Η κυβέρνηση του Τατζικιστάν ανακοίνωσε την κυκλοφορία της εφαρμογής μηνυμάτων ORIZ ως «βήμα προς την ψηφιακή ανεξαρτησία». Στην ανακοίνωση η κρατική υπηρεσία επικοινωνιών τόνισε ότι όλα τα δεδομένα θα αποθηκεύονται στην επικράτεια της χώρας, ενώ η πρωτοβουλία απευθύνεται εν μέρει στους μετανάστες που εργάζονται στη Ρωσία και έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ορισμένες πλατφόρμες, μετανάστες στη Ρωσία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η ανακοίνωση δημοσιεύθηκε στις 12 Νοεμβρίου.
Στόχος της εφαρμογής
Η λανσάρισμα της ORIZ περιγράφεται από την κυβέρνηση ως προσπάθεια μείωσης της εξάρτησης από αλλοδαπά δίκτυα, ειδικά σε περιπτώσεις που η πρόσβαση σε υπηρεσίες περιορίζεται στο εξωτερικό, ενώ επιδιώκεται και η διευκόλυνση της επικοινωνίας των Τατζίκων εργαζομένων στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η δήλωση αναφέρει ότι η πλατφόρμα σχεδιάστηκε ώστε να φιλοξενεί υπηρεσίες και εργαλεία επικοινωνίας εντός εθνικού ελέγχου, με στόχο τη διαφύλαξη της τοπικής ασφάλειας.
Στο κείμενο της ανακοίνωσης επισημάνθηκε η σημασία της τοπικής αποθήκευσης δεδομένων για την ασφάλεια πληροφοριών, χωρίς να περιγράφονται τεχνικές λεπτομέρειες κρυπτογράφησης ή πολιτικές ιδιωτικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση τόνισε ότι η διαχείριση δεδομένων θα γίνεται εντός Τατζικιστάν, ενώ παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της διαλειτουργικότητας με διεθνείς πλατφόρμες.
Παρόμοιες πρωτοβουλίες στην περιοχή
Σε γειτονικές χώρες έχουν αναπτυχθεί αντίστοιχες κρατικές ή κρατικά υποστηριζόμενες λύσεις, με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από διεθνείς εφαρμογές. Για παράδειγμα, η Ρωσία προώθησε την κρατική εφαρμογή MAX, ενώ το Καζακστάν έχει αναπτύξει την Aitu, καταδεικνύοντας την τάση για εθνικές πλατφόρμες στην περιοχή.
Η τάση αυτή συνοδεύει συζητήσεις για ψηφιακή κυριαρχία και εθνική ελέγχου.
Παρά τις κινήσεις αυτές, σε πολλούς από τους μετασοβιετικούς χώρους οι διεθνείς εφαρμογές παραμένουν δημοφιλείς και ευρέως σε χρήση, με αποτέλεσμα οι νέες πλατφόρμες να προσπαθούν να προσφέρουν εναλλακτικά χαρακτηριστικά και τοπική συμμόρφωση. Η παρουσία του ORIZ παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση χωρίς να αντικαθιστά άμεσα τις υπάρχουσες υπηρεσίες.
Πολιτικό υπόβαθρο
Το Τατζικιστάν, μία από τις φτωχότερες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, κυβερνάται από τον Πρόεδρο Εμομάλι Ραχμόν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και διατηρεί αυστηρό έλεγχο της πολιτικής ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, η τεχνολογική πολιτική συχνά συνδέεται με την εθνική ασφάλεια και τη ρύθμιση της ροής πληροφοριών, ενώ οι επιλογές της εκτελεστικής εξουσίας επηρεάζουν την υιοθέτηση τέτοιων λύσεων.
Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι η νέα εφαρμογή στοχεύει κυρίως στην εξυπηρέτηση των πολιτών και των μεταναστών, χωρίς να παρατίθενται λεπτομέρειες για τη λειτουργία ή τους όρους χρήσης. Σε κάθε περίπτωση, η κίνηση εντάσσεται σε ευρύτερα σχήματα όπου κράτη προωθούν εθνικές ψηφιακές πλατφόρμες για λόγους ασφάλειας και διαχείρισης δεδομένων, κάτι που παρατηρείται και σε άλλες χώρες της περιοχής.
