Το Ισραηλινό μνημείο Yad Vashem δήλωσε ότι έχει καταχωρίσει τα πέντε εκατομμύρια ονόματα από τα περισσότερα από έξι εκατομμύρια Εβραίους που σκοτώθηκαν στο Ολοκαύτωμα, ενώ παραμένει ανοικτό πεδίο για επιπλέον αποκαλύψεις μέσω ψηφιακών εργαλείων. Σύμφωνα με το Reuters, το ίδρυμα τονίζει ότι περίπου ένα εκατομμύριο θύματα παραμένουν άγνωστα και ότι η έρευνα συνεχίζεται για την ταυτοποίησή τους.
Η κλίμακα της καταγραφής
Η προσπάθεια καταγραφής των θυμάτων διαρκεί δεκαετίες και έχει συγκεντρώσει πλήθος μαρτυριών και αρχείων, τα οποία σήμερα συγκεντρώνονται σε μια κεντρική βάση. Στη βάση αυτή, αρχεία προσωπικών φακέλων και καταχωρίσεις εμφανίζονται μαζί με φωτογραφικό υλικό και αναφορές από κοιμητήρια.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις του Yad Vashem, η καταγραφή έχει ήδη βοηθήσει πολλές οικογένειες να ανακαλύψουν χαμένα μέλη, καθώς τα δεδομένα είναι διαθέσιμα σε πολλές γλώσσες για εύκολη αναζήτηση. Στην πράξη, η βάση σε έξι γλώσσες διευκολύνει την πρόσβαση ερευνητών και συγγενών από διαφορετικά μέρη του κόσμου.
Παρά την πρόοδο, το ίδρυμα επισημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των θυμάτων ενδέχεται να παραμείνει ανώνυμο, λόγω ελλείψεων στα πρωτότυπα αρχεία και στην καταστροφή τεκμηρίων. Σε αυτό το πλαίσιο, περίπου ένα εκατομμύριο ονόματα θεωρούνται προς το παρόν αδιευκρίνιστα.
Η χρήση της τεχνολογίας στην αναγνώριση
Το Yad Vashem αναπτύσσει τεχνολογικά εργαλεία για να επιταχύνει την επεξεργασία εκατομμυρίων σελίδων και αρχείων, αφού η χειροκίνητη έρευνα είναι χρονοβόρα. Μάιος 2024 σημειώθηκε ως ο μήνας κατά τον οποίο αναφέρθηκε η ανάπτυξη ειδικού λογισμικού με χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
Το λογισμικό αυτό στοχεύει στην ανάγνωση και σύνδεση πληροφοριών από ποικίλα μέσα, όπως δηλώσεις, φιλμ και επιγραφές σε νεκροταφεία, με σκοπό την ανακάλυψη ονομάτων που δεν είχαν εντοπιστεί χειροκίνητα. Η προσέγγιση βασίζεται σε αλγορίθμους μηχανικής μάθησης για αντιστοίχιση στοιχείων.
Οι υπεύθυνοι του έργου εκτιμούν ότι μέσω αυτών των εργαλείων μπορεί να εντοπιστούν επιπλέον ονόματα, με έναν συγκεκριμένο στόχο δίπλα στην υπάρχουσα καταγραφή. Συγκεκριμένα, το Yad Vashem θεωρεί ότι είναι ρεαλιστικό να ανακτηθούν περίπου 250.000 ονόματα από μεγάλα αρχεία.
Πολιτιστική μνήμη και θεσμική ευθύνη
Η ταυτοποίηση ονομάτων αντιμετωπίζεται από το Yad Vashem ως βασική αποστολή μνήμης και δικαίωσης για τα θύματα και τις οικογένειές τους. Ο πρόεδρος του ιδρύματος, Dani Dayan, υπενθύμισε ότι η μείωση των επιζώντων κάνει την καταγραφή ακόμη πιο επείγουσα.
Ο διευθυντής της αίθουσας ονομάτων, Alexander Avram, τόνισε ότι η συστηματική καταχώριση αποκαθιστά στοιχεία της ανθρώπινης ταυτότητας των θυμάτων, τα οποία οι ναζιστικές αρχές επιχείρησαν να εξαλείψουν. Η δήλωση αυτή συνδέει την καταγραφή με την ανάγκη ιστορικής τεκμηρίωσης.
Καθώς η έρευνα προχωρά και η τεχνολογία ενσωματώνεται στη δουλειά αρχείων, οι φορείς που διατηρούν τα στοιχεία επισημαίνουν ότι πρόκειται για μια διαρκή διαδικασία, με στόχο την όσο το δυνατόν εκτενέστερη αποκατάσταση ονομάτων και προσωπικών ιστοριών.
Τα αποτελέσματα θα ενημερώνονται σταδιακά στην κεντρική βάση του Yad Vashem.
