- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει όριο ηλικίας 16 ετών για πρόσβαση ανηλίκων στα social media χωρίς γονική συναίνεση.
- Ζητείται προσωπική ευθύνη για τους CEO τεχνολογικών κολοσσών (π.χ. Zuckerberg, Musk) για παραβιάσεις προστασίας ανηλίκων.
- Η πρόταση πηγάζει από ανησυχίες για την ψυχική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών λόγω των πλατφορμών.
- Η έκθεση αναμένεται να επηρεάσει τις επερχόμενες νομοθετικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία ανηλίκων.
- Η Αυστραλία ήδη εφαρμόζει παρόμοιο όριο, ενώ χώρες της ΕΕ ετοιμάζουν εθνικές ρυθμίσεις.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την Τετάρτη τη θέσπιση ενός πανευρωπαϊκού κατώτατου ορίου ηλικίας 16 ετών για την πρόσβαση των ανηλίκων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων τους. Η πρόταση, όπως μεταδίδει το POLITICO, περιλαμβάνει επίσης την προσωπική ευθύνη των CEO τεχνολογικών κολοσσών, όπως ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ και ο Έλον Μασκ, για συστηματικές παραβιάσεις των διατάξεων προστασίας ανηλίκων.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια των αυξανόμενων ανησυχιών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία και την ανάπτυξη των ανηλίκων. Πολλές χώρες της ΕΕ προετοιμάζουν ήδη δικούς τους περιορισμούς, αναδεικνύοντας την ανάγκη για μια συνεκτική και ενιαία προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία των νεότερων χρηστών.
Η πρόταση για όριο ηλικίας 16+ και οι ευθύνες των CEO
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε μια ψηφοφορία που έλαβε χώρα την Τετάρτη, υποστήριξε σθεναρά την επιβολή ενός ελάχιστου ορίου ηλικίας 16 ετών για τους ανηλίκους που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων τους. Η πρόταση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης έκθεσης για την καλύτερη προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, η οποία εγκρίθηκε με 483 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 86 αποχές.
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της έκθεσης είναι η απαίτηση να λογοδοτούν προσωπικά οι διευθύνοντες σύμβουλοι τεχνολογικών εταιρειών, όπως ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Meta και ο Έλον Μασκ της X (πρώην Twitter), σε περίπτωση που οι πλατφόρμες τους παραβιάζουν συστηματικά τις ευρωπαϊκές διατάξεις για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Αυτή η προσθήκη προτάθηκε από την Ουγγαρέζα σοσιαλδημοκράτισσα Ντόρα Ντάβιντ, η οποία είχε προηγουμένως εργαστεί για τη Meta, προσδίδοντας στην πρόταση ένα επιπλέον επίπεδο εμπειρογνωμοσύνης και γνώσης του κλάδου.
Οι ανησυχίες για την ψυχική υγεία και οι εθνικές πρωτοβουλίες
Η έκκληση για αυστηρότερους κανόνες έρχεται εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για τις επιπτώσεις των πλατφορμών όπως το TikTok, το Instagram και το YouTube στην ψυχική υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών. Πολλές χώρες της ΕΕ προετοιμάζουν ήδη δικούς τους εθνικούς περιορισμούς, καθώς θεωρούν ότι η σημερινή κατάσταση απαιτεί άμεση δράση. Για παράδειγμα, η Αυστραλία βρίσκεται σε διαδικασία εφαρμογής ενός ορίου ηλικίας 16 ετών για τους χρήστες λογαριασμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μια κίνηση που έχει ήδη προκαλέσει νομικές αντιδράσεις από εφήβους.
Προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Ζητά όρια ηλικίας στα social media για την προστασία των ανηλίκων
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η αποσπασματική προσέγγιση που ενδέχεται να υιοθετηθεί χωρίς συντονισμένη ευρωπαϊκή δράση, οδηγώντας σε ένα μωσαϊκό διαφορετικών κανόνων που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νομικά κενά και να καταστήσουν την επιβολή δύσκολη. Η έκθεση του Κοινοβουλίου ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνοχή των νόμων και των μέτρων σχετικά με τους ελέγχους ηλικίας σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα.
Οι αντιδράσεις και η επιρροή σε μελλοντικές νομοθεσίες
Η πλειοψηφία των ψήφων κατά και των αποχών προήλθε από πολιτικές ομάδες της δεξιάς, οι οποίες υποστήριξαν ότι η έκθεση παρεμβαίνει υπερβολικά στις αρμοδιότητες των κρατών μελών. Αυτή η διαφωνία υπογραμμίζει τις εσωτερικές εντάσεις εντός της ΕΕ σχετικά με το εύρος της κεντρικής ρύθμισης σε θέματα που αφορούν τους πολίτες και την εθνική κυριαρχία.
Η έκθεση καθοδηγήθηκε από τη Δανή σοσιαλδημοκράτισσα Κρίστελ Σκάλντεμοσε, η οποία είχε επίσης ηγηθεί του έργου του Κοινοβουλίου για τον νόμο περί ψηφιακών υπηρεσιών (Digital Services Act), τον κανονισμό της ΕΕ για τη μετριοπάθεια περιεχομένου. Η εμπειρία της Σκάλντεμοσε σε αυτόν τον τομέα προσδίδει μεγάλο βάρος στις συστάσεις της έκθεσης, η οποία αναμένεται να επηρεάσει τις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγορεί ήδη εταιρείες όπως η Meta και το TikTok για παραβιάσεις των ψηφιακών κανόνων.
Τι αναμένεται στη συνέχεια: Οι προτάσεις της Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να προτείνει δύο νομοθετικές πράξεις που θα περιλαμβάνουν σημαντικά κεφάλαια για την προστασία των ανηλίκων το επόμενο έτος. Πρόκειται για την αναθεώρηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (Audiovisual Media Services Directive) και έναν νέο νόμο για τη ψηφιακή δικαιοσύνη (Digital Fairness Act). Οι προτάσεις του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του ορίου ηλικίας και της προσωπικής ευθύνης των CEO, αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των νομοθετικών κειμένων, ενισχύοντας το πλαίσιο προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο.
