Οι πολίτες του Ιράκ φτάνουν στο προεκλογικό τελικό στάδιο με εμφανή συναισθήματα απογοήτευσης και επιφυλακτικότητα, θεωρώντας πως η επικοινωνιακή προσπάθεια των κομμάτων δύσκολα θα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές. Η ψηφοφορία της 11ης Νοεμβρίου αναμένεται να ελέγξει την αντοχή της εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, καθώς πολλοί βλέπουν τις προεκλογικές αφίσες ως επιφανειακά μηνύματα χωρίς αντίκρισμα.
Το υπόβαθρο της δυσπιστίας
Από την επέμβαση του 2003, οι καθημερινές δυσκολίες για μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχουν ρίζες σε διαδεδομένη διαφθορά και χρόνια αδυναμιών στις δημόσιες υπηρεσίες. Η ανεργία και τα προβλήματα υποδομών παραμένουν βασικά ζητήματα που πολλοί πολίτες συνδέουν με την επικράτηση παγιωμένων πολιτικών ομάδων.
Πολλοί Ιρακινοί επιρρίπτουν την ευθύνη σε ηγεσίες που επικεντρώνονται σε σφετερισμούς εξουσίας με σεκταριστική χροιά, αντί να αντιμετωπίζουν τα καθημερινά προβλήματα. Η αντίληψη ότι τα πετρελαϊκά έσοδα ωφελούν κυρίως το πολιτικό κατεστημένο ενισχύει την εικόνα περιορισμένων οφελών για τον ευρύτερο πληθυσμό.
Δύναμη, ένοπλες ομάδες και διακυβέρνηση
Στο πολιτικό σκηνικό συνυπάρχουν κόμματα που διαθέτουν ισχυρούς δεσμούς με ένοπλες παρατάξεις και ομάδες με προσέγγιση προς το Ιράν, στοιχείο που καταδεικνύει την επικαλυπτόμενη επιρροή μεταξύ πολιτικής και οπλισμένων δικτύων. Αυτή η σχέση, σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές, περιορίζει την ελευθερία δράσης των θεσμών.
Τα ίδια κόμματα κατηγορούνται από πολίτες για χρήση πελατειακών μηχανισμών κατά την πρόσβαση σε κρατικούς πόρους, ενώ οι κατηγορίες αυτές αντικρούονται δημόσια από τους εμπλεκόμενους σχηματισμούς. Η διαμάχη αυτή τροφοδοτεί την εντύπωση πως οι ισχυροί ελέγχουν κρίσιμες θέσεις και συμβόλαια.
Απειλές προς υποψηφίους και μέτρα ασφαλείας
Η δολοφονία του υποψηφίου Safa al-Mashhadani, που είχε εκφράσει κριτική για τη διαφθορά και την παρουσία παραστρατιωτικών στοιχείων, έχει αυξήσει την ανησυχία για την ασφάλεια του πολιτικού προσωπικού. Σε αυτό το πλαίσιο, υποψήφιοι όπως η Tabark Tariq al-Azzawi έχουν δηλώσει πως δέχονται προειδοποιητικές απειλές και φοβούνται για την ασφάλειά τους.
Προτεινόμενο Η πρεσβεία των ΗΠΑ ζητά από Αμερικανούς στην Τανζανία να παραμείνουν στη θέση τους μετά τις εκλογές
Οι αρχές, σύμφωνα με δηλώσεις του κύριου εκπροσώπου ασφαλείας General Saad Maan, ενίσχυσαν τα μέτρα προστασίας και προχώρησαν σε συλλήψεις και έρευνες. Το Reuters όμως σημείωσε ότι δεν κατόρθωσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα τα κίνητρα πίσω από τη δολοφονία, γεγονός που δείχνει πόσο αβέβαιη παραμένει η κατάσταση.
Οι αριθμοί της εκστρατείας και η δημόσια αντίληψη
Η Ανεξάρτητη Υπηρεσία Εκλογών του Ιράκ ενέκρινε 7.768 υποψηφίους για το κοινοβούλιο, μεταξύ των οποίων 2.248 γυναίκες και 5.520 άνδρες, ενώ η προεκλογική περίοδος ορίστηκε από 3 Οκτωβρίου έως 8 Νοεμβρίου. Παρά τα εμφανή νούμερα, πολλοί ψηφοφόροι θεωρούν πως το αποτέλεσμα θα αναπαράγει τις ισορροπίες του υπάρχοντος συστήματος.
Η εικόνα μιας εκλογικής μάχης που κατά τόπους μοιάζει προσχηματική τρέφει την αντίληψη ότι τα μεγάλα συμφέροντα διαθέτουν τα μέσα για να κατευθύνουν την έκβαση, αφήνοντας πολλούς πολίτες με περιορισμένη εμπιστοσύνη στην ικανότητα των εκλογών να φέρουν ουσιαστική αλλαγή.
Ιστορικές πληγές και προσδοκίες
Η πολιτική μεταβολή στο Ιράκ μετά το 2003 συνδέεται με βίαιες αντιδράσεις, εμφύλια ένταση και την άνοδο εξτρεμιστικών ομάδων όπως η ISIS, γεγονότα που έχουν αφήσει βαθιά σημάδια. Αυτή η ιστορική διαδρομή εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί πολλοί πολίτες αμφιβάλλουν ότι μια εκλογική διαδικασία θα ανατρέψει εύκολα χρονίζουσες δυσλειτουργίες.
Φωνές τοπικών ηγετών, όπως ο Sheikh Abdul Jaber Hamoud, επισημαίνουν πως η κρατική παρουσίας βελτιώνεται συχνά μόνο σε προεκλογικές φάσεις, ενώ ο αναλυτής Qais al-Zubaidi αναφέρεται στην πολιτική διαδικασία ως μειωμένης νομιμοποίησης από την παρέμβαση ανεξέλεγκτων όπλων.
Η ψηφοφορία της 11ης Νοεμβρίου αναμένεται να λειτουργήσει ως κρίσιμο τεστ για την ποιότητα της δημοκρατίας στο Ιράκ.
Καθώς οι κάλπες πλησιάζουν, η έκβαση δεν θα μετρηθεί μόνο από τους νικητές αλλά και από το κατά πόσο το αποτέλεσμα θα ανανεώσει ή θα αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, η επαγρύπνηση για ασφάλεια και η διαφάνεια στη διαδικασία παραμένουν καθοριστικά στοιχεία.
