Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έθεσε χρονοδιάγραμμα στην Επιτροπή ζητώντας αναθεώρηση της πρότασης για τον προϋπολογισμό 2028-2034, προειδοποιώντας ότι θα μπλοκάρει βασικό κομμάτι της πρότασης εάν δεν καλυφθούν οι απαιτήσεις του. Η κίνηση αυτή, που αποτυπώνεται σε επιστολή των τεσσάρων κεντρικών πολιτικών ομάδων, παρουσιάζει μια σκληρή αντίδραση απέναντι σε ριζικές παρεμβάσεις στο σύστημα κατανομής πόρων.
Ποιοι ζητούν αλλαγές και τι απαιτούν
Την επιστολή υπογράφουν οι ηγέτες των μεγαλύτερων κεντρώων πολιτικών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου, που θέτουν όρους στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο κείμενο περιγράφεται με σαφήνεια η αντίθεση σε συγκεκριμένες ιδέες που προωθεί η Επιτροπή, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πολιτική πίεση εντός των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία από έγγραφο που έφτασε στο POLITICO, οι ευρωβουλευτές έχουν επιλέξει να χρησιμοποιήσουν τη διαδικασία της ψηφοφορίας στην επόμενη ολομέλεια για να δείξουν την αποφασιστικότητά τους. Η προοπτική μιας επίσημης απόρριψης θα πιέσει την Επιτροπή να παρουσιάσει νέα εκδοχή της πρότασης, κάτι που οι πολιτικές ομάδες προτιμούν να αποφύγουν μέχρι να είναι απαραίτητο, ώστε να διατηρηθεί ο διάλογος χωρίς ρήξεις.
Σημείο τριβής: τα εθνικά προγράμματα και ο ρόλος των περιφερειών
Στο επίκεντρο της διαφωνίας βρίσκεται η ιδέα για συγκέντρωση κονδυλίων σε ενιαία εθνικά ταμεία, όπου οι πόροι για γεωργία και περιφερειακή ανάπτυξη θα διαχειρίζονται κυρίως από τα κράτη μέλη. Η αλλαγή αυτή συγκρούεται με το σημερινό μοντέλο όπου οι περιφέρειες έχουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση κονδυλίων και στη διαμόρφωση τοπικών πολιτικών.
Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η πρόταση της Επιτροπής ενδέχεται να αποδυναμώσει τον θεσμό της περιφερειακής συμμετοχής και να αλλάξει τον τρόπο κατανομής των κονδυλίων στο πλαίσιο των κοινών γεωργικών πολιτικών. Η διαφωνία δεν αφορά μόνο τεχνικά θέματα κατανομής, αλλά και τη διαφάνεια και τις εγγυήσεις για τον τρόπο εφαρμογής των πόρων.
Πολιτικές ισορροπίες και ενωσιακή νομιμοποίηση
Η κίνηση του Ευρωκοινοβουλίου αποτυπώνει την ανάγκη διατήρησης συγκεκριμένων θεσμικών ισορροπιών μεταξύ Βρυξελλών και κρατών μελών. Οι ηγέτες των ομάδων αιτούνται αλλαγές που θα διασφαλίζουν θεσμική συνέπεια και θα διαφυλάττουν δικλείδες ελέγχου στις αποφάσεις για τη δαπάνη των κονδυλίων.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση οδεύει σε συμφωνία για τη χρήση ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων προς χρηματοδότηση της Ουκρανίας
Η δυναμική αυτή επηρεάζει τις διαπραγματεύσεις για τις πλειοψηφίες στο ΕΚ και ευρύτερα επιστρέφει στο ερώτημα για το πώς θα συγκεραστούν τα εθνικά συμφέροντα με την κοινοτική στρατηγική. Η εξέλιξη αναμένεται να δοκιμάσει την ικανότητα συμβιβασμού των ομάδων κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στη συνεδρίαση της 12ης Νοεμβρίου.
Τι σημαίνει μια απόρριψη για τη διαδικασία
Μια επίσημη απόρριψη από το Ευρωκοινοβούλιο θα σημαίνει ότι η Επιτροπή θα αναγκαστεί να επανεξετάσει την πρότασή της και να παρουσιάσει αναθεωρημένη μορφή. Αυτό θα επιφέρει διαδικαστικές καθυστερήσεις, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει χώρο για εκ νέου διαπραγμάτευση στοιχείων που θεωρούνται αμφιλεγόμενα.
Οι πολιτικές ομάδες έχουν επιλέξει αυτή τη στρατηγική ως μέσο πίεσης προτού φτάσουν στην ακραία λύση της απόρριψης, ελπίζοντας ότι η Επιτροπή θα προτιμήσει να τροποποιήσει την πρόταση και όχι να αντιμετωπίσει την ανάγκη επαναδιατύπωσης στο σύνολό της.
Η όλη διαδικασία αναδεικνύει τη σημασία των διαπραγματεύσεων προϋπολογισμού και των λεπτομερειών που συχνά καθορίζουν την τελική ισορροπία δυνάμεων.
Πώς επηρεάζονται οι αγροτικές και περιφερειακές πολιτικές
Η πρόταση που έχει προτείνει η Επιτροπή θα αλλάξει τον τρόπο χρηματοδότησης της αγροτικής πολιτικής, με πιθανές επιπτώσεις στην εφαρμογή τοπικών προγραμμάτων. Η διαμάχη για τα γεωργικά κονδύλια δείχνει ότι οι αλλαγές αυτές δεν είναι απλώς τεχνικές, αλλά επηρεάζουν ευρύτερες πολιτικές επιλογές.
Σε περίπτωση που απαιτηθούν τροποποιήσεις, τα κράτη μέλη και οι τοπικοί φορείς θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμόσουν τα σχέδιά τους, ενώ οι θεσμικές συζητήσεις θα συνεχιστούν μέχρι να βρεθεί ένα πλαίσιο αποδεκτό τόσο από την Επιτροπή όσο και από την ολομέλεια.
Η επόμενη ολομέλεια στις 12 Νοεμβρίου θα είναι κρίσιμη για την πορεία της πρότασης. Η απόφαση που θα ληφθεί εκεί θα καθορίσει αν απαιτείται αναθεώρηση από την Επιτροπή ή αν ο διάλογος θα συνεχιστεί χωρίς ρηξικέλευθες κινήσεις. Το αποτέλεσμα θα αποκαλύψει πολλά για το πώς λειτουργούν οι συμβιβασμοί σε επίπεδο ΕΕ και ποια είναι η θέση των μεγάλων πολιτικών ομάδων στην προσαρμογή του κοινοτικού προϋπολογισμού.
