Η αμερικανική διπλωματική παρουσία στο Ισραήλ στοχεύει στην προώθηση της δεύτερης φάσης της συμφωνίας εκεχειρίας, ενώ ένα πρακτικό αδιέξοδο με ομάδα μαχητών της Χαμάς σε τούνελ κοντά στη Ράφα απειλεί την πρόοδο. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, αμερικανικοί μεσολαβητές έχουν εγείρει το θέμα της ασφαλούς διέλευσης, με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να ενημερώνεται για τις επιλογές, ενώ οι συζητήσεις περιλαμβάνουν λεπτομέρειες πυκνές.
Σκοπός των επαφών
Οι συνομιλίες επικεντρώνονται στην εφαρμογή στοιχείων που προβλέπει η συμφωνία εκεχειρίας, μεταξύ των οποίων η δημιουργία προσωρινής διοίκησης για τη Γάζα και η απομάκρυνση οπλισμού από τη Χαμάς. Μεταξύ των θεμάτων που συζητούνται υπάρχει και η ανάγκη διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, διεθνής σταθεροποίηση που θα χρειαστεί συγκεκριμένα επιχειρησιακά πλαίσια.
Στην ατζέντα συμπεριλαμβάνονται επίσης η διαδικασία ανοικοδόμησης και ο τρόπος εμπλοκής ξένων δυνάμεων, που ενδεχομένως απαιτεί εντολή του ΟΗΕ, ενώ παράγοντες της περιοχής διατυπώνουν επιφυλάξεις. Σε αυτό το πλαίσιο, διεθνής εντολή ΟΗΕ εμφανίζεται ως κρίσιμο στοιχείο για τη συμμετοχή κρατών.
Το πρόβλημα των εγκλωβισμένων μαχητών
Στην περιοχή της Ράφας παραμένει ομάδα περίπου 200 μαχητών σε δίκτυο τούνελ, με τη Χαμάς να ζητά την ασφαλή μεταφορά τους σε ελεγχόμενες από την οργάνωση περιοχές της Γάζας, αίτημα που το Ισραήλ έχει μέχρι στιγμής απορρίψει. Η διαχείριση αυτού του ζητήματος εκτιμάται ως δοκιμασία για την ευρύτερη εκεχειρία.
Αμερικανός απεσταλμένος που έχει εμπλακεί στις συνομιλίες, ο Steve Witkoff, περιέγραψε την πρόταση για ασφαλή διέλευση και αποστράτευση ως πιθανό «τεστ» για επόμενα βήματα, χωρίς όμως να δοθούν τελικές αποφάσεις. Η πρόταση προβλέπει παράδοση όπλων έναντι μετακίνησης, αλλά παραμένουν τεχνικές και ασφάλειας λεπτομέρειες.
Διεθνής αντίδραση και δισταγμοί
Κάποιες χώρες της περιοχής έχουν προβεί σε δημόσιες επιφυλάξεις σχετικά με την ανάληψη δυνάμεων στο έδαφος, με το Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να αναφέρουν ότι δεν βλέπουν ακόμη σαφές πλαίσιο για συμμετοχή. Η απουσία συμφωνίας για το ρόλο και τις εξουσίες της δύναμης δημιουργεί καθυστερήσεις στις αποφάσεις.
Παράλληλα, οι μεσολαβητές εντείνουν τις προσπάθειες για να αποφευχθεί βίαιη επίλυση του αδιεξόδου που θα μπορούσε να ανατρέψει την εκεχειρία, γεγονός που συγκεφαλαιώνεται σε ανταλλαγές μεταξύ των εμπλεκομένων. Η πιθανότητα επιβολής λύσης με χρήση βίας θεωρείται ριψοκίνδυνη από πολλούς παρατηρητές.
Θέματα ομηριών και θανόντων
Τις τελευταίες ημέρες η Χαμάς επέστρεψε τη σορό ενός ισραηλινού στρατιώτη που είχε σκοτωθεί πριν από πάνω από μια δεκαετία, ενώ παραμένουν στη Γάζα οι σοροί τεσσάρων ομήρων και αναγνωρίζονται δυσκολίες στην πρόσβαση σε ορισμένα σημεία. Το ζήτημα των λειψάνων αποτελεί κεντρικό πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις για την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας.
Οι δύο πλευρές έχουν αλληλοκατηγορηθεί για παραβάσεις της συμφωνίας, με ισχυρισμούς για εμπόδια στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και για κατά διαστήματα επιθετικές ενέργειες. Σύμφωνα με τοπικές υγειονομικές αρχές, 244 νεκροί Παλαιστίνιοι έχουν καταγραφεί από την έναρξη της εκεχειρίας, στοιχείο που επιδεινώνει την ανθρωπιστική κατάσταση.
Επόμενα βήματα στις διαπραγματεύσεις
Οι συνομιλίες που συνεχίζονται στο Ισραήλ επιδιώκουν να συγκροτήσουν ένα λεπτομερές χρονοδιάγραμμα για την αποστρατικοποίηση, την ανάληψη διοίκησης και την ανοικοδόμηση, χωρίς να έχουν κλείσει ακόμη κρίσιμα σημεία. Σε αυτό το στάδιο, χρονοδιάγραμμα αποστρατικοποίησης παραμένει υπό διαμόρφωση.
Η επιτυχία της δεύτερης φάσης εξαρτάται από την ικανότητα των πλευρών να συμφωνήσουν σε μηχανισμούς ελέγχου και ασφάλειας, καθώς και από την πρόθεση διεθνών εταίρων να στηρίξουν εφαρμογή των δεσμεύσεων. Τα επόμενα 24ωρα πιθανόν να αποκαλύψουν αν οι προσπάθειες θα οδηγήσουν σε πρόοδο ή σε νέα αδιέξοδα.
Σημείωση πηγών
Στοιχεία για τις συνομιλίες και το αδιέξοδο προέρχονται από δημοσιεύματα και αναφορές των εμπλεκομένων, ενώ συγκεκριμένες περιγραφές είχαν τεθεί υπό δημοσίευση. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, οι διεθνείς διαπραγματεύσεις παραμένουν σε ευαίσθητο στάδιο.
Για την κάλυψη των ανθρωπιστικών συνεπειών, οι τοπικές αρχές έχουν καταγράψει απώλειες και τραυματισμούς σε διάφορες περιοχές της Γάζας, γεγονός που απαιτεί συντονισμένη διαχείριση. Η κατάσταση επιφέρει πίεση στις διαδικασίες επανέναρξης βασικών υπηρεσιών και αποκατάστασης υποδομών.