Η απόφαση των πρεσβευτών της ΕΕ άνοιξε τον δρόμο για επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο σε κρίσιμους τομείς, με πρώτο το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και επακόλουθα την συμφωνία αγροδιατροφής, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να προετοιμάσει σχετική εντολή πριν από το τέλος του 2025.
Πώς προέκυψε η συμβιβαστική λύση
Οι χώρες-μέλη χρειάστηκε να γεφυρώσουν διαφορές γύρω από το ζήτημα της οικονομικής συνεισφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου, με τη δανική προεδρία να μεσολαβεί στη διατύπωση ενός συμβιβαστικού κειμένου που διασφαλίζει γρήγορο χρονοδιάγραμμα.
Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων υπήρξαν εντάσεις για το αν η Βρετανία πρέπει να συνεισφέρει στο ταμείο συνοχής της ΕΕ, αλλά στο τελικό κείμενο η συμμετοχή στην εσωτερική αγορά συνδέεται με την αναλογική οικονομική συνεισφορά, όπως προβλέπεται στη συμφωνία των πρεσβευτών, σύμφωνα με δηλώσεις που έγιναν στις συνεδριάσεις.
Ποιοι πιέζαν πιο έντονα για το εμπόριο ρεύματος
Κράτη όπως η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και το Βέλγιο είχαν θέσει την προτεραιότητα στη βελτίωση των διασυνδέσεων, καθώς ο τομέας της ενέργειας θεωρεί ότι οι τρέχουσες συνθήκες μετά το Brexit επιβαρύνουν τιμές και επενδύσεις στη Βόρεια Θάλασσα. Η πίεση αυτή βοήθησε να διαμορφωθούν οι όροι του μνημονίου που εγκρίθηκε.
Σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO, υπήρξε εσωτερική διαπραγμάτευση για την απαραίτητη γλώσσα σχετικά με την οικονομική συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να μην μπλοκαριστούν οι συνομιλίες σε κρίσιμους τομείς.
Tι σημαίνει για επιχειρήσεις και καταναλωτές
Επιχειρήσεις ενέργειας στην ηπειρωτική Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επισημάνει ότι η αποκατάσταση πιο ομαλών ροών θα μπορούσε να μειώσει την αστάθεια στις τιμές, ενώ η επενδυτική αβεβαιότητα για ανανεώσιμες πηγές στην περιοχή θα μπορούσε να περιοριστεί με καλύτερους κανόνες διασύνδεσης.
Η απόφαση περιλαμβάνει επίσης εντολή για τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας ρύπων, μια κίνηση που προβλέπεται να επηρεάσει τόσο την αγορά όσο και τη πολιτική για τις εκπομπές, καθώς οι δύο πλευρές θα διαπραγματευτούν τεχνικές λεπτομέρειες και όρους συμμετοχής.
Χρονοδιάγραμμα και πολιτικές αντιδράσεις
Οι πρεσβευτές ζήτησαν από την Επιτροπή να παρουσιάσει πρόταση εντολής διαπραγμάτευσης πριν από το τέλος του 2025 και τα δύο επιμέρους μαντάτα για αγροδιατροφή και σύνδεση αγορών ρύπων αναμένεται να επικυρωθούν στη συνάντηση του Γενικού Συμβουλίου στις 17 Νοεμβρίου.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο ο υπουργός Εμπορίου Peter Kyle δήλωσε ενώπιον επιτροπής ότι τυχόν καθυστερήσεις δεν προέρχονται από βρετανικής πλευράς, και ήδη στο παρελθόν το ΗΒ έχει συμφωνήσει να συμμετάσχει σε προγράμματα όπως το Horizon Europe και το SAFE, γεγονός που χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς στις διαπραγματεύσεις.
