεις που αναδύονται στο διεθνές προσκήνιο.
