Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης για μέλη που δέχονται αυξημένες μεταναστευτικές αφίξεις, ενώ τα μέτρα θα ενεργοποιούνται όταν το νέο σύμφωνο τεθεί σε ισχύ μέσα στο 2026 και υπάρξει αποδεδειγμένη ανάγκη, Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως αναφέρθηκε από την πλευρά των Βρυξελλών, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters.
Χώρες που ανακοινώθηκαν ως δικαιούχοι
Στο πρώτο στάδιο η πρόσβαση θα αφορά συγκεκριμένα κράτη μέλη, με την Επιτροπή να ορίζει ότι τέσσερις χώρες μέλη θα είναι επιλέξιμες, ανάμεσα σε αυτές η Ελλάδα και η Ιταλία, καθώς και η Κύπρος και η Ισπανία, σε περιπτώσεις έντονης μεταναστευτικής πίεσης Ελλάδα Κύπρος Ισπανία Ιταλία.
Η ενεργοποίηση του ταμείου συνδέεται με συγκεκριμένα κριτήρια στατιστικής και επιχειρησιακής φύσης· για το λόγο αυτό προβλέπεται ότι ο κανόνας θα τεθεί σε εφαρμογή όταν το σύμφωνο περάσει από όλα τα απαιτούμενα στάδια και γίνει δεσμευτικό, με ορίζοντα μέσα στο 2026 σύμφωνα με τις ημερομηνίες που ανακοινώθηκαν.
Μηχανισμός αλληλεγγύης και λειτουργία
Ο μηχανισμός προβλέπεται να λειτουργεί ως προσωρινή απάντηση σε «εστίες πίεσης», προσφέροντας πόρους ή υπηρεσίες σε κράτη που πλήττονται, με την Επιτροπή να διατηρεί ρόλο συντονισμού και αξιολόγησης προϋποθέσεων ενεργοποίησης και όρων συμμετοχής, σύμφωνα με τις δηλώσεις της Επιτροπής.
Η φύση της βοήθειας μπορεί να περιλαμβάνει χρηματοδότηση, τεχνική υποστήριξη ή μέσα για τη διαχείριση συνόρων· σε αυτό το πλαίσιο το θεσμικό εργαλείο αξιολογεί παραμέτρους όπως ο αριθμός αφίξεων και η δυνατότητα υποδοχής, με στόχο την ταχεία ανταπόκριση και την αποσυμφόρηση, ενώ αναμένεται λεπτομερής διαδικασία ελέγχου τεχνικών και νομικών όρων.
Προμήθειες ασφάλειας και εξοπλισμός
Παράλληλα, η Επιτροπή θα προκηρύξει προσφορά για την προμήθεια συστημάτων επιτήρησης και αντι-συστήμάτων, με προϋπολογισμό 250 εκατ. ευρώ, μια κίνηση που αποσκοπεί στην ενίσχυση των μέσων αντιμετώπισης στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα, ενώ στο σχετικό δελτίο αναφέρεται το ποσό σε δολάρια ως περίπου 291,55 εκατ. πρόσκληση 250 εκατ..
Η πρόσκληση αποσκοπεί στην απόκτηση τόσο εξοπλισμού επιτήρησης όσο και μέτρων για την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων μέσων, στοιχείο που χαρακτηρίζεται ως κρίσιμο για τη διαχείριση ασφαλείας στην περιοχή, με την Επιτροπή να τοποθετεί έμφαση στην τεχνική δυναμική και το κόστος drone και αντι-drone ως μέρος της στρατηγικής drone και αντι-drone.
Η στήριξη σε μέσα και υπηρεσίες θα συνδυαστεί με τις διαδικασίες αξιολόγησης της ικανότητας των κρατών μελών να διαχειρίζονται τις αφίξεις, και σε κάθε περίπτωση η ενεργοποίηση θα προϋποθέτει τεκμηριωμένες αναφορές και συμμόρφωση με το νομοθετικό πλαίσιο της Ένωσης, χωρίς να παραβιάζονται οι διεθνείς υποχρεώσεις για παροχή προστασίας.
Συνολικά, το πακέτο που παρουσίασε η Επιτροπή στοχεύει στην προσθήκη εργαλείων άμεσης απόκρισης για κράτη που υφίστανται πίεση, ενώ παραμένει ανοιχτή η συζήτηση για τις λεπτομέρειες της εφαρμογής και των διαδικασιών διαχείρισης κρίσεων που θα συνοδεύσουν την υλοποίηση.
