Η Ρουμανία επιδιώκει να μετατρέψει την αύξηση των ευρωπαϊκών δαπανών για την άμυνα σε εργοστάσια και θέσεις εργασίας στην χώρα. Ο υπουργός Άμυνας Liviu-Ionuț Moșteanu είπε στην POLITICO ότι η κυβέρνηση απαιτεί βιομηχανική επιστροφή από τα προγράμματα προμηθειών, ενώ παράλληλα αξιοποιεί το ευρωπαϊκό σχήμα SAFE για χαμηλότοκα δάνεια.
Μια φιλοδοξία οικονομικής επιστροφής
Η ρουμανική στρατηγική δεν περιορίζεται στην αγορά οπλικών συστημάτων: στόχος είναι η τοπική παραγωγή ώστε μέρος των πόρων να κυλήσει πίσω στην εθνική οικονομία. Η κυβέρνηση έχει υποβάλει αίτημα για περίπου 16,7 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα SAFE, με την πρόθεση να χρηματοδοτηθούν εξοπλιστικά προγράμματα και υποδομές.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον υπουργό, δύο τρίτα των πόρων που ζητούνται υπό το SAFE προορίζονται για εξοπλισμό και το υπόλοιπο για έργα υποδομής, ενώ το πακέτο περιλαμβάνει επίσης στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Η έμφαση στην εγχώρια συναρμολόγηση αντανακλά μια ευρύτερη επιθυμία για δημιουργία βιομηχανικών θέσεων.
Όροι προμηθειών και πολιτικές επιλογές
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι μεγάλες διαγωνιστικές διαδικασίες περιέχουν ρήτρες για τελική συναρμολόγηση εντός Ρουμανίας — για παράδειγμα ο τρέχων διαγωνισμός ύψους περίπου 6,5 δισ. ευρώ για περισσότερα από 200 τανκς απαιτεί συναρμολόγηση στη χώρα. Ο Moșteanu τόνισε ότι, εάν οι ευρωπαϊκοί προμηθευτές δεν αποδεχθούν τέτοιους όρους, το Βουκουρέστι θα αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις, ακόμα και εκτός ΕΕ.
Το σκεπτικό συνδέεται με τις ευρύτερες ευρωπαϊκές προσπάθειες επανεξοπλισμού: οι στόχοι για αυξημένες δαπάνες οδηγούν σε πληθώρα συμβάσεων που μπορούν να διαμορφώσουν νέες παραγωγικές αλυσίδες στην ήπειρο. Παράλληλα, η Ρουμανία εξετάζει τη μεταφορά ορισμένων προγραμμάτων από το SAFE στον εθνικό προϋπολογισμό όταν οι όροι δεν είναι συμφέροντες.
Προσαρμογή της βιομηχανίας και υπάρχουσες δυνατότητες
Η χώρα διαθέτει ήδη βιομηχανική υποδομή και μια αναπτυγμένη αυτοκινητοβιομηχανία που, σύμφωνα με τον υπουργό, μπορεί να υποστηρίξει τη γρήγορη κλιμάκωση παραγωγής για αμυντικά συστήματα. Γραμμές παραγωγής και εφοδιαστικές αλυσίδες του κλάδου αυτοκινήτου θεωρούνται χρήσιμα εργαλεία για τη μετατροπή σε στρατιωτική παραγωγή.
Προτεινόμενο Ο Zelenskyy ζητά εντονότερα πλήγματα σε διυλιστήρια της Ρωσίας
Παράγοντες του χώρου έχουν ήδη προσελκύσει μεγάλους παίκτες: η συμφωνία με τη Rheinmetall για την ανέγερση εργοστασίου πυριτίδας, με μερική χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την παραγωγή πυρομαχικών, αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα συνεργασίας.
Επιπλέον, εταιρείες όπως η Hanwha Aerospace έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για παραγωγικές βάσεις στη Ρουμανία, υπογραμμίζοντας το δυναμικό μετατροπής της χώρας σε περιφερειακό κόμβο.
Γεωστρατηγική θέση και εκσυγχρονισμός ενόπλων δυνάμεων
Η Ρουμανία, που συνορεύει με την Ουκρανία και τη ΜολΔαβία και έχει πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, παίζει κρίσιμο ρόλο στην ασφάλεια της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Διευρυμένη παρουσία του ΝΑΤΟ στο έδαφός της, συμπεριλαμβανομένης μιας μάχιμης ομάδας υπό γαλλική ηγεσία με αμερικανικές δυνάμεις, ενισχύει αυτή τη σημασία.
Σε επίπεδο εξοπλισμών, η Ρουμανία έχει προχωρήσει σε σημαντικές αγορές, όπως το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας Patriot, μαχητικά F-35 και αυτοκινούμενα πυροβόλα K9. Αυτές οι επενδύσεις επιταχύνουν τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων μετά από δεκαετίες χρήσης παλαιού υλικού.
Προκλήσεις υλοποίησης και ρυθμιστικό πλαίσιο
Παρά το ενδιαφέρον για παραγωγή, η Ρουμανία αναγνωρίζει την ανάγκη εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων εγκαταστάσεων και απλοποίησης του θεσμικού πλαισίου για να προσελκύσει γρήγορα επενδύσεις. Διοικητική απλοποίηση και νομικές αλλαγές στοχεύουν στην επιτάχυνση της εγκατάστασης νέων μονάδων και στην προσέλκυση ξένων συνεργασιών.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η νέα δέσμη στόχων δαπανών — με τον στόχο του ΝΑΤΟ να φτάσει στο 5% του ΑΕΠ ως το 2035 — δημιουργεί πρόσθετη ζήτηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η επίτευξη αυτού του επιπέδου απαιτεί περίπου 288 δισ. ευρώ επιπλέον δαπάνες ετησίως στην Ένωση, γεγονός που μεταφράζεται σε ευκαιρίες για χώρες που θέλουν να συμμετάσχουν στις αλυσίδες προμήθειας.
Η ρουμανική προσέγγιση συνδυάζει διπλή πίεση: να εξασφαλίσει σύγχρονο εξοπλισμό για τις ένοπλες δυνάμεις και, ταυτόχρονα, να αναπτύξει μια βιομηχανική βάση που θα αποφέρει οικονομικά οφέλη. Οι επιλογές που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια θα καθορίσουν αν η χώρα θα μετατραπεί σε σταθερό παραγωγικό κόμβο ή αν θα παραμείνει κυρίως αγοραστής στρατιωτικού εξοπλισμού.
