Συντριβή του ινδικού μαχητικού Tejas στο Dubai Airshow πλήττει τις εξαγωγικές φιλοδοξίες

Η συντριβή του ινδικού μαχητικού Tejas μπροστά σε διεθνείς αγοραστές όπλων στο Dubai Airshow, την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου, αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα για το εθνικό επίτευγμα της Ινδίας, αφήνοντας το αεροσκάφος να εξαρτάται από εγχώριες στρατιωτικές παραγγελίες.

Το δυστύχημα, στο οποίο έχασε τη ζωή του ο πιλότος, επισκιάζει τις προσπάθειες της χώρας να καθιερώσει το αεροσκάφος στο εξωτερικό, σύμφωνα με το Reuters.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια των επίμονων προσπαθειών της Ινδίας να αναδείξει το Tejas ως σύμβολο της αυτονομίας της στην αμυντική τεχνολογία, ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 με στόχο την αντικατάσταση των παλαιών MiG-21 σοβιετικής προέλευσης.

Το δυστύχημα αναμένεται να αναγκάσει τη χώρα να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής για τις ανάγκες της δικής της Πολεμικής Αεροπορίας.

Η συντριβή και οι άμεσες επιπτώσεις

Η συντριβή του ινδικού μαχητικού Tejas, στην οποία έχασε τη ζωή του ο Wing Commander Namansh Syal, συνέβη μπροστά σε ένα κοινό από διεθνείς αγοραστές όπλων στο Dubai Airshow, ένα από τα μεγαλύτερα αεροπορικά σόου παγκοσμίως. Παρόλο που η αιτία της συντριβής δεν έγινε αμέσως γνωστή, το γεγονός αυτό θεωρείται ένα σημαντικό πλήγμα για τις εξαγωγικές φιλοδοξίες του αεροσκάφους, το οποίο αναπτύχθηκε επί τέσσερις δεκαετίες.

Όπως μεταδίδει το Reuters, η δημόσια αυτή απώλεια αναπόφευκτα θα επισκιάσει τις προσπάθειες της Ινδίας να καθιερώσει το τζετ στο εξωτερικό.

«Η εικόνα είναι βάναυση», δήλωσε ο Douglas A. Birkey, εκτελεστικός διευθυντής του U.S.-based Mitchell Institute for Aerospace Studies, αναφερόμενος στην ιστορία των συντριβών σε αεροπορικές επιδείξεις όπου τα έθνη επιδιώκουν να αναδείξουν σημαντικά εθνικά επιτεύγματα.

«Μια συντριβή στέλνει το τελείως αντίθετο μήνυμα: μια δραματική αποτυχία», πρόσθεσε, σημειώνοντας ωστόσο ότι ενώ το Tejas θα υποστεί αρνητική δημοσιότητα, πιθανότατα θα ανακτήσει τη δυναμική του. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι οι πωλήσεις μαχητικών «καθοδηγούνται από υψηλές πολιτικές πραγματικότητες, οι οποίες υπερβαίνουν ένα μεμονωμένο περιστατικό».

Το ιστορικό του προγράμματος Tejas και οι προκλήσεις

Το πρόγραμμα Tejas ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 με στόχο την αντικατάσταση των παλαιών MiG-21 σοβιετικής προέλευσης, τα τελευταία εκ των οποίων αποσύρθηκαν μόλις τον Σεπτέμβριο του 2025. Η ανάπτυξη του αεροσκάφους καθυστέρησε εν μέρει λόγω των κυρώσεων μετά τις πυρηνικές δοκιμές της Ινδίας το 1998, καθώς και προβλημάτων στην ανάπτυξη εγχώριων κινητήρων.

Η κρατική εταιρεία Hindustan Aeronautics Ltd (HAL) έχει 180 παραγγελίες για την προηγμένη παραλλαγή Mk-1A για εγχώρια χρήση, αλλά δεν έχει ακόμη ξεκινήσει τις παραδόσεις λόγω προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού κινητήρων από την GE Aerospace.

Οι εξαγωγικές φιλοδοξίες και ο ανταγωνισμός

Πριν από τη συντριβή, η Ινδία είχε φιλόδοξα σχέδια για την εξαγωγή του Tejas, με στόχο αγορές στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Η HAL μάλιστα άνοιξε γραφείο στη Μαλαισία το 2023. Ωστόσο, ένας πρώην στέλεχος της HAL δήλωσε ότι η συντριβή στο Ντουμπάι «αποκλείει τις εξαγωγές προς το παρόν».

Το Πακιστάν, ο αρχαίος αντίπαλος της Ινδίας, ήταν επίσης παρόν στο σόου και ανακοίνωσε την υπογραφή προσωρινής συμφωνίας με μια «φιλική χώρα» για την προμήθεια του μαχητικού του JF-17 Thunder Block III, το οποίο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Κίνα.

Το JF-17 παρουσιάστηκε ως «δοκιμασμένο στη μάχη», σε αντίθεση με το Tejas, το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε ενεργά σε πρόσφατες συγκρούσεις.

Η επόμενη μέρα για την ινδική Πολεμική Αεροπορία

Η Ινδική Πολεμική Αεροπορία (IAF) ανησυχεί για τη μείωση των μοιρών μαχητικών της, οι οποίες έχουν πέσει στις 29 από την εγκεκριμένη δύναμη των 42. Παλαιότερες παραλλαγές των MiG-29, Anglo-French Jaguar και French Mirage 2000 πρόκειται να αποσυρθούν τα επόμενα χρόνια, με το Tejas να προοριζόταν για την αντικατάστασή τους.

Ως εναλλακτική λύση, η Ινδία εξετάζει άμεσες αγορές για να καλύψει τα κενά, με επιλογές που περιλαμβάνουν περισσότερα γαλλικά Rafale, καθώς και μαχητικά 5ης γενιάς F-35 και Su-57 από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Παρά τις προκλήσεις, η Ινδία εξακολουθεί να σχεδιάζει να προσθέσει περίπου 40 Tejas στα ήδη υπηρετούντα αεροσκάφη, τονίζοντας τη μακροπρόθεσμη σημασία του προγράμματος για την ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανικής και τεχνολογικής της βάσης.