Ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ηγεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα επιχειρήσουν την Τετάρτη να γεφυρώσουν διαφορές γύρω από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο που προβλέπει €1,8 τρισ. συνολικών δαπανών και αναμένεται να ισχύσει από το 2028. Σίγκφριντ Μουρεσάν δήλωσε την ίδια μέρα ότι η Επιτροπή δεν έχει ακόμη προσφέρει συμβιβαστική πρόταση, ενώ η Βουλή έχει τεθεί σε τροχιά για ενδεχόμενη απόρριψη τμήματος του σχεδίου την 12η Νοεμβρίου.
Τι βρίσκεται στο επίκεντρο
Η κύρια αντιπαράθεση εστιάζει σε αλλαγές που αφορούν τη περιφερειακή συνοχή και τις αγροτικές πληρωμές, καθώς το προσχέδιο της Επιτροπής περιλαμβάνει μηχανισμούς διάθεσης πόρων που, σύμφωνα με επικριτές, περιορίζουν τον ρόλο των περιφερειών και του Κοινοβουλίου στη διανομή.
Οι τροποποιήσεις φέρνουν στο προσκήνιο την κατανομή κονδυλίων μεταξύ κρατών και πολιτικών τομέων ενόψει της νέας περιόδου.
Η έναρξη εφαρμογής του νέου πλαισίου το 2028 καθιστά τις αποφάσεις σημερινές, καθώς οι εθνικοί σχεδιασμοί συνδέονται με επενδυτικά χρονοδιαγράμματα και προγραμματισμό έργων. Σε αυτό το πλαίσιο, πολιτικές επιλογές για τη στόχευση κονδυλίων αποκτούν πρακτικές επιπτώσεις σε έργα που προγραμματίζονται από τα κράτη μέλη.
Θέσεις των πολιτικών ομάδων στο Κοινοβούλιο
Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Λαϊκής Παράταξης, έχει θέσει μετ’ επιτάσεως την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι ο προϋπολογισμός θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών, επισημαίνοντας τρεις βασικές προτεραιότητες: ισχυρός ρόλος των περιφερειών, μια Κοινή Αγροτική Πολιτική που λαμβάνει υπόψη τους αγρότες και η προστασία των αρμοδιοτήτων του Ευρωκοινοβουλίου.
Η επικεφαλής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Ιρατξέ Γκαρσία, προειδοποίησε επίσης για το ενδεχόμενο απόρριψης εθνικών σχεδίων μέσα στο νέο πλαίσιο, επισημαίνοντας ως αναγκαία μέτρα την επανεκπαίδευση εργαζομένων, την προστασία έναντι οικονομικών κραδασμών και την προσπάθεια μείωσης των τιμών κατοικίας.
Ο λόγος της εντάσσεται στη γενικότερη ατζέντα του Κοινοβουλίου για κοινωνικές πολιτικές.
Προθεσμία και εσωτερικές πιέσεις
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή έχουν περιθώριο έως την 12η Νοεμβρίου για να καταλήξουν σε συμβιβασμό, αλλιώς οι βουλευτές αναμένεται να περάσουν απόφαση που θα απορρίπτει το αντιπαραβαλλόμενο τμήμα του πλαισίου. Σίγκφριντ Μουρεσάν τόνισε ότι η έλλειψη συγκεκριμένης πρότασης από την Επιτροπή αυξάνει τον κίνδυνο συνέχισης της διαδικασίας σε κατάσταση σύγκρουσης.
Από την πλευρά της Επιτροπής, αξιωματούχος ανέφερε στο POLITICO ότι υπάρχει επίγνωση των αιτημάτων του Κοινοβουλίου και προτίθεται να εμπλακεί για να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες. Ο Πιότρ Σεραφίν, αρμόδιος επί των οικονομικών, θα επιχειρήσει να ισορροπήσει τις απαιτήσεις της Βουλής με τις πιέσεις κρατών μελών.
Διαφωνίες ανά κράτος μέλος
Μερικά κράτη προειδοποιούν ότι θα εμφανίσουν εντονότερη αντίδραση εάν η Επιτροπή τροποποιήσει ουσιαστικά την πρόταση, ενώ άλλη διπλωματική φωνή ανέφερε στο POLITICO ότι η γερμανική κυβέρνηση «θα συμφωνήσει μόνο σε ένα θεμελιωδώς εκσυγχρονισμένο πλαίσιο». γερμανική κυβέρνηση και ορισμένα ανατολικά και νοτιοευρωπαϊκά κράτη έχουν διαφορετικές προτεραιότητες σχετικά με τη διάθεση πόρων.
Ένας διπλωμάτης, υπό την προϋπόθεση ανωνυμίας, σχολίασε ότι υπάρχουν παράπονα πως ορισμένοι ευρωβουλευτές «μπλοκάρουν τα πάντα», θέτοντας σε κίνδυνο την ύπαρξη ενός σαφούς επενδυτικού σχεδίου για τα κράτη μέλη. Οι ενδεικτικές αυτές δηλώσεις αντικατοπτρίζουν την ένταση στις διαβουλεύσεις.
Τι περιμένει η επόμενη ημέρα
Η συνάντηση της Τετάρτης το απόγευμα θα κρίνει εάν υπάρχει πολιτική βούληση για συμβιβασμό μέσα στις επόμενες ημέρες, πριν εκπνεύσει το χρονικό όριο του Νοεμβρίου. Η πορεία των συζητήσεων θα καθορίσει αν η Βουλή θα προχωρήσει στην προγραμματισμένη απόφαση απόρριψης του αμφιλεγόμενου τμήματος.
Σε περίπτωση που οι δύο πλευρές δεν καταλήξουν σε συμφωνία, οι αποφάσεις για τη διαχείριση των κονδυλίων και τη δομή του προγράμματος μετά το 2028 παραμένουν σε αναμονή, επηρεάζοντας τόσο εθνικούς σχεδιασμούς όσο και τον χρόνο υλοποίησης έργων χρηματοδότησης.