Σε ομιλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσίασε τρεις εναλλακτικές για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, επισημαίνοντας ότι η πλέον αποδοτική λύση είναι ένα δάνειο αποζημιώσεων με βάση δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Η πρόταση συνδέει την παροχή κεφαλαίων με την προοπτική είσπραξης αποζημιώσεων, ενώ ο στόχος είναι η διατήρηση της σταθερής στήριξης της άμυνας. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, η αναφορά έγινε στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι επιλογές χρηματοδότησης
Στην παρουσίαση καταγράφηκαν τρεις επιλογές που μπορούν να κινητοποιήσουν πόρους: αξιοποίηση δημοσιονομικού χώρου, άμεση χρήση δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων, ή συλλογική δανειοδότηση από τα κράτη μέλη. Η πρώτη πρόταση περιγράφει την αξιοποίηση του headroom στον προϋπολογισμό ως μέσο προσωρινής ρευστότητας, χωρίς νέες μόνιμες δεσμεύσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο τονίστηκε ότι το headroom στον προϋπολογισμό μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμη λύση.
Ως ξεχωριστή πρόταση προτάθηκε ένα δάνειο αποζημιώσεων το οποίο θα στηριχθεί σε συγκεκριμένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας που έχουν τεθεί υπό περιορισμούς, με την πρόβλεψη ότι η Ουκρανία θα αποπληρώσει σε περίπτωση που υπάρξει πληρωμή αποζημιώσεων από τη Ρωσία.
Η τεχνική περιλαμβάνει μηχανισμούς για τη διαχείριση των δεσμευμένων κεφαλαίων και τον έλεγχο της χρήσης τους, όπως εξηγήθηκε σχετικά με τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Μια τρίτη οδός είναι η συλλογική συγκέντρωση κεφαλαίων από τα ίδια τα κράτη μέλη, με στόχο τη δημιουργία κεφαλαίων χωρίς παρέμβαση του κοινού προϋπολογισμού. Η επιλογή αυτή απαιτεί συντονισμό μεταξύ κυβερνήσεων και συμφωνίες για εγγυήσεις, και ενδέχεται να καθορίσει διαφορετικούς όρους από την προσέγγιση με την αξιοποίηση ενεργητικού, όπως ανέφερε ο λόγος και μέσω της συμφωνία μεταξύ κρατών.
Πλεονεκτήματα του δανείου αποζημιώσεων
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση οδεύει σε συμφωνία για τη χρήση ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων προς χρηματοδότηση της Ουκρανίας
Η πρόταση του δανείου ως μέσου χρηματοδότησης παρουσιάζεται ως τρόπος για την άμεση υποστήριξη της άμυνας και τη διαφύλαξη λειτουργικών αναγκών του κράτους, παρέχοντας ροή κεφαλαίων χωρίς να επιβαρύνει μακροπρόθεσμα τον προϋπολογισμό των δανειοδοτών. Το σχήμα επιτρέπει ευελιξία στη χρήση κονδυλίων για κρίσιμες ανάγκες και ενισχύει τη σταθερότητα της οικονομίας, σύμφωνα με την αξιολόγηση των ωφελειών και με αναφορές για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Το βασικό επιχείρημα είναι ότι η αποπληρωμή του δανείου θα εξαρτηθεί από την τελική πληρωμή αποζημιώσεων από τρίτο μέρος, μειώνοντας έτσι το άμεσο δημοσιονομικό ρίσκο για τα κράτη μέλη. Η διασύνδεση αυτή παρουσιάζεται ως δέσμευση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό που ορίστηκε και όχι για άλλα δημόσια έξοδα, όπως τονίστηκε στην ομιλία.
Πρακτικά και νομικά ζητήματα
Η εφαρμογή ενός τέτοιου μηχανισμού απαιτεί σαφές νομικό πλαίσιο για τη δέσμευση, φύλαξη και απελευθέρωση των στοιχείων ενεργητικού, καθώς και κανόνες για τη διαχείριση του ρίσκου. Τεχνικές λεπτομέρειες για την πρόσβαση στα χρήματα, τις εγγυήσεις και τις διαδικασίες είσπραξης αποζημιώσεων θα πρέπει να αποτυπωθούν σε δεσμευτικούς κανόνες, αναδεικνύοντας την ανάγκη για νομικό συντονισμό εντός της ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο, με αναφορά στο νομικό πλαίσιο ΕΕ.
Τέλος, η πολιτική αποδοχή και ο χρονικός ορίζοντας για την ενεργοποίηση οποιασδήποτε λύσης εξαρτώνται από διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών και από την αξιολόγηση νομικών κινδύνων, καθώς απαιτείται συναινετική απόφαση για τις δεσμεύσεις αυτές. Οι διαβουλεύσεις προβλέπουν συζητήσεις για το χρονοδιάγραμμα και την κατανομή ευθυνών, με τις επιλογές κρατών μελών να παραμένουν καθοριστικής σημασίας για την τελική απόφαση, όπως αναφέρθηκε στη συνεδρίαση.
