Η διαρροή ενός πακέτου προτάσεων για την αναθεώρηση των ψηφιακών κανόνων της ΕΕ πυροδότησε άμεσες αντιδράσεις στο Ευρωκοινοβούλιο, αφού ομάδες από το κέντρο ως την Αριστερά προειδοποίησαν για υποχώρηση των κανόνων προστασίας προσωπικών δεδομένων. Ursula von der Leyen τίθεται σε πολιτικό δίλημμα, σύμφωνα με πληροφορίες του POLITICO, ενώ η Επιτροπή μπορεί να αναθεωρήσει το σχέδιο πριν από την επίσημη παρουσίαση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να απαντήσει σε σκεπτικισμό για τις προτεινόμενες αλλαγές.
Κύρια σημεία των προτεινόμενων τροποποιήσεων
Τα προσχέδια προτείνουν μεταβολές στον τρόπο που εφαρμόζεται ο Κανονισμός GDPR, με στόχο να διευκολυνθεί η χρήση δεδομένων για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, ενώ αναφέρονται εξαιρέσεις για ομάδες ευαίσθητων πληροφοριών. Οι αλλαγές περιλαμβάνουν προτάσεις για την επανακατηγορίαση ορισμένων ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων ώστε να μην υπάγονται σε ορισμένους περιορισμούς προστασίας.
Στο ίδιο πακέτο καταγράφονται και τροποποιήσεις στον κανόνα για την τεχνητή νοημοσύνη, μεταξύ των οποίων αναβληθείσες κυρώσεις για περιεχόμενο που φέρει υδατογραφήματα και ειδικές εξαιρέσεις για μικρές επιχειρήσεις. Το κείμενο αναφέρεται σε σειρά τεχνικών προσαρμογών που, σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους, στοχεύουν στη νομοτεχνική απλοποίηση χωρίς πλήρη αξιολόγηση επιπτώσεων.
Οι προτάσεις φέρεται επίσης να ανοίγουν δυνατότητες επεξεργασίας δεδομένων που σχετίζονται με θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις, την εθνική προέλευση και την υγεία για χρήση στην εκπαίδευση αλγορίθμων, κάτι που έχει προκαλέσει έντονες επιφυλάξεις από οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων.
Παράλληλα, ερωτήματα εγείρονται για τη διατύπωση των ορισμών που θα καθορίσουν το πεδίο εφαρμογής των προστασιών.
Αντιδράσεις στο Ευρωκοινοβούλιο
Πολιτικές ομάδες των Πρασίνων, του Renew και των Σοσιαλδημοκρατών απέστειλαν επιστολές προς την Επιτροπή, εκφράζοντας έντονη ανησυχία και ζητώντας επανεξέταση ορισμένων διατάξεων πριν από την κατάθεση του επίσημου κειμένου. Η κίνηση είναι αξιοσημείωτη καθώς συνήθως οι ομάδες περιμένουν την επίσημη πρόταση για να τοποθετηθούν.
Η ευρωβουλευτής Alexandra Geese προειδοποίησε ότι οι αλλαγές θα «αποδομήσουν» την προστασία των πολιτών, ενώ ο αρμόδιος διαπραγματευτής για το AI Act Brando Benifei δήλωσε επιφυλακτικός στο ενδεχόμενο επανεξέτασης πριν τεθεί ο νόμος σε ισχύ. Την ίδια στιγμή, η πρωτοβουλία της γαλλίδας ευρωβουλευτού Leïla Chaibi προετοιμάζει κοινοβουλευτικό ερώτημα σχετικά με την εμπλοκή τρίτων χωρών.
Στο μέτωπο της κοινωνίας των πολιτών, ο ακτιβιστής Max Schrems από την Noyb προειδοποίησε για μυστικές κινήσεις που υποβαθμίζουν την προστασία δεδομένων, ενέργεια που προσέθεσε πίεση προς τους νομοθέτες. Ταυτόχρονα, οργανώσεις προστασίας ιδιωτικότητας και ανεξάρτητα δίκτυα έχουν αρχίσει εκστρατείες ενημέρωσης.
Πολιτικές ισορροπίες και η διαδρομή προς ψήφιση
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν έχει εκδώσει κοινή θέση για το προσχέδιο, ενώ υπάρχει πιθανότητα να αναζητηθεί στήριξη στη δεξιά, γεγονός που θα φέρει την πρόταση σε πολιτικό συμβιβασμό. Η συζήτηση αφορά επίσης τον τρόπο με τον οποίο η EPP θα κινηθεί απέναντι στις αντιρρήσεις των κομμάτων του κέντρου.
Ορισμένοι βουλευτές της Δεξιάς, όπως η Aura Salla, εξέφρασαν θετική στάση για πιο ευέλικτους κανόνες, ενώ άλλοι, όπως ο Piotr Müller και η Sarah Knafo, είδαν στις αλλαγές δυνατότητα ανακούφισης των επιχειρήσεων. Παράλληλα, τουλάχιστον τέσσερις χώρες — Εσθονία, Γαλλία, Αυστρία και Σλοβενία — εμφανίζονται αντίθετες σε ευρεία αναθεώρηση του GDPR, σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέρρευσαν.
Η πρόταση θα περάσει επίσης από το Συμβούλιο της ΕΕ, όπου η σύγκλιση απόψεων μένει αβέβαιη, και η Επιτροπή καλείται είτε να αναθεωρήσει το κείμενο πριν από την επίσημη παρουσίαση είτε να αντιμετωπίσει πιθανές ψηφοφορίες με ευρύτερες πολιτικές συναλλαγές.
Η εξέλιξη αναμένεται να επηρεάσει το πλαίσιο για την ψηφιακή κυριαρχία στα επόμενα χρόνια.
