Μοχάμεντ Σια αλ-Σουντάνι11 Νοεμβρίου, παρουσιάζοντας την εκλογική του καμπάνια γύρω από τη βελτίωση υπηρεσιών και την πολιτική σταθερότητα σε ένα κράτος με μακρά περίοδο αναταραχών.
Προεκλογικά θέματα και μήνυμα
Η εκστρατεία του εστιάζει στην υπόσχεση για βελτίωση βασικών υπηρεσιών, όπως ηλεκτρισμός και δημόσιες υποδομές, και στην εξασφάλιση θέσεων εργασίας μέσω προσλήψεων στο δημόσιο τομέα. Construction and Development Coalition είναι η παράταξη που τον στηρίζει, ενώ αναλυτές τον θεωρούν ως το κύριο φαβορί στις κάλπες.
Στην προσπάθεια του να απευθυνθεί σε ευρύτερα ακροατήρια, ο Σουντάνι επισημαίνει ότι μπορεί να χειριστεί τις σχέσεις τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με το Ιράν, ένα στοιχείο που αξιοποιείται ως κεντρικό του πλεονέκτημα. Ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν αποτελεί σταθερό σημείο της δημόσιας παρουσίας του.
Σύμφωνα με το Reuters, οι δημοσκοπήσεις και η κινητικότητα στις προεκλογικές συγκεντρώσεις δείχνουν αύξηση της υποστήριξης υπέρ του Σουντάνι, ωστόσο το πολιτικό τοπίο παραμένει κατακερματισμένο. Ανοδική δημοτικότητα σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών συνοδεύει την υποψηφιότητα του.
Σχέσεις με ένοπλες ομάδες και εξωτερικές επιδράσεις
Στο πεδίο της ασφάλειας, ο πρωθυπουργός παλεύει με την επιρροή ενόπλων σχηματισμών που υποστηρίζονται από το Ιράν και έχουν διευρύνει τη δράση τους στο κράτος και την οικονομία. Ιρανικά υποστηριζόμενες ομάδες έχουν προκαλέσει σημαντικές προκλήσεις στην κυβερνητική πολιτική.
Τον τελευταίο χρόνο, επιθέσεις εναντίον αμερικανικών δυνάμεων που έγιναν από μερίδα αυτών των ομάδων ανέκοψαν την περίοδο σχετικής ηρεμίας που είχε επιτευχθεί μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Σουντάνι. Οι επιθέσεις σταμάτησαν όταν το Ιράν επέμβη για να περιορίσει τη δράση τους, επισημαίνοντας τα όρια της εγχώριας επιρροής. Παρεμβαση του Ιράν κράτησε προσωρινά την ένταση χαμηλά.
Ο ίδιος ο Σουντάνι έχει δηλώσει ότι η προσπάθεια να περάσουν όλα τα όπλα υπό κρατικό έλεγχο δεν θα λειτουργήσει όσο παραμένει στο έδαφος συμμαχία υπό αμερικανική διοίκηση, σύμφωνα με δηλώσεις του πριν τις εκλογές, ανοίγοντας τη συζήτηση για τον ρόλο των ξένων δυνάμεων στις εσωτερικές ισορροπίες.
Εσωτερικές συμμαχίες και πολιτικοί περιορισμοί
Στο ιρακινό κοινοβούλιο των 329 μελών καμία μεμονωμένη δύναμη δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς συνασπισμούς, γεγονός που μεταφράζεται σε μακρόχρονες διαπραγματεύσεις μετά τις εκλογές. Η πολιτική πρακτική του Σουντάνι περιλαμβάνει κινήσεις εναντίον παραδοσιακών κομμάτων που τον στήριξαν στην ανάληψη της πρωθυπουργίας.
Κριτικές αναφέρουν ότι κάποιες κυβερνητικές επιλογές, όπως οι μαζικές προσλήψεις και η δημιουργία κρατικών εταιρειών, ενίσχυσαν την παρουσία στελεχών με στενούς δεσμούς σε σκληρές φατρίες. Χιλιάδες προσλήψεις στο δημόσιο και η ίδρυση κρατικών δομών έχουν προκαλέσει αμφιβολίες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
Το 2024 προκλήθηκε πολιτική αναταραχή όταν υπήρξαν καταγγελίες ότι υπάλληλοι του πρωθυπουργικού γραφείου είχαν παρακολουθήσει ανώτατους αξιωματούχους, μια υπόθεση που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και διαψεύστηκε από πολιτικό σύμβουλο του Σουντάνι. Καταγγελίες για παρακολούθηση έθεσαν ερωτήματα για τη διακυβέρνηση και τη διαφάνεια.
Οικονομική πολιτική και δημόσιες δαπάνες
Η κυβέρνηση έχει εγκρίνει τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό στην ιστορία της χώρας και έχει χρηματοδοτήσει μεγάλα έργα υποδομών, με στόχο να αντιμετωπιστούν χρόνια προβλήματα ανάπτυξης. Ωστόσο, φορείς εποπτείας εκφράζουν ανησυχίες για τη συνέπεια δημοσιονομικής πολιτικής και τη βιωσιμότητα των δαπανών.
Παράλληλα, ο Σουντάνι δεσμεύτηκε για μεταρρυθμίσεις στο τραπεζικό σύστημα και την προώθηση ηλεκτρονικών πληρωμών ώστε να περιοριστούν οι διαρροές και η διαφθορά. Μεταρρύθμιση τραπεζικού συστήματος αποτελεί μια από τις βασικές του προτεραιότητες.
Οι μεγάλες προσλήψεις και οι κοινωνικές δαπάνες έχουν βελτιώσει την καθημερινότητα πολλών πολιτών, αλλά οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί επισημαίνουν ότι τέτοιες κινήσεις μπορεί να μην είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμες. Μακροοικονομική πίεση παραμένει παράγοντας ρίσκου.
Προοπτικές μετά τις εκλογές
Οι εκλογές της 11ης Νοεμβρίου θα κρίνουν την ικανότητα του Σουντάνι να αποσυνδεθεί από πολιτικές δυνάμεις που τον στήριξαν και να σχηματίσει ευρύτερες συμμαχίες για μεταρρυθμίσεις. Δημοψήφισμα εμπιστοσύνης θεωρείται από πολλούς αναλυτές ως ουσιαστικό σημείο καμπής για την πορεία της χώρας.
Όπως τόνισε ο Hayder al-Shakeri του Chatham House, ο Σουντάνι κερδίζει πολιτική στήριξη αλλά παραμένει περιορισμένος από το περιβάλλον του, μια εκτίμηση που αντικατοπτρίζει τις πολύπλοκες ισορροπίες στο ιρακινό πολιτικό σύστημα. Hayder al-Shakeri του Chatham House συνοψίζει τις δομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
Η επόμενη κυβέρνηση, όποια και αν είναι η σύνθεσή της, θα κληθεί να διαχειριστεί ταυτόχρονα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα, την παρουσία ένοπλων ομάδων και τις σχέσεις με ξένες δυνάμεις, παράγοντες που διαμορφώνουν το περιβάλλον λήψης αποφάσεων στη χώρα.
